Tsunami: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
TXiKiBoT (sgwrs | cyfraniadau) B robot yn ychwanegu: fiu-vro:Tsunami |
Xqbot (sgwrs | cyfraniadau) B robot yn ychwanegu: ne:सूनामी; cosmetic changes |
||
| Llinell 1: | Llinell 1: | ||
[[Delwedd:2004-tsunami.jpg|250px|de|bawd|Tsunami 2004 yng [[Gwlad Thai|Ngwlad Thai]].]] |
[[Delwedd:2004-tsunami.jpg|250px|de|bawd|Tsunami 2004 yng [[Gwlad Thai|Ngwlad Thai]].]] |
||
[[Ton]] neu nifer o donnau anferth yw '''Tsunami''' ([[Hepburn]]) (o'r |
[[Ton]] neu nifer o donnau anferth yw '''Tsunami''' ([[Hepburn]]) (o'r 津波 [[Siapaneg]] ''ton fawr mewn porthladd'', [[Kunrei-shiki]]: '''Tunami'''). Fel arfer, mae Tsunami yn cael ei chreu ar ôl [[daeargryn]] neu ffrwydriad [[llosgfynydd]] ar waelod y môr, neu wedi i [[feteoryn]] ddisgyn i'r môr. Mae [[ynni]] Tsunami yn gyson ac yn penderfynu uchder a chyflymder y tonnau. Felly mae uchder y don yn tyfu pryd mae hi'n dod i le mwy bas ger y tir ac mae ei chyflymder yn arafu. Tra bod y don yn symud ar wyneb y môr mae hi'n isel, yn gyflym ac o donfedd hir, ac felly mae'n anodd sylwi arni, ond mewn bae neu le arall cul a bas mae'n bosibl iddi fod yn fwy nag 30m uchder ac iddi achosi niwed erchyll. |
||
Mae systemau rhybudd gan nifer o drefi ar lan y [[Môr Tawel]] (yn bennaf yn [[Siapan]] ac yn [[Hawaii]]) ac mae Sefydliadau [[Seismoleg]] a [[lloerennau]] yn gwylio a rhagfynegi Tsunami. |
Mae systemau rhybudd gan nifer o drefi ar lan y [[Môr Tawel]] (yn bennaf yn [[Siapan]] ac yn [[Hawaii]]) ac mae Sefydliadau [[Seismoleg]] a [[lloerennau]] yn gwylio a rhagfynegi Tsunami. |
||
===Gweler hefyd=== |
=== Gweler hefyd === |
||
* [[Tsunami Cefnfor India 2004]] |
* [[Tsunami Cefnfor India 2004]] |
||
| Llinell 69: | Llinell 69: | ||
[[nds:Tsunami]] |
[[nds:Tsunami]] |
||
[[nds-nl:Vleuigolve]] |
[[nds-nl:Vleuigolve]] |
||
[[ne:सूनामी]] |
|||
[[nl:Tsunami]] |
[[nl:Tsunami]] |
||
[[nn:Flodbølgje]] |
[[nn:Flodbølgje]] |
||
Fersiwn yn ôl 19:04, 17 Rhagfyr 2009
Ton neu nifer o donnau anferth yw Tsunami (Hepburn) (o'r 津波 Siapaneg ton fawr mewn porthladd, Kunrei-shiki: Tunami). Fel arfer, mae Tsunami yn cael ei chreu ar ôl daeargryn neu ffrwydriad llosgfynydd ar waelod y môr, neu wedi i feteoryn ddisgyn i'r môr. Mae ynni Tsunami yn gyson ac yn penderfynu uchder a chyflymder y tonnau. Felly mae uchder y don yn tyfu pryd mae hi'n dod i le mwy bas ger y tir ac mae ei chyflymder yn arafu. Tra bod y don yn symud ar wyneb y môr mae hi'n isel, yn gyflym ac o donfedd hir, ac felly mae'n anodd sylwi arni, ond mewn bae neu le arall cul a bas mae'n bosibl iddi fod yn fwy nag 30m uchder ac iddi achosi niwed erchyll.
Mae systemau rhybudd gan nifer o drefi ar lan y Môr Tawel (yn bennaf yn Siapan ac yn Hawaii) ac mae Sefydliadau Seismoleg a lloerennau yn gwylio a rhagfynegi Tsunami.