Gweld cod am Hinsawdd

{{amgylchedd}}

'''Hinsawdd''' yw cyflwr y [[tywydd]] mewn ardal dros gyfnod o amser. Cyflwr tymor hir o dywydd rhagweladwy yw hinsawdd. Mae hinsawdd yn cael ei heffeithio gan nodweddion ffisegol y ddaear megis mynyddoedd, afonydd, lledred, diffeithdiroedd a diwasgeddau.

== Dosbarthiadau hinsawdd ==
Dosberthir hinsawdd y byd i bum prif gategori:
[[Delwedd:Polar Bear 2004-11-15.jpg|bawd|280px|[[Arth Wen]] mewn ardal begynol]]
[[Delwedd:Köppen World Map (retouched version).png|bawd|centre|700px|Map [[dosbarthiad hinsawdd Köppen-Geiger]]<ref name=Peel>{{cite journal | author=Peel, M. C. and Finlayson, B. L. and McMahon, T. A. | year=2007 | title= Updated world map of the Köppen–Geiger climate classification | journal=Hydrol. Earth Syst. Sci. | volume=11 | pages=1633–1644 |doi=10.5194/hess-11-1633-2007 | url=http://www.hydrol-earth-syst-sci.net/11/1633/2007/hess-11-1633-2007.html | issn = 1027-5606}} ''(direct: [http://www.hydrol-earth-syst-sci.net/11/1633/2007/hess-11-1633-2007.pdf Final Revised Paper])''</ref>
{|
|- valign=top |
|
{{legend|#0000FE|[[Hinsawdd fforest law drofannol|Hinsawdd fforest law drofannol (Af)]]}}
{{legend|#0077FF|[[Hinsawdd monsŵn trofannol|Hinsawdd monsŵn trofannol (Am)]]}}
{{legend|#46A9FA|[[Hinsawdd safana trofannol|Hinsawdd safana trofannol (Aw)]]}}
| width=5 |
|
{{legend|#FE0000|[[Hinsawdd anialwch boeth|Hinsawdd anialwch boeth (BWh)]]}}
{{legend|#FE9695|[[Hinsawdd anialwch oer|Hinsawdd anialwch oer (BWk)]]}}
{{legend|#F5A301|[[Hinsawdd lled-gras boeth|Hinsawdd lled-gras boeth (BSh)]]}}
{{legend|#FFDB63|[[Hinsawdd lled-gras oer|Hinsawdd lled-gras oer (BSk)]]}}
| width=5 |
|
{{legend|#FFFF00|[[Hinsawdd y Canoldir|Hinsawdd y Canoldir gyda hafau boeth (Csa)]]}}
{{legend|#C6C700|[[Hinsawdd y Canoldir|Hinsawdd y Canoldir gyda hafau cynnes (Csb)]]}}
| width=5 |
|
{{legend|#96FF96|[[Hinsawdd is-drofannol gyda gaeafau sych|Hinsawdd is-drofannol gyda gaeafau sych (Cwa)]]}}
{{legend|#63C764|[[Hinsawdd dymherus gyda gaeafau sych|Hinsawdd dymherus gyda gaeafau sych (Cwb)]]}}
{{legend|#63C764|[[Hinsawdd dymherus is-pegynol|Hinsawdd dymherus is-pegynol gyda gaeafau sych (Cwc)]]}}
| width=5 |
|
{{legend|#C6FF4E|[[Hinsawdd is-drofannol llaith|Hinsawdd is-drofannol llaith (Cfa)]]}}
{{legend|#66FF33|[[Hinsawdd gefnforol|Hinsawdd gefnforol (Cfb)]]}}
{{legend|#33C701|[[Hinsawdd gefnforol is-pegynol|Hinsawdd gefnforol is-pegynol (Cfc)]]}}
| width=5 |
|
{{legend|#FF00FE|[[Hinsawdd cyfandirol gyda hafau sych|Hinsawdd cyfandirol gyda hafau sych ac yn boeth (Dsa)]]}}
{{legend|#C600C7|[[Hinsawdd cyfandirol gyda hafau sych|Hinsawdd cyfandirol gyda hafau sych ac yn cynnes (Dsb)]]}}
{{legend|#963295|[[Hinsawdd is-arctig gyda hafau sych|Hinsawdd is-arctig gyda hafau sych ac yn oer (Dsc)]]}}
{{legend|#966495|[[Hinsawdd is-arctig gyda hafau sych|Hinsawdd is-arctig gyda hafau sych ac yn oer iawn (Dsd)]]}}
| width=5 |
|
{{legend|#ABB1FF|[[Hinsawdd cyfandirol gyda gaeafau sych|Hinsawdd cyfandirol gyda gaeafau sych a hafau boeth (Dwa)]]}}
{{legend|#5A77DB|[[Hinsawdd cyfandirol gyda gaeafau sych|Hinsawdd cyfandirol gyda gaeafau sych a hafau cynnes (Dwb)]]}}
{{legend|#4C51B5|[[Hinsawdd is-arctig gyda gaeafau sych|Hinsawdd is-arctig gyda gaeafau sych a hafau oer (Dwc)]]}}
{{legend|#320087|[[Hinsawdd is-arctig gyda gaeafau sych|Hinsawdd is-arctig gyda gaeafau sych a hafau oer iawn (Dwd)]]}}
| width=5 |
|
{{legend|#00FFFF|[[Hinsawdd cyfandirol llaith|Hinsawdd cyfandirol llaith gyda hafau boeth (Dfa)]]}}
{{legend|#38C7FF|[[Hinsawdd cyfandirol llaith|Hinsawdd cyfandirol llaith gyda hafau cynnes (Dfb)]]}}
{{legend|#007E7D|[[Hinsawdd is-arctig|Hinsawdd is-arctig gyda hafau oer (Dfc)]]}}
{{legend|#00455E|[[Hinsawdd is-arctig|Hinsawdd is-arctig gyda hafau oer iawn (Dfd)]]}}
| width=5 |
|
{{legend|#B2B2B2|[[Hinsawdd twndra|Hinsawdd twndra (ET)]]}}
{{legend|#686868|[[Hinsawdd pegynol|Hinsawdd pegynol (EF)]]}}
|}
]]

'''Pegynnol'''<br />
Mae'r rhanbarthau yma yn oer iawn trwy gydol y flwyddyn. Mae'r tymheredd cynhesaf yn llai na 10C.
[[Delwedd:Frühling blühender Kirschenbaum.jpg|bawd|150px|Gwanwyn mewn ardal Dymherus]]
[[Delwedd:Dubai night skyline.jpg|bawd|150px|Mae [[Dubai]] wedi ei lleoli ar dir '''Cras''']]
'''Tymherus'''<br />
Ardaloedd sy'n dueddol o orwedd rhwng 23.5 a 66.0 lledred. Ardaloedd lle bo'r mis oeraf llai na 18&nbsp;°C ac yn fwy na -3&nbsp;°C a lle bo'r mis cynhesaf yn fwy na 10&nbsp;°C. Mae rhan fwyaf o Orllewin [[Ewrop]] yn yr ardal tymherus. Gweler [[Hinsawdd Cymru]].

'''Cras'''<br />
Dyma'r ardaloedd sych lle mae'r anweddiad yn uwch na'r dyddodiad. Mae'r ardaloedd hyn ymhell o'r môr a gall y tymheredd amrywio llawer.

'''Trofannol'''<br />
Mae'r tymheredd yn uchel trwy gydol y flwyddyn yn yr ardaloedd hyn. Mae ganddynt 2 dymor; gwlyb a sych.

'''Y Môr Canoldir'''<br />
Mae'r hinsawdd hon yn gynnes ac yn sych yn yr haf ac yn oer ac yn wlyb yn y gaeaf.

== Ffactorau sy'n effeithio a'r hinsawdd ==
=== Lledred ===
Mae lledred yn cael ei benderfynu gan ein pellter oddi wrth y [[cyhydedd|gyhydedd]]. Lledred y gyhydedd yw 0 gradd. 
=== Dylanwad morol ===
[[Delwedd:Park And Ride Carmarthen.jpg|bawd|150px|Yn anaml iawn mae [[Caerfyrddin]] yn cael eira oherwydd ei hagosrwydd at y môr]]
Ym Mhrydain, mae'r [[môr]] yn effeithio'r tymheredd:
* Yn y gaeaf mae'r môr yn araf i oeri ac felly mae'r lleoedd arfordirol yn gynhesach ac yn llaith.
* Yn yr haf mae'r môr yn araf i dwymo ac felly mae'r ardaloedd arfordirol yn oerach na'r ardaloedd bellach o'r môr.
* Mae yna lai o amrediad i dymereddau ardaloedd arfordirol nag o dymereddau ardaloedd bellach o'r môr.
=== Uchder ===
Ymhob 165m uwchben lefel y môr, mae'r tymheredd yn gostwng 1&nbsp;°C oherwydd mae tir uchel yn colli mwy o wres na thir isel. 
=== Agwedd ===
Mae agwedd yn cyfeirio at y ffordd y mae tir yn wynebu'r haul. Yn hemisffer y gogledd, mae llethrau serth sydd yn wynebu'r dde (agwedd ddeheuol) yn gweld mwy o'r haul na'r llethrau sydd yn wynebu'r gogledd (agwedd ogleddol) ac felly maent yn gynhesach.

== Gweler Hefyd ==
* [[Tywydd]]
* [[Hinsoddeg]]
* [[Hinsawdd Cymru]]
* [[Newid hinsawdd]]

==Cyfeiriadau==
{{cyfeiriadau}}

[[Categori:Hinsawdd| ]]
[[Categori:Tywydd]]
[[Categori:Amgylchedd]]