Tsunami: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
B r2.7.1) (robot yn ychwanegu: mrj:Цунами |
Mjbmrbot (sgwrs | cyfraniadau) B r2.7.1) (robot yn ychwanegu: so:Tsunami |
||
Llinell 94: | Llinell 94: | ||
[[sk:Cunami]] |
[[sk:Cunami]] |
||
[[sl:Cunami]] |
[[sl:Cunami]] |
||
[[so:Tsunami]] |
|||
[[sq:Cunami]] |
[[sq:Cunami]] |
||
[[sr:Цунами]] |
[[sr:Цунами]] |
Fersiwn yn ôl 21:35, 13 Mawrth 2011
Ton neu nifer o donnau anferth yw Tsunami (Hepburn) (o'r 津波 Siapaneg ton fawr mewn porthladd, Kunrei-shiki: Tunami). Fel arfer, mae Tsunami yn cael ei chreu ar ôl daeargryn neu ffrwydriad llosgfynydd ar waelod y môr, neu wedi i feteoryn ddisgyn i'r môr. Mae ynni Tsunami yn gyson ac yn penderfynu uchder a chyflymder y tonnau. Felly mae uchder y don yn tyfu pryd mae hi'n dod i le mwy bas ger y tir ac mae ei chyflymder yn arafu. Tra bod y don yn symud ar wyneb y môr mae hi'n isel, yn gyflym ac o donfedd hir, ac felly mae'n anodd sylwi arni, ond mewn bae neu le arall cul a bas mae'n bosibl iddi fod yn fwy nag 30m uchder ac iddi achosi niwed erchyll.
Mae systemau rhybudd gan nifer o drefi ar lan y Môr Tawel (yn bennaf yn Siapan ac yn Hawaii) ac mae Sefydliadau Seismoleg a lloerennau yn gwylio a rhagfynegi Tsunami.