Gweld cod am Elfen Grŵp 15

{| style="float: right; border: 1px solid #ccc; margin: 0.5em 0pt 0.8em 1.4em; padding: 3px !important; width: 75px;"
! [[Grŵp yn y tabl cyfnodol|Grŵp]]&nbsp;→!! 15
|-
! ↓&nbsp;[[Cyfnod y tabl cyfnodol|Cyfnod]]
|-
! [[Elfen cyfnod 2|2]]
| {{element cell| 7|Nitrogen|N| |Gas|Nonmetals|Primordial}}
|-
! [[Elfen cyfnod 3|3]]
| {{element cell|15|Ffosfforws|P| |Solid|Nonmetals|Primordial}}
|-
! [[Elfen cyfnod 4|4]]
| {{element cell|33|Arsenig|As| |Solid|Metalloids|Primordial}}
|-
!  [[Elfen cyfnod 5|5]]
| {{element cell|51|Antimoni|Sb| |Solid|Metalloids|Primordial}}
|-
! [[Elfen cyfnod 6|6]]
| {{element cell|83|Bismwth|Bi| |Solid|Poor metals|Primordial}}
|-
! [[Elfen cyfnod 7|7]]
| {{element cell|115|Ununpentiwm|Uup| |Solid|Poor metals|Synthetic}}
|}
[[Grŵp yn y tabl cyfnodol|Grŵp]] pymtheg [[Elfen gemegol|elfen]] yn y [[tabl cyfnodol]] ydy '''Grŵp 15''', neu'r '''grŵp nitrogen'''. Yn nhrefn safonnol [[IUPAC]] mae grŵp 15 yn cynnwys: <br>[[nitrogen]] (N) (sy'n [[anfetel]]), [[ffosfforws]] (P) ([[anfetel]]), [[arsenig]] (As) ([[meteloid]]), [[antimoni]] (Sb) ([[meteloid]]), [[bismwth]] (Bi) ([[metel tlawd]]) ac [[ununpentiwm]] (Uup) ([[metel tlawd]]), mae'n debyg.

Mae [[IUPAC]] yn ei alw'n swyddogol efo'r teitl '''Grŵp 15'''. Yr hen enw i'r grŵp oedd "Grŵp VB" a "Grŵp VA".<ref>Fluck, E. New notations in the periodic table. ''Pure & App. Chem.'' '''1988''', ''60'', tud 431-436.[http://www.iupac.org/publications/pac/1988/pdf/6003x0431.pdf]</ref>

Mae patrwm yr [[electron]]nau rhwng aelodau unigol y teulu yn debyg iawn i'w gilydd, yn enwedig ar du allan y gragen, ac oherwydd hyn mae eu hymddygiad cemegol yn debyg i'w gilydd:

{| class="wikitable" border="1" cellpadding="3" cellspacing="0"
|-
![[Rhif atomig|Z]] !! [[elfen gemegol|Elfen]] !! [[electron|Nifer yr electronnau]]  
|-

| 7 || nitrogen || 2, 5
|-
| 15 || ffosfforws || 2, 8, 5
|-
| 33 || arsenig || 2, 8, 18, 5
|-
| 51 || antimoni || 2, 8, 18, 18, 5
|-
| 83 || bismwth || 2, 8, 18, 32, 18, 5
|-
| 115 || ununpentiwm || 2, 8, 18, 32, 32, 18, 5
|}

Mae gan bob un o'r elfennau hyn 5 electron yn haen allanol y gragen; 2 electron yn yr isgragen 's' a 3 electron yn yr isgragen 'p', .

Yr elfen bwysicaf, mae'n debyg, yn y teulu hwn o elfennau ydy '''nitrogen''' (symbol cemegol '''N''') sef prif elfen yr aer sydd o'n cwmpas.

[[Delwedd:Stickstoff-gruppe.jpg|bawd|Casgliad o rai o'r elfennau o'r grŵp nitrogen.]]

==Cyfeiriadau==
{{cyfeiriadau}}

[[Categori:Grwpiau o elfennau yn y tabl cyfnodol| ]]
[[Categori:Metaloid]]
[[Categori:Metel tlawd]]
[[Categori:Anfetelau]]
[[Categori:Rhestrau gwyddonol]]