Mater rhyngseryddol: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Oddi ar Wicipedia
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
B r2.7.2) (robot yn ychwanegu: bg:Междузвездна среда
Addbot (sgwrs | cyfraniadau)
B Bot: Migrating 45 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q41872 (translate me)
Llinell 14: Llinell 14:
[[Categori:Seryddiaeth]]
[[Categori:Seryddiaeth]]
[[Categori:Astroffiseg]]
[[Categori:Astroffiseg]]

[[af:Interstellêre medium]]
[[ar:وسط بين نجمي]]
[[be:Міжзорнае асяроддзе]]
[[be-x-old:Міжзорнае асяродзьдзе]]
[[bg:Междузвездна среда]]
[[ca:Medi interestel·lar]]
[[cs:Mezihvězdné prostředí]]
[[da:Interstellart medium]]
[[de:Interstellare Materie]]
[[en:Interstellar medium]]
[[es:Medio interestelar]]
[[eu:Izarrarteko ingurune]]
[[fi:Tähtienvälinen aine]]
[[fr:Milieu interstellaire]]
[[he:תווך בין-כוכבי]]
[[hi:अंतरतारकीय माध्यम]]
[[hr:Međuzvjezdana tvar]]
[[hu:Csillagközi anyag]]
[[id:Medium antarbintang]]
[[it:Mezzo interstellare]]
[[ja:星間物質]]
[[ko:성간매질]]
[[lb:Interstellar Matière]]
[[lt:Tarpžvaigždinė medžiaga]]
[[lv:Starpzvaigžņu vide]]
[[ml:നക്ഷത്രാന്തരീയ മാദ്ധ്യമം]]
[[ms:Medium antara najam]]
[[ne:अंतरतारकीय माध्यम]]
[[nl:Interstellair medium]]
[[no:Interstellar materie]]
[[pl:Ośrodek międzygwiazdowy]]
[[pt:Meio interestelar]]
[[ru:Межзвёздная среда]]
[[sa:अंतरतारकीय माध्यमः]]
[[simple:Interstellar medium]]
[[sk:Medzihviezdna hmota]]
[[sl:Medzvezdna snov]]
[[su:Médium antarbéntang]]
[[sv:Interstellära mediet]]
[[ta:விண்மீன்களிடை ஊடகம்]]
[[th:มวลสารระหว่างดาว]]
[[tr:Yıldızlararası madde]]
[[uk:Міжзоряне середовище]]
[[ur:بین النجمی واسطہ]]
[[zh:星际物质]]

Fersiwn yn ôl 05:45, 9 Mawrth 2013

Galaeth NGC 4414, 60 miliwn blwyddyn goleuni i ffwrdd - llwch a mater rhyngseryddol arall yw'r mannau tywyll yn y llun

Mater rhyngseryddol yw'r deunydd, nwy Hydrogen a llwch yn bennaf, sydd i'w cael yn y gofod rhwng sêr ein galaeth ni (y Llwybr Llaethog) ac sy'n neilltuol o ddwys rhwng ei freichiau troellog.

Fe'i ceir ar ffurf cymylau ionedig poeth, er enghraifft, rhanbarthau rhyngseryddol llai dwys ac oerach, neu gymylau dwys o hidrogen moleciwlar a moleciwlau eraill. Yn ogystal ceir cronynnau llwch yn y gofod ledled y galaeth.

Credir fod y llwch a nwy hyn yn tarddu o hen sêr, gweddillion supernovae. Mae rhai o'r cymylau mater rhyngseryddol yn feithrinfeydd sêr newydd.

Field, Goldsmith & Habing (1969) oedd y cyntaf i sgwennu papur ar y mater hwn, gyda McKee & Ostriker (1977) yn ychwanegu'r drydedd rhan. [1] Y prif arbenigwr yng Nghymru ar fater rhyngseryddol a'i astudiaeth yw'r athro Chandra Wickramasinghe, sy'n gweithio yng Nghaerdydd.

Cyfeiriadau