Thomas Purnell
| Thomas Purnell | |
|---|---|
| Ganwyd | 1834  Dinbych-y-pysgod |
| Bu farw | 1889 |
| Dinasyddiaeth |  Cymru |
| Alma mater | |
| Galwedigaeth | newyddiadurwr |
Roedd Thomas Purnell, (Q) (Mawrth, 1834 – 17 Rhagfyr, 1889) yn feirniad theatr ac yn awdur Cymreig.[1]
Cefndir[golygu | golygu cod]
Ganwyd Purnell yn Ninbych-y-pysgod yn blentyn i Robert Purnell ac Ann ei wraig. Does dim sicrwydd o union ddyddiad ei eni, ond fe'i bedyddiwyd yn eglwys blwyf Arberth ar 13 Mawrth 1834. Cafodd ei addysgu yn ysgol ramadeg Hwlffordd a Choleg y Drindod, Dulyn.[2]
Gyrfa[golygu | golygu cod]
Ar ôl gadael y brifysgol aeth i Lundain gan ddechrau gyrfa mewn newyddiaduraeth. Ym 1862, ar argymhelliad Thomas Duffus Hardy, penodwyd ef yn ysgrifennydd cynorthwyol a llyfrgellydd Sefydliad Archeolegol Prydain Fawr ac Iwerddon, a chadwodd y swydd hyd 1866.
Rhwng 1870 a 1871 cyfrannodd cyfres o feirniadaeth ddifrifol a threiddgar ar ddramâu i gylchgrawn The Athenaeum, o dan y llofnod Q.[3] Ymatebodd y dramodwyr Charles Reade a Tom Taylor yn ffyrnig iddynt.
Llyfryddiaeth[golygu | golygu cod]
Argraffwyd adolygiadau theatr Purnell o'r Athenaeum mewn llyfr Dramatists of the Present Day (1871). Ysgrifennodd hefyd draethodau llenyddol a rhamant seicolegol The Lady Drusilla (1886) Golygodd Historia quatuor regum Angliae ar gyfer y Roxburghe Club. Bu hefyd yn olygydd Correspondence and Works gan Charles Lamb (1870). Ymysg ei gyhoeddiadau eraill mae:[4]
Ym 1910 cyhoeddodd Algernon Charles Swinburne casgliad o lythyrau Purnell - Letters to Thomas Purnell and other correspondents
Marwolaeth[golygu | golygu cod]
Bu farw yn ei gartref, Lloyd Square, Pentonville, Llundain yn 55 mlwydd oed. Roedd yn ddi-briod.
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
- ↑ "PURNELL, THOMAS (1834 - 1889), awdur | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-19.
- ↑ "Purnell, Thomas [pseud. Q] (1834–1889), theatre critic and writer | Oxford Dictionary of National Biography". www.oxforddnb.com. doi:10.1093/ref:odnb/22903. Cyrchwyd 2020-03-19.
- ↑ "THOMAS PURNELL - The Pembrokeshire Herald and General Advertiser". Joseph Potter. 1882-01-13. Cyrchwyd 2020-03-19.
- ↑ "Purnell, Thomas 1834-1889". WorldCat. Cyrchwyd 19 Chwefror 2020.