Carnedd: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
JAnDbot (sgwrs | cyfraniadau) B r2.7.2) (robot yn ychwanegu: cs:Mužik (turistické značení) yn newid: ru:Тур (куча камней) |
B robot yn ychwanegu: uk:Тур (купа каміння) |
||
Llinell 40: | Llinell 40: | ||
[[sl:Možic]] |
[[sl:Možic]] |
||
[[sv:Röse]] |
[[sv:Röse]] |
||
[[uk:Тур (купа каміння)]] |
Fersiwn yn ôl 01:41, 27 Mehefin 2012
Carnedd neu carn yw'r enw a roddir ar bentwr o gerrig wedi ei godi i nodi mangre arbennig. Fe'i ceir fel rheol ar yr ucheldiroedd, yn arbennig ar gopaon mynyddoedd.
Ceir nifer o wahanol fathau o garneddi. Mae cryn nifer o garneddi Cymru yn dyddio o Oes yr Efydd, a cheir claddedigaethau tu mewn iddynt. Ymhlith yr enghreifftiau gorau o'r math yma mae Bryn Cader Faner a'r tair carnedd fawr ar gopa Foel Drygarn. Ceir tystiolaeth i'r arfer o gladdu dan bentwr o gerrig yng Nghymru barhau i'r cyfnod Rhufeinig ac wedyn. Gall carnedd hefyd fod yn llawer mwy diweddar, wedi ei hadeiladu i nodi'r fan uchaf ar gopa mynydd neu fryn, neu i nodi llwybr. Y garnedd fwyaf yng Nghymru - a'r ail fwyaf ym Mhrydain - yw Y Gop yn Sir y Fflint.
Ceir "carnedd" neu "carn" fel elfen yn enw mynyddoedd, er enghraifft Carnedd Llywelyn a Carnedd Dafydd, a roddodd ei enw i fynyddoedd y Carneddau. Yr hen enw ar fynydd Elidir Fawr oedd "Carnedd Elidir".
Mathau o garneddi
- carnedd gellog (chambered cairn)
- carnedd ymylfaen (kerb cairn)
- carnedd lwyfan (platform cairn)
- carnedd gron (round cairn)
- carnedd gylchog (ring cairn)