Philip yr Apostol

Eicon Rwsaidd o Sant Philip, o'r 18fed ganrif.

Un o'r deuddeg Apostol oedd Sant Philip. Ceir nifer o gyfeiriadau ato yn yr Efengylau. ond ni ddylid ei gymysgu a Philip yr Efengylwr, y cyfeirir ato yn Llyfr yr Actau.

Ceir y manylion llawnaf amdano yn Efengyl Ioan, lle disgrifir Iesu yn ei alw fel un o'i ddisgyblion. Dywedir yma fod Philip yn frodor o dref Bethsaida, yr un dref a Sant Pedr ac Andreas. Dywedir iddo gyflwyno Nathanael (y credir ei fod yr un person a Bartholomeus) i'r Iesu.

Yn traddodiadol, ei ddydd gwyl yn yr Eglwys Gatholig oedd 1 Mai, ond pan sefydlodd Pab Pius XII wyl Sant Joseff y Gweithiwr yn 1955, i'w dathlu ar 1 Mai, newidiodd ddydd gwyl Sant Philip a Sant Iago i 11 Mai. Gyda newid y calendr yn 1969, newidiodd eto i 3 Mai. Yn yr Eglwys Uniongred Ddwyreiniol, 14 Tachwedd yw'r dyddiad.

Yn ôl Clement o Alexandria, roedd Philip yn briod a chanddo blant. Ceir llyfr cynnar, Actau Philip, sy'n dweud iddo efengylu Gwlad Groeg a Syria, a chael ei groeshoelio yn ninas Hierapolis.