Qatayef

Oddi ar Wicipedia
Qatayef
Enghraifft o'r canlynolbwyd Edit this on Wikidata
Mathpwdin Edit this on Wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Pwdin Arabaidd yw Qatayef, katayef neu qata'if (Arabeg: قطايف‎) a gaiff ei arlwyo'n aml yn ystod Ramadan. Gellir ei ddisgrifio fel rhyw fath o dwmplen melys, wedi'i llenwi â hufen neu gnau ac o ran golwg mae'n debyg i grempog wedi'i blygu.

Ffynhonnell y gair[golygu | golygu cod]

Mae'r gair qaṭaːyif (Arabeg: قطايف‎) yn deillio o'r gwreiddyn Arabeg qṭf, sy'n golygu codi neu blycio.[1][2]

Tarddiad[golygu | golygu cod]

Credir bod Qatayef o darddiad Fatimid, sef Califf Isma'ilistaidd o'r 10g.[3] Fodd bynnag, mae eu hanes yn dyddio'n ôl tipyn hwyrach na hyn: i'r Califf Abbasid, 750-1258 CE.[4][5] Crybwyllwyd Qatayef yn y 10g mewn lyfr coginio Arabeg gan Ibn al-Sayyar Warraq, llyfr o'r enw Kitab al-Ṭabīḫ (Arabeg: كتاب الطبيخ‎ , Llyfr y Prydau).[6] Cyfieithwyd y llyfr yn ddiweddarach i'r Saesneg gan Nawal Nasrallah dan yr enw Annals of the Caliphs 'Kitchens.[7]

Yn draddodiadol, paratowyd Qatayef gan werthwyr stryd yn ogystal ag aelwydydd yn y Lefant a'r Aifft. Fel arfer mae'n cael ei lenwi â chaws akkawi.[8][9]

Paratoi[golygu | golygu cod]

Qatayef yw'r enw cyffredinol ar y pwdin, ac yn fwy penodol, ar y cytew neu batter. Fel rheol mae'n cael ei wneud allan o flawd, powdr codi, dŵr, burum, ac weithiau ychwanegir siwgr. Tolltir y cytew ar blât poeth crwn, ac mae'r cymysgedd yn ymddangos yn debyg i grempogau, ac eithrio'r ffaith mai dim ond un ochr sy'n cael ei goginio, yna ei stwffio a'i blygu.

Mae'r crwstyn wedi'i lenwi â chaws melys heb halen, cymysgedd o unrhyw un o gnau cyll, cnau Ffrengig, almonau, pistachios, rhesins, siwgr powdr, gwlyb y fanila, saws rhosod (ma-zahr ماء الزهر) a sinamon. Yna caiff ei ffrio'n ddwfn neu, yn llai cyffredin, ei bobi a'i weini â surop melys poeth neu weithiau fêl. Ffordd arall o paratoi'r qatayef yw drwy ei lenwi gyda hufen chwipio neu qishta (قشطة) hufen tolch, ei blygu hanner ffordd a'i weini gyda surop persawrus heb unrhyw ffrio neu pobi. Yr enw ar y ffordd hon o wasanaethu yw assafiri qatayef (قطايف عصافيري).[10]

Gweler hefyd[golygu | golygu cod]

  • Mandugwa, pwdin tebyg o Corea

Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]

  1. Freytag, Georg (1830). Lexicon Arabico-Latinum praesertim ex Djeuharii Firuzabadiique et aliorum Arabum operibus, adhibitis Golii quoque et aliorum libris, confectum (arg. Vol.1). C. A. Schwetschke et filium. t. 468.
  2. Badawi, Al-Saïd; Abdel-Haleem, Muhammad. Arabic - English Dictionary of Qurʾanic Usage. BRILL. t. 767.
  3. "The Ramadan Experience in Egypt". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2019-05-07. Cyrchwyd 2018-06-18.
  4. life, style. "The sweet history of Qatayef". Roya news. Cyrchwyd 26 August 2018.
  5. 1, 2. "In Gaza, Qatayef tradition thrives during Ramadan". GULF NEWS. Cyrchwyd 26 August 2018.CS1 maint: numeric names: authors list (link)
  6. al-Warrāq, Ibn Sayyār; Nasrallah, Nawal (Nov 26, 2007). Annals of the Caliphs' Kitchens: Ibn Sayyār Al-Warrāq's Tenth-century Baghdadi Cookbook. BRILL. t. 422. Cyrchwyd 30 August 2018.
  7. al-Warrāq, Ibn Sayyār; Nasrallah, Nawal. "Annals of the Caliphs' Kitchens: Ibn Sayyār Al-Warrāq's Tenth-century Baghdadi Cookbook". books. Cyrchwyd 30 August 2018.
  8. Sadat, Jehan (2002). A Woman of Egypt. Simon & Schuster. p. 48.
  9. Abu-Zahra, Nadia (1999). The Pure and Powerful: Studies in Contemporary Muslim Society (yn Saesneg). Ithaca Press. ISBN 9780863722691.
  10. "Qatayef with nuts قطايف بالمكسرات | Egyptian Cuisine and Recipes". egyptian-cuisine-recipes.com (yn Saesneg). Cyrchwyd 2018-03-14.