Byddin
![]() | Er bod peth gwybodaeth o werth ar y dudalen hon, nid yw'r erthygl fel y mae yn cyrraedd y safon angenrheidiol i'w chynnwys ar Wicipedia. Os na chaiff yr erthygl ei gwella'n ddigonol ymhen wythnos wedi 3 Rhagfyr 2023, fe all gael ei dileu. Os caiff yr erthygl ei gwella'n sylweddol, wedyn mae croeso i chi dynnu'r neges hon oddi ar y dudalen. Ceir rhestr o erthyglau sydd angen eu gwella yma. |
Byddin yw nifer o filwyr wedi eu casglu at ei gilydd, ac dan orchymun brenin, cadfridog neu rywun arall o awdurdod, gyda'r bwriad o ladd milwyr mewn byddin arall. Gwneir hyn gyda'r amcan o amddiffyn gwlad neu dir neu er mwyn ennill awdurdod neu dir mewn gwlad.
Mewn byddin fodern ymleddir gyda drylliau a tanciau, ond mae byddinoedd wedi bod ers miloedd o flynyddoedd.
Y milwr cyffredin[golygu | golygu cod]
- Gwellt a gwair - chwith a de
Mae nifer o lyfrau mewn ysgolion dwyieithog yn Llydaw yn dwyn yr enw Plouz-foenn (gwellt-gwair). Cyfeiria’r teitl at amser rhyfeloedd gwahanol yn Ffrainc pan nad oedd milwyr Llydewig, ffermwyr y rhan fwyaf, nad oedd yn medru fawr o Ffrangeg, ac wrth fartchio roedd y sarjant yn gweiddi arnynt plouz-foenn yn lle un-dau neu droit-gauche.[1]
Cofiaf innau stori debyg gan dad i Richard Williams, am filwyr uniaith Cymraeg yn y rhyfel gyntaf yn martchio i synnau “gwellt-gwair” am yr un rheswm, a’r ymadrodd wedi parhau ar fferm y teulu i helpu Richard fel plentyn bach i wahaniaethu ei law chwith a’i law dde.
- On a souvent pris les Bretons pour des ignares sous pretexte qu'ils matrisaient mal le francais et son raconte, sous la tour Eiffel, comment au service militaire on leur apprenait a marcher au pas en leur faisant scander non pas une-deux, une-deux, mais :
- Plouz, foenn [Gwellt, gwair],
- Mellou galochou... [Traed mawr].[2]
Cyfieithiad: Yn aml yn y gorffennol cymerwyd y Llydawyr fel pobl diglem am na lwyddon nhw yn aml i feistroli’r Ffrangeg a’u mán siarad Llydaweg o dan Tŵr Eiffel ... Cawson nhw eu pechu tra’n gwasanaethu yn y fyddin trwy eu dysgu i orymdeithio gyda’r geiriau gwellt-gwair, gwellt-gwair fel petaen nhw’n rhy dwp i ddeall chwith a de.
Gweler hefyd[golygu | golygu cod]
