Offeryn pres

Oddi ar Wicipedia
(Ailgyfeiriad o Offer pres)
Offeryn pres
Enghraifft o'r canlynoldosbarth o offerynnau cerdd Edit this on Wikidata
Mathofferyn chwyth Edit this on Wikidata
Deunyddpres Edit this on Wikidata
Rhan oMIMO's classification of musical instrument, Guizzi's classification of musical instruments Edit this on Wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia
Seindorf bres yn canu carolau Nadolig

Math o offeryn cerdd yw offeryn pres sy'n creu sain wrth i'r canwr chwythu ar getyn ceg gan ddirgrynu colofn o aer. Yn wir, math o offeryn chwyth yw'r offeryn pres, ond gan amlaf fe'i ddynodir yn ddosbarth ar wahân. Ymhlith yr offerynnau pres a genir yn y gerddorfa mae'r tiwba, trwmped neu utgorn, trombôn a'r corn Ffrengig.[1]

I ganu offerynnau pres chwythir i mewn i getyn ceg o siâp cwpan neu dwndis, gan gau'r gwefusau bron yn gyfan gwbl. Dirgryna'r gwefusau ac mae hyn yn ei dro yn dirgrynu colofn o aer drwy bibell neu bibau'r offeryn. Cynhyrchir gwahanol nodau drwy chwythu'n galed ac ysgafn ac drwy wasgu'r falfau. Yr offerynnau mwyaf sy'n creu'r nodau isaf, a'r rhai llai y nodau uchaf.

Swyddogaeth dirgryniadau'r gwefusau sy'n diffinio offerynnau pres: er yr enw, ni wneir pob un o'r aloi pres. Gellir eu gwneud o fetelau eraill, a gwneir rhai offerynnau traddodiadol o bren, megis y dijeridŵ a'r alpgorn. Gwnaed yr offerynnau pres hynaf o gyrn anifeiliaid. Arferai'r ethnolegydd rhoi'r enw cyffredinol "trwmped" ar bob offeryn o'r fath a wneir o bren.[2] Yn ogystal, gwneir rhai o'r chwythbrennau o bres, megis y sacsoffon.

Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]

  1. The Oxford Companion to Music. gol. Alisom Latham.
  2. (Saesneg) brass instrument. Encyclopædia Britannica. Adalwyd ar 13 Rhagfyr 2016.