Cofeb Ryfel Pentraeth
 | |
| Math | cofeb ryfel, croes Geltaidd  |
|---|---|
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Ynys Môn |
| Gwlad |  Cymru |
| Cyfesurynnau | 53.282871°N 4.215396°W |
 | |
Mae Cofeb Ryfel Pentraeth wedi'i lleoli ym Mhentraeth, Ynys Môn. Mae’r gofeb wedi ei lleoli y tu allan i “Eglwys y Santes Fair” ac yn weledol i bawb sydd yn mynd heibio’r Capel.
Hanes y Gofeb
[golygu | golygu cod]Cofeb I goffau ymladd yn 1170 ym Mhentraeth yw hon. Yn anffodus, ar ôl marwolaeth Owain Gwynedd yn y flwyddyn 1170, dechreuodd frwydr rhwng feibion Owain Gwynedd drost pwy a oedd am etifeddu y hawl I rheoli teurnas Gwynedd. Digwyddodd y frwydyr cyntaf ym mhentref Pentraeth. Y canlyniad anffodus o’r frwydyr erchyll hon oedd y farwolaeth o Hywel Ab Owain Gwynedd, ochr yn ochr gyda’I chwe o’i frodyr maeth.
Enwau ar y gofeb
[golygu | golygu cod]- Evans Edwards,
- Jones Frederick, (Fred)
- Jones Llewellyn,
- Jones Thomas,
- Jones Thomas,
- Owen John,
- Parry David John,
- Roberts Roberts James,
- Williams John,
Arysgrifiad
[golygu | golygu cod]Dyma’r geiriau sydd wedi cael eu naddu ar y gofeb. ER GOGONIANT I DDUW, AC, ER COF A DIDRANC AM, To the glory of god, and, In eternal memory of, Y RHAI A RODDASANT EU, BYWYDAN I LAWR DROS EU BRENHIN A’U GWLAD, YN Y RHYFEL MAWR 1914 – 1918, The ones who laid down their lives for their, King and Country, In the Great War 1914-1918, “MUR OEDDYNT HWY A NI NOS A DYDD”, “They were a wall unto us both by night and day”, (1st Samuel XXV v.16)