Tarab Abdul Hadi
| Tarab Abdul Hadi | |
|---|---|
 | |
| Ganwyd | طرب سليم عبد الهادي  1910 Nablus |
| Bu farw | 1976 Cairo |
| Dinasyddiaeth |  Palesteina |
| Galwedigaeth | ymgyrchydd dros hawliau merched, gweithredydd gwleidyddol, diwygiwr cymdeithasol |
| Cysylltir gyda | Pwyllgor Gweithredol Merched Arabaidd |
| Priod | Awni Abd al-Hadi |
Ymgyrchydd Palesteinaidd a ffeminist oedd Tarab Abdul Hadi (Arabeg: طَرب عبد الهادي), hefyd wedi ei drawslythrennu i Tarab 'Abd al-Hadi, (1910[1] –1976).[2][3] Ar ddiwedd y 1920au, cyd-sefydlodd Gyngres Merched Arabaidd Palesteina (PAWC), y sefydliad menywod cyntaf ym Mhalestina dan Oresgyniad Prydain, ac roedd yn drefnydd ei chwaer grŵp, Cymdeithas y Merched Arabaidd (AWA).
Gweithgaredd wleidyddol[golygu | golygu cod]
Roedd Tarab Abdul Hadi yn wraig i Awni Abd al-Hadi, a oedd ei hun yn weithgar mewn gwleidyddiaeth ac a aeth ymlaen i ddod yn aelod blaenllaw o'r blaid Istiqlal.[4] Sefydlodd Abdul Hadi a menywod eraill o deuluoedd nodedig Jeriwsalem, Gyngres Merched Arabaidd Palestina (PAWC) i egluro eu gwrthwynebiad i bresenoldeb Seionaidd ym Mhalestina a'u cefnogaeth i frwydr genedlaethol y dynion dros annibyniaeth i Balesteina.[5] Cafodd ei geni yn Jenin.
Cynhaliwyd cyfarfod cyntaf PAWC yng nghartref Abdul Hadi yn Jeriwsalem ar 26 Hydref 1929; mae hwn yn gyfarfod hynod o bwysig, ac yn garreg filltir gan mai dyma'r tro cyntaf i ferched gymryd rhan yn yr arena wleidyddol, gyhoeddus.[4] Daeth Abdul Hadi yn un o aelodau Pwyllgor Gweithredol PAWC, a oedd yn cynnwys 14 o ferched, a oedd yn hannu'n bennaf o deuluoedd nodedig Jeriwsalem (megis yr Husseinis, 'Alamis, Nashashibis, a Budeiris).[4]
Ar wahân i ysgrifennu llythyrau a thelegramau i godi ymwybyddiaeth o gyflwr Palestina, bu'r PAWC hefyd yn ymwneud ag eiriolaeth dros garcharorion. Roedd hyn yn cynnwys yr ymgais i fyrhau dedfrydau llym o garchar trwy apelio at awdurdodau Prydain a chodi arian i gefnogi teuluoedd a oedd wedi carcharu yr aelod o'r teulu a oedd yn ennill cyflog.[5]
Roedd Abdul Hadi hefyd yn weithgar yng Nghymdeithas y Merched Arabaidd (AWA), a sefydlwyd hefyd ym 1929, ac a ddaeth yn sefydliad ffeministaidd amlycaf ym Mhalesteina.[6] Yn rhinwedd ei swydd fel trefnydd AWA, traddododd araith yn Eglwys y Cysegr Sanctaidd ym mis Ebrill 1933, yn ystod ymweliad gan y Cadfridog Prydeinig Allenby, gan nodi:
"Mae'r merched Arabaidd yn gofyn i'r Arglwydd Allenby gofio a dweud hyn wrth ei lywodraeth. . . Mae mamau, merched, chwiorydd y dioddefwyr Arabaidd wedi ymgynnull yma i wneud i'r byd fod yn dyst i frad Prydain. Rydyn ni am i'r Arabiaid i gyd gofio mai Prydain yw achos ein dioddefaint a dylen nhw ddysgu o'r wers."[6]
Roedd Abdul Hadi hefyd yn weithgar yn yr ymgyrch yn erbyn y gorchudd wyneb, menter a lansiwyd gan ferched lleol yn annog menywod Palestina i dynnu eu gorchudd.[7]
Ar ôl rhyfel Arabaidd-Israel 1948, symudodd Abdul Hadi i Cairo, yr Aifft gyda'i gŵr, Awni Abd al-Hadi. Bu farw ei gŵr yno ym 1970, ac yno y bu hithau farw ym 1976.[2][5]
Gweler hefyd[golygu | golygu cod]
- Pwyllgor Gweithredol Merched Arabaidd
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
- ↑ "copi archif". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 25 Ebrill 2012. Cyrchwyd 27 Awst 2021.
- ↑ 2.0 2.1 "Tarab Abdul Hadi". Palestine: Information with Provenance. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2011-09-29. Cyrchwyd 2008-11-09.
- ↑ Penny Johnson (August 2004). "Women of "Good Family"". Jerusalem Quarterly. Issue (Institute of Jerusalem Studies) 21. http://www.jerusalemquarterly.org/details.php?cat=5&id=210. Adalwyd 2008-11-09.
- ↑ 4.0 4.1 4.2 Ellen Fleischmann (March 1995). "Jerusalem Women's Organizations During the British Mandate, 1920s-1930s" (yn Saesneg). PASSIA. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 4 Mehefin 2011.
- ↑ 5.0 5.1 5.2 Karmi, 2002, pp. 31-33.
- ↑ 6.0 6.1 Susan Muaddi Darraj (Mai 2004). "Palestinian women: fighting two battles" (yn en). Monthly Review. http://findarticles.com/p/articles/mi_m1132/is_1_56/ai_n6152850/print.
- ↑ "Palestine Facts – Personalities: Chronological listing". Palestinian Academic Society for the Study of International Affairs (PASSIA). Cyrchwyd 11 Medi 2008.
Llyfryddiaeth[golygu | golygu cod]
- Karmi, Ghada (2002). In Search of Fatima: A Palestinian Story. Verso. ISBN 978-1-85984-694-0.