Siwgr: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Escarbot (sgwrs | cyfraniadau) B robot yn ychwanegu: rw:Isukari |
Escarbot (sgwrs | cyfraniadau) B robot yn ychwanegu: la:Saccharum yn newid: af:Suiker |
||
| Llinell 15: | Llinell 15: | ||
[[Categori:Biocemeg]] |
[[Categori:Biocemeg]] |
||
[[ |
[[gd:Siùcar]] |
||
| ⚫ | |||
[[af:Suiker]] |
|||
[[an:Zucre]] |
[[an:Zucre]] |
||
[[ar:سكر]] |
[[ar:سكر]] |
||
| Llinell 41: | Llinell 44: | ||
[[fr:Sucre]] |
[[fr:Sucre]] |
||
[[fy:Sûker]] |
[[fy:Sûker]] |
||
[[gd:Siùcar]] |
|||
[[gl:Azucre]] |
[[gl:Azucre]] |
||
[[gn:Eiratã]] |
[[gn:Eiratã]] |
||
| Llinell 60: | Llinell 62: | ||
[[kn:ಸಕ್ಕರೆ]] |
[[kn:ಸಕ್ಕರೆ]] |
||
[[ko:설탕]] |
[[ko:설탕]] |
||
[[la:Saccharum]] |
|||
[[lt:Cukrus]] |
[[lt:Cukrus]] |
||
[[lv:Cukurs]] |
[[lv:Cukurs]] |
||
| Llinell 103: | Llinell 106: | ||
[[zh:食糖]] |
[[zh:食糖]] |
||
[[zh-min-nan:Thn̂g]] |
[[zh-min-nan:Thn̂g]] |
||
| ⚫ | |||
Fersiwn yn ôl 15:09, 8 Chwefror 2011
Math o garbohydrad yw siwgr neu siwgwr, defnyddir mewn bwyd ar ffurf grisialau, sef swcros. Y siwgr sydd iw gael mewn celloedd planhigion neu anifeiliaid yw glwcos.
Cemeg
Mewn biocemeg, mae siwgr yn foleciwl carbohydrad syml, sef monosaccharid a disaccharid. Mae siwgr yn cynnwys y grŵp aldehyd (-CHO) neu grŵp keton (C=O) gan fondiau dwbl carbon-ocsigen a mae'r siwgr mwyaf cyffredin yn (CH2O)n gan yr n yn rhwybeth rhwng 3 a 7. Beth bynnag, mae deoxyribos yn eithriad am fod ef yn siwgr heb ocsigen.
Rhennir siwgr ar ôl ei cynnwys carbon hefyd, ac er enghraifft mae siwgr trios (C3H6O3) a siwgr pentos. Mae siwgr pentos yn cynnwys ribos a deocsiribos sydd mewn asid niwcleig (DNA). Mae siwgr hecsos yn cynnwys glwcos (ATP) sydd yn bwysig i gynhyrchu ynny. Mae planhigion yn cynhyrchu glwcos (C6H12O6) yn ystod ffotosynthesis ac yn ei droi hi i starts i'w storio.
Siwgr sydd yn rhoi flas i fwyd
Cynhyrchir siwgr o wialenni siwgr, betys siwgr neu palmwydd siwgr. Gwledydd sydd yn cynhyrchu siwgr yw'n cynnwys Awstralia, Brasil a Thailand, ond mae'r cynhyrchwyr bennaf yn wledydd America Ladin, y Môr Caribî a'r Dwyrain Pell.