Unedau imperial

Unedau imperial
Enghraifft o'r canlynol	system fesur
Rhan o	Imperial and US customary measurement systems
Yn cynnwys	troedfedd
Rhagflaenydd	English unit of measurement
	Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Casgliad o unedau a ddiffiniwyd yn wreiddiol gan Ddeddf Pwysau a Mesurau Lloegr o 1824 yw'r system o unedau imperial. Cyflwynwyd yr unedau yn y Deyrnas Unedig a'i threfedigaethau, gan gynnwys gwledydd y Gymanwlad (er bod y rhan fwyaf o'r wledydd hyn yn fetrig yn swyddogol), ond nid yn yr Unol Daleithiau, a oedd eisoes yn annibynnol bryd hynny.

Mesurau hyd

Ar ôl 1 Gorffennaf 1959, fe ddiffiniwyd llath yr Unol Daleithiau a’r llath Brydeinig yn unfath (0.9144m) fel y llath ryngwladol.

Uned	Gwerth cymharol i’r llath	Gwerth metrig
Modfedd (in)	1/36	2.54 cm
Troedfedd (ft)	1/3	30.48 cm
Llath	1	91.44 cm
Cadwyn	22	~20.12 m
Ystaden	220	~201.2 m
Milltir (m)	1760	~1609 m
Cynghrair	5280	~4828 m

Mesurau arwynebedd

1 erw	= 1 ystaden × 1 gadwyn	= 1/640 o filltir sgwâr	= 43,560 o droedfeddi sgwâr	= ~0.4047 ha (hectarau)	= ~4047 m²

Mesurau cyfaint

Yn 1824, mabwysiadodd Prydain y galwyn imperial, a fu'n seiliedig ar gyfaint 10 lb o ddŵr distylledig wedi'i bwyso mewn awyr â phwysau pres, a'r baromedr yn sefyll wrth 30 inHg (modfeddi o fercwri) â thymheredd o 62 °F. Newidiodd Deddf Pwysau a Mesurau o 1985 ddiffiniad galwyn i 4.54609L yn union.

Uned	Gwerth cymharol i'r peint	Gwerth metrig
Owns hylif (fl oz)	1/20	~28.41 ml
Gil	1/4	~142.1 ml
Peint (pt)	1	~568.2 ml
Chwart	2	~1.136 L
Galwyn (gal)	8	4.54609 L (yn union)

Mesurau pwysau a màs

Uned	Gwerth cymharol i'r pwys	Gwerth metrig
Drachm	1/256	~1.771 g
Owns (oz)	1/16	~28.35 g
Pwys (lb)	1	453.59237 g (yn union)
Stôn	14	~6.35 kg
Chwarter	28	~12.7 kg
Canpwys (cwt)	112	~50.8 kg
Tunnell (t)	2240	~1016 kg

Sylwer bod y dunnell Brydeinig yn hafal i 2240 o bwysi ("y dunnell hir"), sy'n agos iawn i'r dunnell fetrig, er bod y dunnell a ddefnyddir yn gyffredinol yn yr Unol Daleithiau yn hafal i 2200 o bwysi ("y dunnell fer", sef 907.184 74 kg).

Gweler hefyd

System Ryngwladol o Unedau

Dolenni allanol

Pwysau a mesurau Prydeinig (Saesneg)
Tabl cyffredinol o unedau mesur (PDF, Saesneg) Archifwyd 2011-11-24 yn y Peiriant Wayback