Rheilffordd Ysgafn Dwyrain Caint

Oddi ar Wicipedia

Daeth y syniad gwreiddiol i adeiladu Rheilffordd Ysgafn Dwyrain Caint ym 1909, i greu rhwydwaith o reilffyrdd rhwng o leiaf 9 glofa i borthladd newydd Porth Richborough. Caewyd mwyafrif y glofeydd heb ddechrau darparu glo – goroesodd dim ond 1 ohonynt - , ond roedd Richborough Port yn fethiant.

Rheilfford Ysgafn Dwyrain Caint
 
Continuation backward
 Lein arfordir Caint i Ramsgate
 
Straight track Unused track end start
 
 
Straight track Unknown BSicon "exABZg+l" Unknown BSicon "exHSTq"
 Porth Richborough - adeiladwyd ond heb ei hagor
Afon Stour 
Unknown BSicon "exSTR+l" Unknown BSicon "eKRZu" Unknown BSicon "exhKRZWaeq" Unknown BSicon "exSTRr"
 
 
Unknown BSicon "exSTR" Continuation forward
 Lein arfordir Caint i Dover
 
Unknown BSicon "exSTR"
 
 
Unknown BSicon "exHST"
 Ffordd Sandwich
 
Unknown BSicon "exSTRl" Unknown BSicon "exSTR+r"
 
 
Unknown BSicon "exHST"
 Ffordd Rufeinig
 
Unknown BSicon "exSTRl" Unknown BSicon "exSTR+r"
 
 
Unknown BSicon "exHST"
 Poison Cross
 
Unknown BSicon "exSTRl" Unknown BSicon "exSTR+r"
 
 
Unknown BSicon "exSTR+l" Unknown BSicon "exHSTq" Unknown BSicon "exABZq+l" Unknown BSicon "exABZg+r"
 Woodnesborough
Glofa Hammill 
Unknown BSicon "exSTR" Unknown BSicon "exKBSTaq" Unknown BSicon "exSTRr" Unknown BSicon "exSTR"
 
Dref Ash 
Unknown BSicon "exHST" Unknown BSicon "exSTR"
 
 
Unknown BSicon "exSTR" Unknown BSicon "exHST"
 Eastry
Staple 
Unknown BSicon "exWPump" Unknown BSicon "exHST" Unknown BSicon "exSTR"
 
 
Unknown BSicon "exSTR" Unknown BSicon "exHST"
 De Eastry
Gorsaf reilffordd Glofa Wingham 
Unknown BSicon "exHST" Unknown BSicon "exSTR"
 
 
Unknown BSicon "exSTR" Unknown BSicon "exHST"
 Knowlton
Dref Wingham 
Unknown BSicon "exHST" Unknown BSicon "exSTR"
 
 
Unknown BSicon "exSTR" Unknown BSicon "exHST"
 Arhosfa Glofa Tilmanstone
Wingham (Ffordd Caegaint) 
Unknown BSicon "exKHSTe" Unknown BSicon "exSTR+l" Unknown BSicon "exSTRr"
 
 
Unknown BSicon "exSTR" Unknown BSicon "exKBSTa"
 Glofa Tilmanstone
 
Unknown BSicon "exABZg+l" Unknown BSicon "exSTRr"
 
 
Unknown BSicon "KHSTxa"
 Eythorne
 
Unknown BSicon "eABZgl" Unknown BSicon "exSTR+r"
 
Prif lein Chatham 
Straight track Unknown BSicon "exSTRl" Unknown BSicon "exKBSTeq"
 Glofa Guilford
Prif lein Chatham i Gaergaint 
Continuation backward Straight track
 
 
Straight track Enter and exit tunnel
 Twnnel Golgotha (477 llath)
Shepherds Well 
Unknown BSicon "eABZgl" Unknown BSicon "ABZq+l" One way rightward
 
Gorsaf reilffordd Network Rail Shepherds Well 
Stop on track End stop
 Gorsaf reilffordd Shepherdswell (Dwyrain Caint)
 
Straight track
 
 
Continuation forward
 Prif lein Chatham i Dover

Hanes y rheilffordd wreiddiol[golygu | golygu cod]

Roedd Cyrnol Holman Fred Stephens peirianydd y lein o'r dechrau, ac yn hwyrach cyfarwyddwr a rheolwr hyd at ei farwolaeth ym 1931. Agorwyd y lein o Shepherdswell i Richborough Port ym 1911, a gweddill y lein yn raddol ar ôl hynny. Dechreuodd gwasanaeth i deithwyr, rhwng Shepherdswell a Wingham ar 16 Hydref 1916. Agorwyd estyniad byr i Wingham Town ym 1920 a wedyn i Wingham (Ffordd Canterbury) ym 1925. Adeiladwyd cangen o Eastby i Ffordd Sandwich, ac oedd gwasanaeth i deithwyr o 13 Ebrill 1925 hyd at 31 Hydref 1928.[1]

Ym 1926, buddsododd y Rheilffordd Ddeheuol £44,000 ond doedd yno ddim diddordeb pellach gan y cwmni. Roedd trenau glo o Lofa Timanstone yr unig draffig buddiol ar y rheilffordd. Bu farw Stephens ym 1931, a chymerodd W H Austen drosodd. Yn ystod yr Ail Ryfel Byd gosododd 3 gwn ar y lein rhwng 1940-42. Parhaodd gwasanaeth i deithwyr hyd at 30 Hydref 1948, a threnau nwyddau rhwng Eastry a Port Richborough hyd at 27 Hydref 1949.[1]

Atgyfodiad[golygu | golygu cod]

Ffurfiwyd Cymdeithas Rheilffordd Dwyrain Caint yn Nhachwedd 1985. Dechreuodd gwaith adfer ym 1989, ac adeiladwyd copi yr orsaf wreiddiol yn Shepherdswell. Pasiwyd Gorchymyn Rheilffordd Ysgafn ym 1993, yn caniatáu trenau rhwng Shepherdswell ac Eythorne.[2]

Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]

  1. 1.0 1.1 Tudalen Rheilffordd Ysgafn Dwyrain Caint ar wefan Cyrnol Stephens
  2. "Tudalen hanes ar wefan y rheilffordd dreftadaeth". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2016-03-04. Cyrchwyd 2015-10-27.

Dolen allanol[golygu | golygu cod]