Wipo

Oddi ar Wicipedia
Wipo
Ganwyd995 Edit this on Wikidata
Bu farw1048 Edit this on Wikidata
Dinasyddiaethyr Almaen Edit this on Wikidata
Galwedigaethysgrifennwr, hanesydd, offeiriad, cofiannydd Edit this on Wikidata
Swyddcaplan Edit this on Wikidata

Roedd Wipo (m. 1050) yn offeiriad o Fwrgwynwr ac awdur yn yr iaith Ladin.

Bu'n gaplan i Conrad II (tua 990-1039), brenin yr Almaen ac Ymerodr Glân Rhufeinig o 1027 hyd ei farwolaeth. Gan fod Conrad wedi'i goroni'n frenin Bwrgwyn yn y flwyddyn 1033, dichon bod Wipo wedi ddod yn gaplan iddo tua'r amser hwnnw.

Ysgrifennodd Wipo gronicl Ladin ar deyrnasiad Conrad II. Ymhlith ei weithiau eraill cyfansoddodd eiriau a cherddoriaeth yr emyn Ladin, neu sequentia, ar gyfer y Pasg, a elwir Victimae paschali, emyn sy'n nodweddiadol o ganu eglwysig yr 11g.

Ysgrifennodd yn ogystal gyfres o ddiharebion llenyddol, y Proverbia (1027 neu 1028), a'r Tetralogus Heinrici, a gyflwynwyd i'r ymerodr Harri III, mab ac olynydd Conran, yn 1041, sy'n moli'r ymerodr ac yn pwysleisio ei ddyletswydd i fod yn gyfiawn. Cyfansoddodd alargân ddwys a phersonol ar farwolaeth Conrad ei hun.

Llyfryddiaeth[golygu | golygu cod]

  • Breslau, Wiponis Gesta Chuonradi II ceteraque quae supersunt opera (Hanover, 1878; cyf. Almaeneg gan Pfluger, Berlin, 1877; gan Wattenbach, Leipzig, 1892)