Cardbord
.jpg) | |
| Math | papur, deunydd  |
|---|---|
 Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia | |
Mae cardbord[1] neu hefyd yn gyffredin cardfwrdd neu carbord yn ddeunydd sy'n arbennig o drwchus a thrwm o bapur sydd weithiau'n cynnwys un haen graidd rhychiog a dwy daflen fflat ochrol.
Hanes
[golygu | golygu cod]
Mae tarddiad cardbord yn dyddio'n ôl i Tsieina yn y 15g, ac yn 1817 yn Lloegr y gwerthwyd y blychau cardbord masnachol cyntaf. Ceir cyfeiriad i'r term "cardbaord" pan soniodd Anne Brontë amdano yn ei nofel, The Tenant of Wildfell Hall a gyhoeddwyd yn 1848.[2] Defnyddiodd y brodyr Kellogg gartonau cardboard i ddal eu grawnfwyd ŷd, ac yn ddiweddarach, pan ddechreuon nhw ei farchnata i'r cyhoedd, lapiwyd bag wedi'i selio â gwres o bapur cwyr o amgylch y tu allan i'r blwch a'i argraffu gydag enw ei frand. Roedd y datblygiad hwn yn nodi tarddiad y blwch grawnfwyd, er bod y bag wedi'i selio yn blastig yn y cyfnod modern ac yn cael ei gadw y tu mewn i'r blwch.
Nodweddion technegol
[golygu | golygu cod]Mae'r ffin rhwng papur a chardbord wedi'i gosod yn gonfensiynol ar 224g/m² gyda thrwch o 175 µm o leiaf; nodir priodweddau mecanyddol ac optegol y carton gan safon ISO 5651: 1989.
Yn gyffredinol, mae amrywiaeth o wahanol fathau ar gael yn fasnachol, sy'n cael eu hisrannu yn ôl eu mathau o ffibr. Er mwyn eu gwahaniaethu'n well, mae allwedd gyffredinol wedi'i diffinio, sy'n cynnwys nodweddion triniaeth arwyneb, mewnbwn sylweddau a rhif cod. Gallai enghreifftiau o enwau cartonau fod yn: GN1, GD, UN4.
Triniaeth y Wyneb
[golygu | golygu cod]Yn y wyneb mae triniaeth un yn gwahaniaethu rhwng:
- Cast (math arbennig o pigmentiad)
- G pigmentog
- U heb ei orchuddio
Cofnod o frethyn
[golygu | golygu cod]Gellir rhannu'r mewnbwn sylweddau yn bum math gwahanol:
- Z ffibrau ffres wedi'u cannu'n gemegol
- N ffibrau crai heb eu cannu'n gemegol
- C mwydion pren
- T mwydion wedi'u hailgylchu gyda'r wyneb tu chwith gwyn, melyn neu frown
- D mwydion wedi'u hailgylchu gyda chefnlun llwyd
Ceir gwahanol safonnau a disgrifiadau o'r gwahanol fathau o gardbord yn ôl trwch, siap, maint, gwydnwch a chroen.[3]
Math o flychau
[golygu | golygu cod]- Cardbord fflat neu gardbord??
- Cardbord tonnau syml, sy'n cynnwys dwy ddalen allanol a thaflen rhychiog fewnol
- Cardbord tonnau dwblw, sy'n cynnwys tair dalen, y mae dau ohonynt yn allanol ac un yn ganolog ac rhyngddynt ddwy daflen neu ddwy yn fyrddau cyfrannau.
Math o Gardyn
[golygu | golygu cod]Papur ar gyfer taflenni fflat allanol
[golygu | golygu cod]Gall taflenni allanol gynnwys gwahanol fathau o bapur:
- Kraftliner (symbol K)
- Liner (symbol L)
- Prawf ('Test'; symbol T)
- Swêd ('suede'; symbol C)
Papur rhychiog ar gyfer taflen fewnol
[golygu | golygu cod]- Lled-gemeg ('semi-chemistry'; symbol S)
- Canolig (symbol M)
- Rhychwaith ('fluting'; symbol F)
Math o don
[golygu | golygu cod]- Ton uchel (symbol A)
- Ton ganol (symbol C)
- Ton isel (symbol B)
- Microdon (symbol E)
Mynegeion ymwrthedd
[golygu | golygu cod]Caiff y gwrthiant ei werthuso drwy raddfa o 1 i 5, a dylid nodi nifer o werthoedd gan fod haenau o'r carton (ar gyfer carton ton syml yw 2 ddalen ac 1 rhychiog yna 3).
Dolenni
[golygu | golygu cod]- How It's Made - Cardboard Boxes ar Youtube
- Cardboard, Fluting Paper Box Making Plant for Waste Paper Recycling ar Youtube
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ https://geiriaduracademi.org/
- ↑ "copi archif". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2019-06-08. Cyrchwyd 2019-06-08.
- ↑ https://www.gwp.co.uk/guides/corrugated-board-grades-explained/