Gwrthfiotig: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Dim crynodeb golygu Tagiau: Golygiad drwy declyn symudol Golygiad ar declun symudol |
ElenHaf (sgwrs | cyfraniadau) Dim crynodeb golygu |
||
| Llinell 1: | Llinell 1: | ||
{{Cyffuriau | fetchwikidata = ALL }} |
|||
[[Meddyginiaeth]] sy'n arafu twf [[bacteria]] yw '''gwrthfiotig'''. Ceir mathau eraill o gyfansoddion sy'n gwneud yr un gwaith, gan gynnwys meddyginiaeth wrth-ffwng. Un enghraifft ydy [[penisilin]]. Cânt eu defnyddio ledled y byd heddiw er bod sawl math o facteria wedi datblygu [[imiwnedd]] yn eu herbyn. |
|||
Math o gyffur gwrthficrobaidd yw gwrthfiotigau, bathwyd y term o'r hen Roeg αντιβιοτικά, neu antibiotiká. Cyfeirir atynt weithiau fel gwrthfacteroliaid ac fe'i defnyddir i drin ac atal heintiau bacteriol. Maent yn lladd neu'n atal tyfiant bacteria. Medda nifer gyfyngedig o wrthfiotigau ar alluoedd gwrth-protosoaidd. Nid yw gwrthfiotigau yn effeithiol wrth drin firysau megis yr annwyd cyffredin neu'r ffliw; yn hytrach, fe elwir cyffuriau sy'n atal firysau yn gyffuriau gwrthfirysol neu wrthfeirysau. |
|||
Bathwyd y term ''antibiotics'' yn wreiddiol gan Selman Waksman yn 1942. |
|||
Weithiau, fe ddefnyddir y term gwrthfiotig (a olygir "gwrth-fywyd") i gyfeirio at unrhyw sylwedd sy'n ymladd microbau, sy'n gyfystyr â gwrthfeicrobaidd. Ceir rhai ffynonellau'n gwahaniaethu rhwng sylweddau gwrthfacterol a gwrthfiotig; defnyddir gwrthfacteroliaid mewn sebon a diheintyddion; meddyginiaeth yw gwrthfiotig. |
|||
{{eginyn meddygaeth}} |
|||
Fe wnaeth gwrthfiotigau chwyldroi'r maes meddygaeth yn yr 20fed ganrif. Fodd bynnag, mae eu heffeithiolrwydd a'u hargaeledd cyson wedi arwain at eu gorddefnydd, ffaith sydd wedi datblygu galluoedd ymwrthodol bacteria. Y mae'r gallu hwnnw wedi arwain at broblemau eang. Datganodd Sefydliad Iechyd y Byd bod ymwrthedd gwrthficrobaidd yn "fygythiad difrifol, nad sydd bellach yn broffwydoliaeth ar gyfer y dyfodol, y mae'n digwydd, ym mhob rhanbarth o'r byd ac â'r potensial i effeithio unrhyw un, o unrhyw oed, mewn unrhyw wlad". |
|||
== Cyfeiriadau == |
|||
[[Categori:Bacteria]] |
[[Categori:Bacteria]] |
||
Fersiwn yn ôl 10:05, 27 Chwefror 2018
.jpg) | |
| Enghraifft o'r canlynol | dosbarth o endidau cemegol gyda chymwysiadau neu swyddogaethau tebyg, meddyginiaeth  |
|---|---|
| Math | meddyginiaeth, anti-infective agent, cyffur gwrthficrobaidd, bacterleiddiad |
 Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia | |
Math o gyffur gwrthficrobaidd yw gwrthfiotigau, bathwyd y term o'r hen Roeg αντιβιοτικά, neu antibiotiká. Cyfeirir atynt weithiau fel gwrthfacteroliaid ac fe'i defnyddir i drin ac atal heintiau bacteriol. Maent yn lladd neu'n atal tyfiant bacteria. Medda nifer gyfyngedig o wrthfiotigau ar alluoedd gwrth-protosoaidd. Nid yw gwrthfiotigau yn effeithiol wrth drin firysau megis yr annwyd cyffredin neu'r ffliw; yn hytrach, fe elwir cyffuriau sy'n atal firysau yn gyffuriau gwrthfirysol neu wrthfeirysau.
Weithiau, fe ddefnyddir y term gwrthfiotig (a olygir "gwrth-fywyd") i gyfeirio at unrhyw sylwedd sy'n ymladd microbau, sy'n gyfystyr â gwrthfeicrobaidd. Ceir rhai ffynonellau'n gwahaniaethu rhwng sylweddau gwrthfacterol a gwrthfiotig; defnyddir gwrthfacteroliaid mewn sebon a diheintyddion; meddyginiaeth yw gwrthfiotig.
Fe wnaeth gwrthfiotigau chwyldroi'r maes meddygaeth yn yr 20fed ganrif. Fodd bynnag, mae eu heffeithiolrwydd a'u hargaeledd cyson wedi arwain at eu gorddefnydd, ffaith sydd wedi datblygu galluoedd ymwrthodol bacteria. Y mae'r gallu hwnnw wedi arwain at broblemau eang. Datganodd Sefydliad Iechyd y Byd bod ymwrthedd gwrthficrobaidd yn "fygythiad difrifol, nad sydd bellach yn broffwydoliaeth ar gyfer y dyfodol, y mae'n digwydd, ym mhob rhanbarth o'r byd ac â'r potensial i effeithio unrhyw un, o unrhyw oed, mewn unrhyw wlad".