Alemanni

Tiriogaethau yr Alamanni, a safleoedd brwydrau rhwng yr Alamanni a'r Rhufeiniaid, 3ydd i 6ed ganrif

Roedd yr Alemanni, Allemanni neu Alamanni yn wreiddiol yn gynghrair o lwythau Almaenig oedd yn byw o amgylch rhan uchaf yr Afon Main, yn awr yn yr Almaen. Bu llawer o frwydro rhwng yr Alemanni a'r Ymerodraeth Rufeinig o'r 3edd ganrif ymlaen; gyda'r Alamanni yn aml yn croesi'r ffin i ymosod ar dalaith Germania Superior. O'r 5ed ganrif ymlaen, ehangodd eu tiriogaethau, gan symud i mewn i Alsace a chyrraedd dyffrynnoedd yr Alpau erbyn yr 8fed ganrif. Ffurfiasant wlad Alemannia, oedd ar brydiau yn annibynnol ond yn amlach na pheidio dan reolaeth y Ffranciaid. Collodd Allemania ei hunaniaeth pan ymgorfforodd Siarl Martel y wlad yn yr Ymerodraeth Ffrancaidd yn gynnar yn yr 8fed ganrif.

Daw'r enw "Yr Almaen" am y wlad o enw'r Alamanni, ac felly hefyd yn Ffrangeg (Allemagne) ac yn Sbaeneg (Alemania).

Alemannia (melyn) a Bwrgwyn Uchaf (gwyrdd) tua 1000.

Rhestr o reolwyr yr Alemanni

Brenhinoedd

• Chrocus 306
• Mederich (tad Agenarich, brawd Chnodomar)
• Chnodomar 350, 357
• Vestralp 357, 359
• Ur 357, 359
• Agenarich (Serapio) 357
• Suomar 357, 358
• Hortar 357, 359
• Gundomad 354 (cyd-frenin Vadomar)
• Ursicin 357, 359
• Makrian 368 - 371
• Rando 368
• Hariobaud 4th c.
• Vadomar 354 - 360
• Vithicab 360 - 368
• Priarius ? - 378
• Gibuld (Gebavult) c. 470

Dugiaid dan reolaeth y Ffranciaid

• Butilin 539 - 554
• Leuthari I cyn 552 - 554
• Haming 539 - 554
• Lantachar hyd 548 (esgobaeth Avenches)
• Magnachar 565 (esgobaeth Avenches)
• Vaefar 573 (esgobaeth Avenches)
• Theodefrid
• Leutfred I hyd 588
• Uncilin 588 - 607
• Gunzo 613
• Chrodobert 630
• Leuthari II 642
• Gotfrid hyd 709
• Willehari 709 - 712 (yn Ortenau)
• Lantfrid 709 - 730
• Theudebald 709 - 744