Rhosyn: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Xqbot (sgwrs | cyfraniadau) B r2.7.3) (robot yn newid: nn:Roseslekta |
JYBot (sgwrs | cyfraniadau) B r2.7.1) (robot yn ychwanegu: mzn:رز (نمین) |
||
Llinell 97: | Llinell 97: | ||
[[mr:गुलाब]] |
[[mr:गुलाब]] |
||
[[ms:Pokok Bunga Mawar]] |
[[ms:Pokok Bunga Mawar]] |
||
[[mzn:رز (نمین)]] |
|||
[[nah:Caxtillān tlapalpopozōn]] |
[[nah:Caxtillān tlapalpopozōn]] |
||
[[nl:Rozen]] |
[[nl:Rozen]] |
Fersiwn yn ôl 11:53, 21 Mehefin 2012
Rhosod | |
---|---|
Hen fath o rosyn: Rosa bracteata | |
Dosbarthiad gwyddonol | |
Teyrnas: | Plantae |
Ddim wedi'i restru: | Angiosbermau |
Ddim wedi'i restru: | Ewdicotau |
Ddim wedi'i restru: | Rosidau |
Urdd: | Rosales |
Teulu: | Rosaceae |
Is-deulu: | Rosoideae |
Genws: | Rosa L. |
Rhywogaethau | |
mwy na 100 |
Planhigyn blodeuol yw'r Rhosyn (Lladin: Rosa, teulu'r Rosaceae) sy'n cael ei dyfu oherwydd ei harddwch a'i arogl ac sy'n tarddu'n wreiddiol o Bersia, ac felly hefyd tarddiad yr enw Saesneg 'Rose' via 'rhodon' (Groeg) sef 'coch'. Credir bod dros 10,000 gwahanol o fath o rosod ar gael.[1]
Mae'r dywediad Lladin "dan y rhosyn" yn golygu Sub Rosa ac fe’i defnyddir i olygu cyfrinachedd.
Y rhosyn mewn llenyddiaeth
Ceir llawer iawn o gyfeiriadau at y rhosyn mewn llenyddiaeth Gymraeg a llawer o ieithoedd eraill gan gynnwys hen benillion a chaneuon traddodiadol megis:
- "Dau rosyn coch a dau lygad du
- Yn y baw a'r llaca o Syr!" mynte hi.
Rhinweddau meddygol
Defnyddir y Rosa gallica fel te iachusol a chaiff ei dyfu yn Swydd Rhydychen a Derbyshire i'r perwyl hwn, a thrwy'r byd. Mae blodau'r math hwn yn borffor tywyll ac yn felfedaidd. Yn wir, gellir defnyddio unryw fath o rosyn sydd â phetalau coch neu borffor i wella peswch, dolur gwddw a gwaedlif. Gellir eu defnyddio hefyd y tu allan i'r corff, mewn bwltis. [2]