Rhestr o Safleoedd Treftadaeth y Byd yng Ngwlad Iorddonen

Oddi ar Wicipedia
Lleoliad Safleoedd Treftadaeth y Byd yng Ngwlad Iorddonen

Dyma restr o Safleoedd Treftadaeth y Byd yng Ngwlad Iorddonen.

Cefndir[golygu | golygu cod]

Mae Safleoedd Treftadaeth y Byd Sefydliad Addysgol, Gwyddonol a Diwylliannol y Cenhedloedd Unedig (UNESCO) yn safleoedd o bwys i dreftadaeth ddiwylliannol neu naturiol fel y disgrifiwyd yng Nghonfensiwn Treftadaeth y Byd UNESCO, a sefydlwyd ym 1972.[1] Derbyniodd Gwlad Iorddonen y confensiwn ar 5 Mai 1975, gan wneud ei safleoedd hanesyddol yn gymwys i'w cynnwys ar y rhestr. Ers 2016, mae pum safle yn yr Iorddonen wedi'u cynnwys.[2]

Safleoedd Treftadaeth y Byd[golygu | golygu cod]

Eglurhad o'r tabl[golygu | golygu cod]

Safle: a enwyd ar ôl dynodiad swyddogol Pwyllgor Treftadaeth y Byd [3]
'Delwedd: Llun o'r safle
Lleoliad ; ar lefel dinas, rhanbarthol, neu daleithiol a geo-gymheiriaid
Meini prawf; fel y'i diffinnir gan Bwyllgor Treftadaeth y Byd [4]
Ardal; mewn hectarau ac (erwau). Os yw ar gael, mae maint y glustogfa wedi'i nodi hefyd. Mae'r diffyg gwerth yn awgrymu nad yw UNESCO wedi cyhoeddi unrhyw ddata
Blwyddyn; pryd y cafodd y safle ei dderbyn i Restr Treftadaeth y Byd
Disgrifiad; gwybodaeth gryno am y safle, gan gynnwys rhesymau dros gymhwyso fel safle mewn perygl, os yw'n berthnasol

Y Rhestr[golygu | golygu cod]

Safle Delwedd Lleoliad Meini prawf ha
(erw) 		Blwyddyn Disgrifiad
Safle'r Bedydd "Bethania Tu hwnt i'r Iorddonen" (Al-Maghtas) Ardal Lywodraethol Balqa
31°50′14″N 35°33′10″E / 31.83722°N 35.55278°E / 31.83722; 35.55278 		Diwylliannol: (iii) (vi) 294 (730) 2015 Wedi'i leoli ar Afon Iorddonen, ystyrir bod Al-Maghtas yn lleoliad Bedydd Iesu gan Ioan Fedyddiwr. Yn safle pererindod Gristnogol, mae'n cynnwys gweddillion eglwysi Rhufeinig a Bysantaidd, capeli, mynachlog, ogofau a phyllau.[5]
Petra Ardal Lywodraethol Ma'an
30°19′50″N 35°26′36″E / 30.33056°N 35.44333°E / 30.33056; 35.44333 		Diwylliannol: (i) (iii) (iv) 1985 Roedd dinas Nabataean, Petra yn ganolbwynt masnachu mawr rhwng Arabia, yr Aifft a Syria-Phenicia, a oedd yn enwog am ei phensaernïaeth wedi'i thorri i mewn i'w creigiau yn ogystal â'i systemau mwyngloddio a pheirianneg dŵr.[6]
Quseir Amra Ardal Lywodraethol Zarqa
31°48′7″N 36°35′9″E / 31.80194°N 36.58583°E / 31.80194; 36.58583 		Diwylliannol: (i) (iii) (iv) — 1985 Adeiladwyd castell anialwch Quseir Amra ar ddechrau'r 8fed ganrif, ac roedd wedi gwasanaethu fel caer a phalas brenhinol Umayyad. Roedd y safle hefyd yn nodedig am ei ffresgoau helaeth, gan greu enghraifft bwysig ac unigryw o gelf Islamaidd gynnar.[7]
Um er-Rasas (Kastrom Mefa'a) Ardal Lywodraethol Madaba
31°30′6″N 35°55′14″E / 31.50167°N 35.92056°E / 31.50167; 35.92056 		Diwylliannol:
(i) (iv) (vi) 		24 (59) 2005 Wedi'i sefydlu fel gwersyll milwrol Rhufeinig, tyfodd Um er-Rasas i fod yn anheddiad erbyn y 5ed ganrif, gan fyw yn olynol gan gymunedau Cristnogol ac Islamaidd. Mae'r safle sydd heb ei gloddio i raddau helaeth yn cynnwys adfeilion amddiffynfeydd Rhufeinig, eglwysi sydd â lloriau mosaig sydd wedi'u cadw'n dda a dau dyˆ steil .[8]
Ardal Warchodedig Wadi Rum Ardal Lywodraethol Aqaba
29°38′23″N 35°26′02″E / 29.63972°N 35.43389°E / 29.63972; 35.43389 		Cymysg:
(iii) (v) (vii) 		74,180 (183,300) 2005 Wedi'i leoli yn ne'r Iorddonen, mae Wadi Rum yn cynnwys amrywiaeth eang o dirffurfiau anialwch gan gynnwys dyffrynnoedd tywodfaen, bwâu naturiol, ceunentydd, clogwyni, tirlithriadau a cheudyllau. Mae'r safle hefyd yn cynnwys celf roc, arysgrifau ac olion archeolegol helaeth, sy'n dyst i fwy na 12,000 o flynyddoedd o fyw'n barhaus gan bobl.[9]

Rhestr wrth gefn[golygu | golygu cod]

Yn ogystal â safleoedd sydd wedi'u derbyn i restr Treftadaeth y Byd, gall aelod-wladwriaethau gadw rhestr o safleoedd wrth gefn y gallant eu hystyried ar gyfer eu henwebu. Derbynnir enwebiadau ar gyfer rhestr Treftadaeth y Byd dim ond os rhestrwyd y safle o'r blaen ar y rhestr wrth gefn.[10] Ers 2016, mae Jordan yn rhestru pedwar ar ddeg eiddo ar ei restr wrth gefn:[11]

Enw Dyddiad
Dinas Abila (Modern Qweilbeh) 2001
Al Qastal (Anheddiad) 2001
Eclectigiaeth Arabaidd - Sylfaen ac esblygiad Ysgol Bensaernïol yn ninas As-Salt 2015
Azraq 2007
Gwarchodfa Biosffer Dana 2007
Gadara (Um Qeis neu Qays cyfoes) 2001
Dinas Archeolegol Jerash (Man Cyfarfod Hynafol Dwyrain a Gorllewin) 2004
Gwarchodfa Natur Mujib 2007
Pella (Tabaqat Fahil cyfoes) 2001
Qasr Al-Mushatta 2001
Qasr Bshir (Castellwm Rhufeinig) 2001
Castell Shaubak (Montreal) 2001
Cysegrfa Agios Lot, Yn Deir 'Ain' Abata 2001
Um el-Jimal (Dinas) 2001

Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]

  1. ↑ "The World Heritage Convention". UNESCO. Cyrchwyd 8 August 2016.
  2. ↑ "Jordan". UNESCO. Cyrchwyd 8 August 2016.
  3. ↑ "World Heritage List". UNESCO. Cyrchwyd 28 May 2010.
  4. ↑ "The Criteria for Selection". UNESCO. Cyrchwyd 10 September 2011.
  5. ↑ "Baptism Site "Bethany Beyond the Jordan" (Al-Maghtas)". UNESCO. Cyrchwyd 6 Oct 2015.
  6. ↑ "Petra". UNESCO. Cyrchwyd 17 August 2011.
  7. ↑ "Qasr Amra". UNESCO. Cyrchwyd 17 August 2011.
  8. ↑ "Um er-Rasas (Kastrom Mefa'a)". UNESCO. Cyrchwyd 17 August 2011.
  9. ↑ "Wadi Rum Protected Area". UNESCO. Cyrchwyd 17 August 2011.
  10. ↑ "Tentative Lists". UNESCO. Cyrchwyd 7 October 2010.
  11. ↑ "Tentative List – Jordan". UNESCO. Cyrchwyd 7 August 2016.
Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/w/index.php?title=Rhestr_o_Safleoedd_Treftadaeth_y_Byd_yng_Ngwlad_Iorddonen&oldid=9023230"