Eglwys Gadeiriol Caerwrangon

Eglwys Gadeiriol Caerwrangon

Eglwys Gadeiriol Caerwrangon, gydag Afon Hafren yn y blaendir
Math	cadeirlan Anglicanaidd
Sefydlwyd	7 g
Daearyddiaeth
Lleoliad	Caerwrangon
Sir	Dinas Caerwrangon
Gwlad	Lloegr
Cyfesurynnau	52.1887°N 2.2208°W
Cod OS	SO8500254520
Arddull pensaernïol	pensaernïaeth Normanaidd, pensaernïaeth Gothig, pensaernïaeth Gothig Seisnig
Statws treftadaeth	adeilad rhestredig Gradd I
Cysegrwyd i	y Forwyn Fair
Manylion
Esgobaeth	Esgobaeth Caerwrangon
Ffeiliau perthnasol ar Comin

Cadeirlan Anglicanaidd a leolir yng Nghaerwrangon, Lloegr, yw Eglwys Gadeiriol Caerwrangon. Dyma sedd esgob Caerwrangon. Priordy ar gyfer Urdd Sant Bened oedd yr adeilad yn wreiddiol, ac fe'i dyrchafwyd i statws cadeirlan yn y Diwygiad Protestannaidd. Fe'i adeiladwyd rhwng 1084 a 1504 a gellir olrhain yno pob cam yn hanes pensaernïaeth Lloegr yn ystod y canrifoedd hynny: yr addull Normanaidd (Romanésg) yn y gladdgell, y cabidyldy cylchog ac ambell i fan arall, a'r tri math o arddull Gothig Seisnig (Cynnar, Addurnedig a Pherpendicwlar). Ceir nifer fawr o gofadeiladau yno gan gerflunwyr a phenseiri megis Jean-François Roubiliac, Joseph Nollekens, Robert Adam a Francis Chantrey. Fe'i adnewyddwyd yn helaeth rhwng 1857 a 1863 gan A. E. Perkins a George Gilbert Scott. Mae'n adeilad rhestredig Gradd I.

Priododd Llywelyn ap Gruffudd ac Elinor de Montfort yma ar 13 Hydref 1278.

• 
  Corff yr eglwys (1317–1377), yn edrych tua'r gorllewin
• 
  Corff yr eglwys a'r pulpud (1642), yn edrych tua'r dwyrain
• 
  Capel Mair (1224–1250) a ffenestr y dwyrain
• 
  Yr organ
• 
  Y cloestr
• 
  Y gladdgell Normanaidd
• 
  Beddrod John de Beauchamp a'i wraig

Detholiad o bobl a gladdwyd yno

• John, brenin Lloegr
• John de Beauchamp (Prifustus Gogledd Cymru) a'i wraig Joan Fitzwith
• Arthur Tudur, Tywysog Cymru
• Syr Griffith Ryce
• Stanley Baldwin, Prif Weinidog y Deyrnas Unedig