Capel Gellimanwydd: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Ham II (sgwrs | cyfraniadau) |
Dim crynodeb golygu |
||
Llinell 1: | Llinell 1: | ||
{{Gwybodlen lle|gwlad={{banergwlad|Cymru}}}} |
{{Gwybodlen lle|gwlad={{banergwlad|Cymru}}}} |
||
'''Capel Gellimanwydd''', neu'r "Christian" fel mae llawer yn ei alw, yw [[capel]] hynaf tref [[Rhydaman]]. Mae'n perthyn i'r [[Annibynwyr Cymraeg]]. |
'''Capel Gellimanwydd''', neu'r "Christian" fel mae llawer yn ei alw, yw [[capel]] hynaf tref [[Rhydaman]]. Mae'n perthyn i'r [[Annibynwyr Cymraeg]]. |
||
Mae gwreiddiau Gellimanwydd yn Y Betws ac yn mynd nôl i'r Argoed Fawr. Mae'r Argoed wedi bod yn dŷ tafarn, gwesty, fferm a tŷ anedd, ond ei bwysigrwydd mewn hanes yw'r ffaith mai dyma'r man cyfarfod cyntaf i'w ddefnyddio fel capel yn hytrach nag eglwys. Daeth yn eglur yn fuan bod y bwthyn yn rhy fach i'r cristnogion oedd yn cwrdd yno a symudodd un grŵp o bobl i adeilad ar Fferm Carregaman-Uchaf, sydd bellach yn 63 High Street. Gosodwyd sylfeini cyntaf Christian Temple. Yna, yn dilyn rhodd gan Mr Hugh Davies o fferm Carregaman-uchaf, adeiladwyd y capel yn High Street. Cafodd ei ail-adeiladu ym [[1836]] a'i ymestyn i'w gyflwr presennol yn [[1865]]. Adabyddwyd Gellimanwydd fel Cross Inn Chapel, dyna'r enw ar y pentrefan bach oedd ar y groesffordd sydd heddiw yn nhref Rhydaman. |
Mae gwreiddiau Gellimanwydd yn Y Betws ac yn mynd nôl i'r Argoed Fawr. Mae'r Argoed wedi bod yn dŷ tafarn, gwesty, fferm a tŷ anedd, ond ei bwysigrwydd mewn hanes yw'r ffaith mai dyma'r man cyfarfod cyntaf i'w ddefnyddio fel capel yn hytrach nag eglwys. Daeth yn eglur yn fuan bod y bwthyn yn rhy fach i'r cristnogion oedd yn cwrdd yno a symudodd un grŵp o bobl i adeilad ar Fferm Carregaman-Uchaf, sydd bellach yn 63 High Street. Gosodwyd sylfeini cyntaf Christian Temple. Yna, yn dilyn rhodd gan Mr Hugh Davies o fferm Carregaman-uchaf, adeiladwyd y capel yn High Street. Cafodd ei ail-adeiladu ym [[1836]] a'i ymestyn i'w gyflwr presennol yn [[1865]]. Adabyddwyd Gellimanwydd fel Cross Inn Chapel, dyna'r enw ar y pentrefan bach oedd ar y groesffordd sydd heddiw yn nhref Rhydaman. |
||
==Llyfryddiaeth== |
|||
*Owen, D. Huw, ''[[Capeli Cymru (llyfr)|Capeli Cymru]]'' (Talybont: Y Lolfa, 2005), tt.167–8 |
|||
==Dolen allanol== |
==Dolen allanol== |
Fersiwn yn ôl 21:56, 24 Ionawr 2022
Math | capel anghydffurfiol |
---|---|
Daearyddiaeth | |
Lleoliad | Rhydaman |
Sir | Sir Gaerfyrddin |
Gwlad | Cymru |
Cyfesurynnau | 51.7925°N 3.9857°W |
Cod post | SA18 2LL |
Crefydd/Enwad | Annibynwyr |
Capel Gellimanwydd, neu'r "Christian" fel mae llawer yn ei alw, yw capel hynaf tref Rhydaman. Mae'n perthyn i'r Annibynwyr Cymraeg.
Mae gwreiddiau Gellimanwydd yn Y Betws ac yn mynd nôl i'r Argoed Fawr. Mae'r Argoed wedi bod yn dŷ tafarn, gwesty, fferm a tŷ anedd, ond ei bwysigrwydd mewn hanes yw'r ffaith mai dyma'r man cyfarfod cyntaf i'w ddefnyddio fel capel yn hytrach nag eglwys. Daeth yn eglur yn fuan bod y bwthyn yn rhy fach i'r cristnogion oedd yn cwrdd yno a symudodd un grŵp o bobl i adeilad ar Fferm Carregaman-Uchaf, sydd bellach yn 63 High Street. Gosodwyd sylfeini cyntaf Christian Temple. Yna, yn dilyn rhodd gan Mr Hugh Davies o fferm Carregaman-uchaf, adeiladwyd y capel yn High Street. Cafodd ei ail-adeiladu ym 1836 a'i ymestyn i'w gyflwr presennol yn 1865. Adabyddwyd Gellimanwydd fel Cross Inn Chapel, dyna'r enw ar y pentrefan bach oedd ar y groesffordd sydd heddiw yn nhref Rhydaman.
Llyfryddiaeth
- Owen, D. Huw, Capeli Cymru (Talybont: Y Lolfa, 2005), tt.167–8