Valens: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Legobot (sgwrs | cyfraniadau) B Bot: Migrating 46 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q172471 (translate me) |
Awdurdod |
||
| Llinell 3: | Llinell 3: | ||
[[Rhestr ymerodron Rhufeinig|Ymerawdwr Rhufeinig]] oedd '''Flavius Iulius Valens''' ([[Lladin]]: <small>IMPERATOR CAESAR FLAVIVS IVLIVS VALENS AVGVSTVS</small>; [[328]] - [[9 Awst]], [[378]]). |
[[Rhestr ymerodron Rhufeinig|Ymerawdwr Rhufeinig]] oedd '''Flavius Iulius Valens''' ([[Lladin]]: <small>IMPERATOR CAESAR FLAVIVS IVLIVS VALENS AVGVSTVS</small>; [[328]] - [[9 Awst]], [[378]]). |
||
Ganed ef yn Cibalae ([[Vinkovci]] yn [[Serbia]] heddiw) yn fab i [[Gratian yr Hynaf]]. Credir iddo ymuno a'r fyddin yn y 360au, gan gymeryd rhan gyda'i frawd [[Valentinian I|Flavius Valentinianus]] yn ymgyrch yr ymerawdwr [[Julian]] yn erbyn y [[Persia]]id. |
Ganed ef yn Cibalae ([[Vinkovci]] yn [[Serbia]] heddiw) yn fab i [[Gratian yr Hynaf]]. Credir iddo ymuno a'r fyddin yn y 360au, gan gymeryd rhan gyda'i frawd [[Valentinian I|Flavius Valentinianus]] yn ymgyrch yr ymerawdwr [[Julian]] yn erbyn y [[Persia]]id. |
||
Pan lofruddwiyd yr ymerawdwr [[Jovianus]], cyhoeddwyd Valentinianus yn Augustus ar [[26 Chwefror]] 364. Cyhoeddodd yntau ei frawd Valens yn gyd-ymerawdwr ar [[28 Mawrth]]. Rhoddwyd rhan ddwyreiniol yr ymerodraeth iddo i'w llywodraethu. Bu raid iddo ddelio ag ymgais gan berthynas i'r ymerawdwr Julian, Procopius, i hawlio'r orsedd, a dim ond yn [[366]] y gallodd Valens ei orchfygu a'i ddienyddio. |
Pan lofruddwiyd yr ymerawdwr [[Jovianus]], cyhoeddwyd Valentinianus yn Augustus ar [[26 Chwefror]] 364. Cyhoeddodd yntau ei frawd Valens yn gyd-ymerawdwr ar [[28 Mawrth]]. Rhoddwyd rhan ddwyreiniol yr ymerodraeth iddo i'w llywodraethu. Bu raid iddo ddelio ag ymgais gan berthynas i'r ymerawdwr Julian, Procopius, i hawlio'r orsedd, a dim ond yn [[366]] y gallodd Valens ei orchfygu a'i ddienyddio. |
||
| Llinell 14: | Llinell 14: | ||
[[Categori:Genedigaethau 328]] |
[[Categori:Genedigaethau 328]] |
||
[[Categori:Marwolaethau 378]] |
[[Categori:Marwolaethau 378]] |
||
{{Authority control}} |
|||
Fersiwn yn ôl 05:15, 8 Tachwedd 2014
Ymerawdwr Rhufeinig oedd Flavius Iulius Valens (Lladin: IMPERATOR CAESAR FLAVIVS IVLIVS VALENS AVGVSTVS; 328 - 9 Awst, 378).
Ganed ef yn Cibalae (Vinkovci yn Serbia heddiw) yn fab i Gratian yr Hynaf. Credir iddo ymuno a'r fyddin yn y 360au, gan gymeryd rhan gyda'i frawd Flavius Valentinianus yn ymgyrch yr ymerawdwr Julian yn erbyn y Persiaid.
Pan lofruddwiyd yr ymerawdwr Jovianus, cyhoeddwyd Valentinianus yn Augustus ar 26 Chwefror 364. Cyhoeddodd yntau ei frawd Valens yn gyd-ymerawdwr ar 28 Mawrth. Rhoddwyd rhan ddwyreiniol yr ymerodraeth iddo i'w llywodraethu. Bu raid iddo ddelio ag ymgais gan berthynas i'r ymerawdwr Julian, Procopius, i hawlio'r orsedd, a dim ond yn 366 y gallodd Valens ei orchfygu a'i ddienyddio.
Bu Valens yn ymladd yn erbyn y Gothiaid ac yn erbyn y Persiaid. Roedd yn cynllunio ymgyrch yn y dwyrain pan symudodd nifer fawr o Fisigothiaid i mewn i'r ymerodraeth yn Moesia a of Dacia oherwydd fod yr Hyniaid yn ymosod arnynt. Ar y cyntaf fe'u derbyniwyd yn heddychlon, ond yn fuan dechreuodd ymladd. Enillodd y Gothiaid nifer o frwydrau lleol, ac yn 378 daeth Valens ei hun i'w gwrthwynebu. Roedd ei nai, Gratian, oedd wedi olynu Valentinianus, ar y ffordd gyda byddin i gynorthwyo, ond mynnodd Valens ymladd cyn iddo gyrraedd. Ym Mrwydr Adrianople ar 9 Awst 378, gorchfygwyd ef gan y Gothiaid a'u cyngheiriaid a'i ladd. Olynwyd ef gan Theodosius I.
Gwnanychwyd yr ymerodareth Rufeinig yn fawr gan ei cholledion ym Mrwydr Adrianople. Canlyniad arall y frwydr a marwolaeth Valens oedd gwanhau Ariadaeth yn yr ymerodraeth; roedd Valens yn Ariad ond roedd ei olynwyr yn dilyn Credo Nicea.