Kinder Scout
_-_geograph.org.uk_-_80943.jpg) | |
| Math | bryn  |
|---|---|
| Daearyddiaeth | |
| Ardal warchodol | Peak District National Park |
| Sir | Swydd Derby |
| Gwlad |  Lloegr |
| Uwch y môr | 636 metr |
| Cyfesurynnau | 53.3833°N 1.8672°W |
| Cod OS | SK0848487560 |
| Manylion | |
| Amlygrwydd | 496.6 metr |
| Rhiant gopa | Cross Fell |
| Cadwyn fynydd | Ardal y Copaon |
 | |
| Deunydd | Tywodfaen |
Mae Kinder Scout yn fynydd a llwyfandir yn Ardal y Copaon yn Lloegr ac ar 636 metr ar ei bwynt uchaf, dyma'r mynydd uchaf yn Swydd Derby a Dwyrain Canolbarth Lloegr i gyd.
Nodweddion[golygu | golygu cod]
Mae'r llwyfandir dros 600 metr o uchder, sy'n gorchuddio llwyfandir rhostir ac rhostiroedd gydag oddeutu 2.5 cilometr o led yn ymestyn yn serth ar bob ochr, rhai gyda waliau craig. Yma mae rhaeadrau bychain, fel y mwyaf arwyddocaol o'r "Kinder Downfal" sydd tua 30 metr o uchder. Gan nad yw faint o ddŵr sy'n disgyn i lawr y nentydd yn fawr iawn, gall y rhaeadrau gael eu chwythu'n llwyr mewn gwyntoedd cryfion. Yn y gaeaf, defnyddir Kinder Downfall ar gyfer dringo iâ.
Gall llwybrau cerdded o Hayfield i'r gorllewin neu o Edale i'r de-ddwyrain gyrraedd y llwyfandir. Ar ei ymyl orllewinol mae Llwybr y Pennines, llwybr gerdded o 430 cilometr o Edale i Kirk Yetholm yn yr Alban. Wedi'i leoli'n uniongyrchol rhwng Manceinion a Sheffield, mae'r mynydd yn gyrchfan boblogaidd i gerddwyr.
Mae'r corsydd a'r rhostiroedd yn cael eu peryglu gan orbori gan ddefaid a gan y niferoedd mawr o gerddwyr sy'n cael eu herydu. O fewn radiws o tua 150 metr o amgylch y pwynt uchaf, mae'r pridd eisoes wedi'i erydu'n drwm.[1]
Protest Enwog Kinder Scout[golygu | golygu cod]
Ar 24 Ebrill 1932, roedd y mynydd yn safle brotest rhwng cerddwyr a oedd yn galw am fynediad rhydd ac am ddim ar lwybrau cerdded a chiperiaid y tir. Daeth y digwyddiad yn enwog fel the Mass trespass of Kinder Scout. Dringodd dros 400 o gerddwyr ar y llwyfandir, a oedd yn eiddo preifat, fel bod ar y ffordd yn ôl arestiwyd hwy. O ganlyniad i hyn sefydlwyd y Ramblers, cymdeithas y cerddwyr a flynyddoedd yn ddiweddarach at basio deddfau a arweiniodd at sefydlu parciau cenedlaethol ac agor y tir i'r cyhoedd. Ym 1951, sefydlwyd Parc Cenedlaethol Ardal y Copaon fel y parc cenedlaethol gyntaf yn Lloegr.[2]
Etymoleg yr enw Kinder Scout[golygu | golygu cod]
Does dim consensws bendant ar airdarddiad yr enw Kinder Scout. Ymysg rhai theoriau mae cyswllt gyda'r sant Cyndeyrn, y gair Cymraeg yn Ne Cymru, 'sgwd', am rhaeadr, geiriau Eingl-Sacsoneg a Norseg am bentir neu tir sydd wedi ei 'thorri' yn sydyn.[3]
Oriel[golygu | golygu cod]
-
Y llwyfandir o'r de -
Rheadr ar Kinder Downfall mewn croeswynt cryf -
Ymgais atal erydu ar Kinder Scout -
Dringwyr Iâ ar Kinder Downfall -
Pegwn Grindsbrook
Dolenni[golygu | golygu cod]
- Kinder Scout ar wefan Peak District
- Y Panorama o'r pegwn (noder, nad yw'r panorama yn weladwy o'r pegwn yn llawn gan ei fod ar lwyfandir fawr, ac, felly rhaid cerdded ar hyd amgylchedd y tirwedd am yr olygfa lawn)
