Casineb at wragedd

Swetnam the Woman-Hater, a argraffwyd yn 1620. Mae'r gwaith yn cael y clod am darddiad y term Saesneg misogynist .

Mae casineb at wragedd neu gwreig-gasineb (Saesneg: Misogyny) yn casineb tuag at, neu ragfarn yn erbyn merched neu ferched. Mae'n fath o rywiaeth sy'n gallu cadw merched ar statws cymdeithasol is na dynion, a thrwy hynny gynnal rolau cymdeithasol patriarchaeth. Mae casineb at wragedd wedi cael ei arfer yn helaeth ers miloedd o flynyddoedd. Fe'i hadlewyrchir mewn celf, llenyddiaeth, strwythur cymdeithas ddynol, digwyddiadau hanesyddol, mytholeg, athroniaeth, a chrefydd ledled y byd.

Enghraifft o casineb at wragedd yw trais yn erbyn menywod, sy'n cynnwys trais yn y cartref ac, yn ei ffurfiau mwyaf eithafol, terfysgaeth gwreig-gasineb a benywladdiad. Mae casineb at wragedd hefyd yn aml yn gweithredu trwy aflonyddu rhywiol, gorfodaeth, a thechnegau seicolegol gyda'r nod o reoli menywod, a thrwy eithrio menywod yn gyfreithiol neu'n gymdeithasol o ddinasyddiaeth lawn. Mewn rhai achosion, mae casineb at wragedd yn gwobrwyo merched am dderbyn statws israddol.

Gellir deall casineb at wragedd fel agwedd unigolion, yn bennaf gan ddynion, ac fel arferiad neu system ddiwylliannol eang. Weithiau y mae casineb at wragedd yn amlygu mewn ffyrdd amlwg a beiddgar; adegau eraill mae'n fwy cynnil neu wedi'i guddio mewn ffyrdd sy'n darparu gwadu credadwy.

Mewn meddwl ffeministaidd, mae casineb at wragedd hefyd yn cynnwys gwrthod rhinweddau benywaidd. Mae'n dirmygu sefydliadau, gwaith, hobïau, neu arferion sy'n gysylltiedig â merched. Mae'n ymwrthod ag unrhyw agweddau ar ddynion sy'n cael eu hystyried yn fenywaidd neu'n anwrol. Gall hiliaeth a rhagfarnau eraill atgyfnerthu a gorgyffwrdd â chasineb at wragedd.