Dianc o garchar Gilboa
Dihangfa o Garchar Gilboa 2021 Mae “Operation Freedom Tunnel” yn ddigwyddiad diogelwch a ddigwyddodd ar fore 6 Medi 2021, pan lwyddodd chwe charcharor Palestina i ddianc o Garchar Gilboa, gan gynnwys pedwar a ddedfrydwyd i garchar am oes, gan gynnwys Zakaria al-Zubaidi a Mahmoud al-Ardah, lle llwyddasant i ddianc trwy dwnnel a gloddiwyd mewn cell carchar. Cyhoeddwyd ar noson Medi 10, pan arestiwyd dau ohonyn nhw: Yaqoub Qadri a Mahmoud Ardah, ac yn oriau mân bore Medi 11, 2021, cafodd Zakaria Al-Zubaidi a Muhammad Ardah eu hail-arestio[1][2].
Y Cefndir[golygu | golygu cod]
Agorwyd Carchar Gilboa yn 2004, yn dilyn yr ail intifada, ac ym mis Awst 2014, darganfuwyd y twnnel mawr cyntaf y dechreuodd y carcharorion gloddio. Mae'n hysbys bod carchar Gilboa yn garchar diogelwch caerog, lle mae amddiffynfeydd wedi'u cynnal yn y carchar ers darganfod twnnel y tu mewn i'r carchar yn 2014, ac mae'r system frys wedi'i actifadu yn y carchar ers yr ymgais i ddianc o Shata carchar gerllaw carchar Gilboa. Yn ôl tystiolaeth y carcharorion, mae'r carchar yn destun rheolaeth lem ac mae'n cynnwys synwyryddion sy'n canfod dirgryniadau y tu mewn i'r carchar.
Dihangfa carcharorion Palestina[golygu | golygu cod]
Dihangodd y carcharorion ar 6 Medi 2021, ar ôl un o'r gloch y nos, trwy dwnnel a gloddiwyd gan garcharorion. Cloddiwyd y twnnel o'r ystafell toiledau yn un o gelloedd y carchar, ac roedd ei agoriad allanol wedi'i leoli o dan dwr gwarchod y carchar. Newidiodd y carcharorion eu dillad a'u gadael o flaen tŵr y gwarchod. Dywedir mai'r carcharor, Mahmoud Abdullah, yw meistr y dihangfa o'r carchar. Y carcharorion a lwyddodd i ddianc o’r carchar oedd[3]:
- Mahmoud Abdullah Ardah
- Muhammad Qassem Arida
- Jacob Mahmoud Qadri
- Ayham Nayef Kammaji
- Yr ymladdwr Yaqoub Naifat
- Zakaria Zubeidi
Mewn llenyddiaeth[golygu | golygu cod]
Ymddangosodd sawl gwaith llenyddol am y dihangfa o garchar Gilboa, gan gynnwys y nofel Six gan Ayman al-Atoum, sy'n perthyn i'r straeon am arwriaeth gudd, trwy ddangos yr olygfa arwrol a berfformiwyd gan y chwe charcharor Palesteinaidd, a ddihangodd o'r carchar.
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
- ↑ "Who are Palestinian escapees from Israel's Gilboa prison?". www.aa.com.tr (yn Saesneg).
- ↑ "Six Palestinian prisoners escape Israeli jail through tunnel". BBC News (yn Saesneg). 6 Medi 2021. Cyrchwyd 6 Medi 2021.
- ↑ "Six Palestinians escape from high-security prison in Israel". Al-Jazeera (yn Saesneg). 6 Medi 2021. Cyrchwyd 6 Medi 2021.