Therapi hel atgofion
Defnyddir therapi hel atgofion i gynghori a chefnogi pobl hŷn, ac mae'n dechneg ymyriad gyda chleifion sydd wedi anafu eu ymennydd a rhai sydd â chlefyd gwybyddol fel Alzeimer's.[1]
Mae therapi hel atgofion yn cael ei ddiffinio gan Gymdeithas Seicolegol America (APA) fel “y defnydd o hanesion bywyd - ysgrifenedig, llafar, neu'r ddau - i wella lles seicolegol. Defnyddir y therapi yn aml gyda phobl hŷn."[2] Mae'r math hwn o ymyriad therapiwtig yn parchu bywyd a phrofiadau'r unigolyn gyda'r nod o helpu'r claf i gynnal iechyd meddwl da.
Mae mwyafrif yr ymchwil ar therapi hel atgofion wedi'i wneud gyda'r gymuned oedrannus, yn enwedig rhai sy'n dioddef o iselder, er bod rhai astudiaethau wedi edrych ar samplau oedrannus eraill.[3]
Mae therapi hel atgofion yn gwneud defnydd o ddigwyddiadau bywyd trwy gael cyfranogwyr i hel atgofion penodol o'u gorffennol.[4] Mae'n helpu i roi ymdeimlad o barhad o ran eu digwyddiadau bywyd.[5] Gall therapi hel atgofion ddigwydd mewn lleoliad grŵp, yn unigol,[6] neu mewn parau yn dibynnu ar nod y driniaeth.[5] Gall therapi hel atgofion hefyd gael ei strwythuro neu beidio o fewn y cyfluniadau hyn.[7] Er mai prif nod therapi hel atgofion yw cryfhau cydrannau cof gwybyddol, efallai mai nod eilaidd yw annog datblygiad personol neu ddatblygiad rhyngbersonol.[6] Bydd yr anghenion unigol hyn yn penderfynu a yw'r therapi yn cael ei gynnal mewn lleoliad grŵp neu ar ei ben ei hun gydag ymarferydd.[6] Caiff atgofion eu prosesu'n gronolegol gan ddechrau o enedigaeth a chanolbwyntio ar ddigwyddiadau pwysig, sylweddol, bywyd.[6] Mae'r ffocws ar adlewyrchu, ac nid cofio yn unig.[6] Gall therapi hel atgofion ddefnyddio ysgogiadau fel ffotograffau, eitemau o'r cartref, cerddoriaeth, neu recordiadau personol.[8]
Erik Erikson a Robert Butler, sydd wedi bod yn gweithio yn y maes ers y 1950au a'r 1960au, yw'r ddau ymchwilydd sydd fwyaf cysylltiedig â'r maes gwaith hwn.
Ar y cyfan, mae therapi hel atgofion yn cael ei ystyried yn ddull buddiol ac effeithiol o helpu'r henoed. Mae'n ymddangos ei fod yn rhoi ymdeimlad o foddhad bywyd cyffredinol a sgiliau ymdopi, a gall hefyd helpu i liniaru symptomau iselder a dementia.[9][10]
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
- ↑ P. V. Rabins. "Treatment of Patients With Alzheimer's Disease" (PDF). SemanticScholar.org. Archifwyd o'r gwreiddiol (PDF) ar 2018-12-15. Cyrchwyd 2019-06-24.
- ↑ chief, Gary R. VandenBos, editor in (2006). APA dictionary of psychology (arg. 1st). Washington, DC.: American Psychological Association. ISBN 978-1-59147-380-0.
- ↑ Webster, Jeffrey (2002). Critical Advances in Reminiscence Work: From Theory to Application. New York, NY: Springer. ISBN 9780826197832.
- ↑ "Group reminiscence therapy for cognitive and affective function of demented elderly in Taiwan". Int J Geriatr Psychiatry 22 (12): 1235–40. 2007. doi:10.1002/gps.1821. PMID 17503545. https://archive.org/details/sim_international-journal-of-geriatric-psychiatry_2007-12_22_12/page/1235.
- ↑ 5.0 5.1 Jonsdottir, H., Jonsdottir, G., Steingrimsdottir, E., & Tryggvadottir, B. (2001).
- ↑ 6.0 6.1 6.2 6.3 6.4 Hsieh, H.F. & Wang, J.(2003.
- ↑ "Structured reminiscence: an intervention to decrease depression and increase self-transcendence in older women". J Clin Nurs 15 (2): 208–18. 2006. doi:10.1111/j.1365-2702.2006.01292.x. PMID 16422738. https://archive.org/details/sim_journal-of-clinical-nursing_2006-02_15_2/page/208.
- ↑ Woods, B., Spector, A.E., Jones, C.A., Orell, M., Davies, S.P.2009.
- ↑ Hill, Andrew; Brettle, Alison (1 December 2005). "The effectiveness of counselling with older people: Results of a systematic review". Counselling and Psychotherapy Research 5 (4): 265–272. doi:10.1080/14733140500510374.
- ↑ Lin, Yen-Chun; Dai, Yu-Tzu; Hwang, Shiow-Li (1 July 2003). "The Effect of Reminiscence on the Elderly Population: A Systematic Review". Public Health Nursing 20 (4): 297–306. doi:10.1046/j.1525-1446.2003.20407.x.