Siwgr: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Escarbot (sgwrs | cyfraniadau) B robot yn ychwanegu: la:Saccharum yn newid: af:Suiker |
EmausBot (sgwrs | cyfraniadau) B r2.6.4) (robot yn ychwanegu: ln:Sukáli |
||
| Llinell 14: | Llinell 14: | ||
[[Categori:Iechyd]] |
[[Categori:Iechyd]] |
||
[[Categori:Biocemeg]] |
[[Categori:Biocemeg]] |
||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
[[af:Suiker]] |
[[af:Suiker]] |
||
| Llinell 44: | Llinell 41: | ||
[[fr:Sucre]] |
[[fr:Sucre]] |
||
[[fy:Sûker]] |
[[fy:Sûker]] |
||
| ⚫ | |||
[[gl:Azucre]] |
[[gl:Azucre]] |
||
[[gn:Eiratã]] |
[[gn:Eiratã]] |
||
| Llinell 63: | Llinell 61: | ||
[[ko:설탕]] |
[[ko:설탕]] |
||
[[la:Saccharum]] |
[[la:Saccharum]] |
||
[[ln:Sukáli]] |
|||
[[lt:Cukrus]] |
[[lt:Cukrus]] |
||
[[lv:Cukurs]] |
[[lv:Cukurs]] |
||
| Llinell 106: | Llinell 105: | ||
[[zh:食糖]] |
[[zh:食糖]] |
||
[[zh-min-nan:Thn̂g]] |
[[zh-min-nan:Thn̂g]] |
||
| ⚫ | |||
Fersiwn yn ôl 20:38, 1 Ebrill 2011
Math o garbohydrad yw siwgr neu siwgwr, defnyddir mewn bwyd ar ffurf grisialau, sef swcros. Y siwgr sydd iw gael mewn celloedd planhigion neu anifeiliaid yw glwcos.
Cemeg
Mewn biocemeg, mae siwgr yn foleciwl carbohydrad syml, sef monosaccharid a disaccharid. Mae siwgr yn cynnwys y grŵp aldehyd (-CHO) neu grŵp keton (C=O) gan fondiau dwbl carbon-ocsigen a mae'r siwgr mwyaf cyffredin yn (CH2O)n gan yr n yn rhwybeth rhwng 3 a 7. Beth bynnag, mae deoxyribos yn eithriad am fod ef yn siwgr heb ocsigen.
Rhennir siwgr ar ôl ei cynnwys carbon hefyd, ac er enghraifft mae siwgr trios (C3H6O3) a siwgr pentos. Mae siwgr pentos yn cynnwys ribos a deocsiribos sydd mewn asid niwcleig (DNA). Mae siwgr hecsos yn cynnwys glwcos (ATP) sydd yn bwysig i gynhyrchu ynny. Mae planhigion yn cynhyrchu glwcos (C6H12O6) yn ystod ffotosynthesis ac yn ei droi hi i starts i'w storio.
Siwgr sydd yn rhoi flas i fwyd
Cynhyrchir siwgr o wialenni siwgr, betys siwgr neu palmwydd siwgr. Gwledydd sydd yn cynhyrchu siwgr yw'n cynnwys Awstralia, Brasil a Thailand, ond mae'r cynhyrchwyr bennaf yn wledydd America Ladin, y Môr Caribî a'r Dwyrain Pell.