Rheilffordd Stêm Strathspey
| Rheilffordd Stêm Strathspey | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Mae Rheilffordd Stêm Strathspey yn rheilffordd dreftadaeth, 10 milltir o hyd, yr un hiraf yn yr Alban.[1]
Hanes[golygu | golygu cod]
Agorwyd Rheilffordd Inverness a Chyffordd Perth ym 1863. Crëwyd Rheilffordd yr Ucheldir ym 1865 gan uno Rheilffordd Inverness a Chyffordd Perth a Rheilffordd Inverness a Chyffordd Aberdeen. Ym 1923 Daeth y rheilffordd yn rhan o'r Rheilffordd Llundain, Canolbarth a'r Alban ac ym 1948, rhan o Reilffyrdd Prydeinig. Caewyd y lein i deithwyr ym 1965, ac yn gyfan gwbl ym 1968.[2]
Atgyfodi[golygu | golygu cod]
Ffurfiwyd Cwmni Rheilffordd Strathspey ym 1971, a Chymdeithas Rheilffordd Strathspey ym 1972, a chytunodd y cwmni i brynu'r lein rhwng Aviemore a Grantown oddi wrth Rheilffyrdd Prydeinig am £44,250[1]. Ailddechreuodd gwasanaeth rhwng Gorsaf reilffordd Aviemore a Gorsaf reilffordd Boat of Garten ym 1978, er doedd hi ddim posibl defnyddio'r orsaf Rheilffyrdd Prydeinig yn Aviemore tan 1998, oherwydd polisiau Rheilffyrdd Prydeinig[1]; Creuwyd gorsaf dros dro, Gorsaf reilffordd Aviemore (Glannau Spey)[3]. Estynnwyd y lein i orsaf newydd, Broomhill yn 2002, ac mae gwaith yn mynd ymlaen i estyn y lein yn ôl i Grantown.[2]
Defnyddir hen sied locomotifau Aviemore fel gweithdy peirianneg[1].
Locomotifau[golygu | golygu cod]
Locomotifau stêm[golygu | golygu cod]
- BR Dosbarth 2MT Ivatt 2-6-0|Class 2MT rhif 46512 "E. V. Cooper, Engineer". Adeiladwyd Gwaith Swindon 1952. Perchennog: Cwmni Locomotif ye Ucheldir. Gweithredol.
- 0-6-0T rhif 17 "Braeriach",o reilffordd preifat Wemyss; adeiladwyd gan Andrew Barclay a meibion, Kilmarnock ym 1935; yn disgwyl am atgyweirio yng Gwaith Aviemore.
- 0-6-0 Dosbarth 812 Rheilffordd y Caledonian rhif 828 (17566, BR 57566) adeiladwyd 1899 Atgyweiriwyd yn 2010. At Aviemore currently under repair.
- 4-6-0 Stanier Dosbarth 5 Rheilffordd Llundain, Canolbarth a'r Alban rhif 5025 (45025) adeiladwyd ym 1934. Yng Gwaith Aviemore.
- 0-6-0ST LNER Dosbarth J94 yr Adran Ryfel rhif 9. Adeiladwyd gan Robert Stephenson and Hawthorns ym 1943. Yn storfa, Aviemore.
- 0-6-0ST LNER Dosbarth J94 yr Adran Ryfel rhif 48. Adeiladwyd gan Gwmni Hunslet ym 1943 Yn storfa, Boat of Garten.
- 0-4-0ST rhif 2, "Balmenach". Adeiladwyd gan Andrew Barclay a'i Fab, Kilmarnock. (works no. 2020 of 1936) no. 2 "Balmenach". Yn storfa, Aviemore.
Locomotifau diesel[golygu | golygu cod]
- 0-4-0 diesel hydrolig Andrew Barclay a meibion,Kilmarnock "Power of Enterprise"
- 0-4-0 Rheilffyrdd Prydeinig rhif D2774. Atgyweirir.
- 0-6-0 Rheilffyrdd Prydeinig Dosbarth 08 rhifau 08940/D3605. Gweithredol. Du.
- Bo-Bo Rheilffyrdd Prydeinig Dosbarth 26 rhifau 26002/D5302.Angen atgyweiriad trylwyr. Yn storfa, Boat of Garten.
- Bo-Bo Rheilffyrdd Prydeinig Dosbarth 26|rhifau 26025/D5325. Atgyweirir yn Aviemore.
- Bo-Bo Rheilffyrdd Prydeinig Dosbarth 27 rhifau 27050/D5394. Adeiladwyd 1962. Gweithredol. Glas.
- BR A1A-A1A Rheilffyrdd Prydeinig Dosbarth 31 rhifau 31327/D5862. Gweithredol, Gwyrdd.
- 0-4-0 diesel hydrolig Cwmni North British. Yn storfa, Boat of Garten, yn disgwyl atgyweiriad.
- 0-4-0 diesel mecanyddol Cwmni Ruston a Hornsby adeiladwyd 1948. Atgyweirir.
- 0-4-0 diesel mecanyddol Cwmni Ruston a Hornsby adeiladwyd 1950. Yn storfa yn Aviemore.
Cerbydau diesel[golygu | golygu cod]
- Rheilffyrdd Prydeinig Dosbarth 107 rhif Sc51990. Yn storfa, Boat of Garten.
- Rheilffyrdd Prydeinig Dosbarth 107 rhif Sc52008. Yn storfa, Boat of Garten.
- Rheilffyrdd Prydeinig Dosbarth 107 rhif Sc52030. Disgwyl am atgyweiriad.
- Rheilffyrdd Prydeinig Dosbarth 114 rhif E54047. Yn storfa.
- Rheilffyrdd Prydeinig Dosbarth 117 rhif Sc51367. Gweithredol.
- Rheilffyrdd Prydeinig Dosbarth 117 rhif Sc51402. Gweithredol.
- Rheilffyrdd Prydeinig Dosbarth 117 rhif S59511. Atgyweirir, Boat of Garten.
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 Gwefan undiscoveredscotland
- ↑ 2.0 2.1 "Tudalen hanes ar wefan y rheilffordd". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2016-07-01. Cyrchwyd 2016-06-07.
- ↑ "Gwefan steamrailwaylines". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2016-06-19. Cyrchwyd 2021-02-20.