Boreas

Boreas
	Duw'r gogleddwynt, stormydd, a'r gaeaf
	Aelod o 'r Anemoi
	Darn Bwdhaidd-Roegaidd o'r duw Boreas gyda chlogyn (velificatio) uwchben. Hadda, Afghanistan.
Preswylfa	Y wybren, Mynydd Olympus
Symbol	Cragen gontsh
Achyddiaeth
Rhieni	Astraeus ac Eos
Siblingiaid	Y gwyntoedd (Eurus, Notus a Zephyrus), Eosphorus, y Sêr, Memnon, Emathion, Astraea
Consort	Oreithyia
Plant	Boreads, Chione, Cleopatra, Butes, Haemus, Upis, Cyparissia, y deuddeg ebol
Cywerthyddion
Rhufeinig	Aquilo

Boreas (/ˌbɔːri.əs/, Saesneg Prydain: /ˌbɒri.əs/, Saesneg Prydain: /ˌbɒri.æs/,^[1] Βορέας, Boréas; hefyd Βορρᾶς, Borrhâs)^[2] yw duw Groeg y gogleddwynt oer, stormydd, a'r gaeaf. Er iddo gael ei weld fel y gogleddwynt ei hun, cysylltodd ysgrifenwyr Rhufeinig Aulus Gellius a Phlinius yr Hynaf ill dau Boreas â gwynt y gogledd-ddwyrain, yn debyg i'r duw Rhufeinig Aquilo neu Septentrio.^[3] Darlunnir Boreas yn gryf iawn gyda thymer ffyrnig. Mewn celfwaith, mae e'n hen ddyn gydag adenydd neu weithiau mae e'n ddyn ifanc gyda gwallt anniben a chydag mwstas, dan dal cragen gontsh ac yn gwisgo clogyn.^[3] Chwedl fwyaf adnabyddus Boreas yw iddo ddwyn y dywysoges Athenaidd Oreithyia.

Disgrifiad

Debyg mai Boreas, fel gweddill duwiau'r gwynt, yn fab i Eos, duwies y wawr, gan ei gŵr Astraeus, duw sêr llai. Felly mae'n frawd i weddill yr Anemoi (duwiau'r gwynt), y pum duw seren a'r dduwies cyfiawnder Astraea.

Achyddiaeth

Oriel

Boreas mewn Celf
Boreas ac Oreithyia, olew o gynfas, tua 1896 Evelyn De Morgan .
Boreas yn herwgipio Oreithyia, engrafiad gan Stefano della Bella.
Mae Boreas yn cipio Oreithyia wrth i Herse geisio helpu ei chwaer, amffora pigfain ffigur coch Atig, 470–460 CC.
Manylyn Boreas o amffora pigfain ffigur coch Atig.
Boreas a dail sydd wedi cwympo, Evelyn de Morgan.
Boreas ac Oreithyia, ffigur coch yr Atig.
Yr herwgipiad gan yr arlunydd a'r darlunydd Almaenig Heinrich Lossow (1840-1897).
Boreas ac Oreithyia ar ddrych, tua 300 CC, o Eretria.
Boreas yn cipio Oreithyia, ca. 1800-1812, cerflun pren gan Jan Frans van Geel .
Treisio Orithyia gan Boreas, olew ar gynfas, gan Peter Paul Rubens .

Oriel

↑ Wells, John C. (1990). Longman pronunciation dictionary. Harlow, England: Longman. t. 85. ISBN 0582053838.
↑ Βορέας, Βορρᾶς. Liddell, Henry George; Scott, Robert; A Greek–English Lexicon at the Perseus Project.
↑ [1] Archifwyd 2020-11-28 yn y Peiriant Wayback Aulus Gellius, 2.22.9; [2] Archifwyd 2020-11-28 yn y Peiriant Wayback Pliny the Elder N.H. 2.46.
↑ Hesiod, Theogony 132–138, 337–411, 453–520, 901–906, 915–920; Caldwell, pp. 8–11, tables 11–14.
↑ Although usually the daughter of Hyperion and Theia, as in Hesiod, Theogony 371–374, in the Homeric Hymn to Hermes (4), 99–100, Selene is instead made the daughter of Pallas the son of Megamedes.
↑ Astraea is not mentioned by Hesiod, instead she is given as a daughter of Eos and Astraeus in Hyginus Astronomica 2.25.1.
↑ According to Hesiod, Theogony 507–511, Clymene, one of the Oceanids, the daughters of Oceanus and Tethys, at Hesiod, Theogony 351, was the mother by Iapetus of Atlas, Menoetius, Prometheus, and Epimetheus, while according to Apollodorus, 1.2.3, another Oceanid, Asia was their mother by Iapetus.
↑ According to Plato, Critias, 113d–114a, Atlas was the son of Poseidon and the mortal Cleito.
↑ In Aeschylus, Prometheus Bound 18, 211, 873 (Sommerstein, pp. 444–445 n. 2, 446–447 n. 24, 538–539 n. 113) Prometheus is made to be the son of Themis.

Cyfeiriadau

Nodyn:Greek mythology (deities)

Llyfryddiaeth

Diodorus Siculus, Bibliotheca Historica. Cyfrol 1–2 . Immanel Bekker. Ludwig Dindorf. Friedrich Vogel. yn aedibus BG Teubneri. Leipzig. 1888–1890. Testun Groeg ar gael yn Llyfrgell Ddigidol Perseus .
Hesiod, Theogony, yn The Homeric Hymns a Homerica gyda Chyfieithiad Saesneg gan Hugh G. Evelyn-White, Caergrawnt, MA. , Gwasg Prifysgol Harvard; Llundain, William Heinemann Cyf. 1914. Fersiwn ar-lein yn Llyfrgell Ddigidol Perseus .
Homer, Yr Iliad gyda Chyfieithiad Saesneg gan AT Murray, PhD mewn dwy gyfrol . Caergrawnt, MA. , Gwasg Prifysgol Harvard; Llundain, William Heinemann, Cyf. 1924. Fersiwn ar-lein yn Llyfrgell Ddigidol Perseus .
Hyginus, Gaius Julius, Mythau Hyginus . Golygwyd a chyfieithwyd gan Mary A. Grant, Lawrence: Gwasg Prifysgol Kansas, 1960.
Nonnus, Dionysiaca ; wedi'i gyfieithu gan Rouse, WHD, Llyfrau I–XV. Llyfrgell Glasurol Loeb Rhif 344, Caergrawnt, Massachusetts, Gwasg Prifysgol Harvard; Llundain, William Heinemann Cyf. 1940. Archif Rhyngrwyd
Pausanias, Disgrifiad Pausanias o Wlad Groeg gyda Chyfieithiad Saesneg gan WHS Jones, Litt. D., a HA Ormerod, MA, mewn 4 Cyfrol. Caergrawnt, MA, Gwasg Prifysgol Harvard; Llundain, William Heinemann Cyf. 1918. Fersiwn ar-lein yn Llyfrgell Ddigidol Perseus .
Fersiwn ar-lein yn llyfrgell Perseus.tufts.
Vergil, Aeneid . Theodore C. Williams. traws. Boston. Cwmni Houghton Mifflin 1910. Fersiwn ar-lein yn Llyfrgell Ddigidol Perseus.

Dolenni allanol

BOREAS o Brosiect Theoi

Cronfa Ddata Eiconograffig Sefydliad Warburg (delweddau o Boreas)

[1] Wells, John C. (1990). Longman pronunciation dictionary. Harlow, England: Longman. t. 85. ISBN 0582053838.

[2] Βορέας, Βορρᾶς. Liddell, Henry George; Scott, Robert; A Greek–English Lexicon at the Perseus Project.

[3] [1] Archifwyd 2020-11-28 yn y Peiriant Wayback Aulus Gellius, 2.22.9; [2] Archifwyd 2020-11-28 yn y Peiriant Wayback Pliny the Elder N.H. 2.46.

[4] Hesiod, Theogony 132–138, 337–411, 453–520, 901–906, 915–920; Caldwell, pp. 8–11, tables 11–14.

[5] Although usually the daughter of Hyperion and Theia, as in Hesiod, Theogony 371–374, in the Homeric Hymn to Hermes (4), 99–100, Selene is instead made the daughter of Pallas the son of Megamedes.

[6] Astraea is not mentioned by Hesiod, instead she is given as a daughter of Eos and Astraeus in Hyginus Astronomica 2.25.1.

[7] According to Hesiod, Theogony 507–511, Clymene, one of the Oceanids, the daughters of Oceanus and Tethys, at Hesiod, Theogony 351, was the mother by Iapetus of Atlas, Menoetius, Prometheus, and Epimetheus, while according to Apollodorus, 1.2.3, another Oceanid, Asia was their mother by Iapetus.

[8] According to Plato, Critias, 113d–114a, Atlas was the son of Poseidon and the mortal Cleito.

[9] In Aeschylus, Prometheus Bound 18, 211, 873 (Sommerstein, pp. 444–445 n. 2, 446–447 n. 24, 538–539 n. 113) Prometheus is made to be the son of Themis.

[1]

[2]

[3]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]