Diglosia

Mewn ieithyddiaeth mae diglosia yn derm ar gyfer sefyllfa ble mae dwy iaith neu dwy fersiwn o’r un iaith yn cael eu defnyddio gan yr un gymuned.

Yn ogystal ag iaith lafar pob dydd y gymuned mae siaradwr yn newid i ddefnyddio ffurf wahanol o’r un iaith neu iaith wahanol yn cael ar gyfer sefyllfaoedd eraill.

Yr Iaith 'H' a’r iaith 'L'

Mae’r iaith pob dydd yn cael ei dynodi fel yr iaith "L" (o’r gair Saesneg "low"). Fel arfer mae’r iaith "L" yn cael ei defnyddio yn y cartref ac ymhlith ffrindiau. Mae’r iaith "H" (o’r Saesneg "high") yn cael ei defnyddio mewn sefyllfaoedd mwy ffurfiol fel addysg, ysgrifennu neu ddelio gydag awdurdodau a gyda phobl rymus.

Er enghraifft, fel arfer mae pobl Tsieina yn defnyddio eu tafodiaith leol y rhan mwyaf o’r amser gan newid i'r iaith "H" - Mandarin ar gyfer llythrennedd.

Yn yr un modd mae siaradwyr Cymraeg yn defnyddio Cymraeg llafar yn eu tafodiaith leol gan newid i Gymraeg lenyddol safonol neu Saesneg ar gyfer ysgrifennu a darllen.

Ffynonellau

• Crystal, D. 2005. How Language Works Penguin Books. ISBN 0-14-051538-0
• https://en.wikipedia.org/wiki/Charles_A._Ferguson
• Ferguson, Charles A. 1959. Diglossia. Word 15: 325-340. http://www.mapageweb.umontreal.ca/tuitekj/cours/2611pdf/Ferguson-Diglossia.pdf