Calchfaen

Calchfaen

Math	craig carbonad
Deunydd	Calsit, aragonite
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Craig waddod sydd yn cynnwys calsit yn bennaf a wedi ffurfio o organebau marw ar waelod y môr yw calchfaen neu carreg galch. Trwy glaw sy'n toddi'r calchfaen ar wyneb y ddaear mae stalagmitau a stalactitau ffurfio mewn ogofâu, er enghraifft mewn Ogof Ffynnon Ddu yn ne Cymru.

Gellir weld calchfaen mewn llawer o lefydd ar y ddaear, er enghraifft ym Mae tri Clogwyn ar Penrhyn Gŵyr neu ym Malham Cove yn Sir Efrog, Lloegr.

Mae carst fel arfer yn ffurfio ar galchfaen.

Defnyddir calchfaen i adeiladu ffyrdd a thai. Mae llawer o adeiladau enwog iawn wedi eu hadeiladu o galchfaen neu gan fasâd galchfaen, yn bennaf yn Ewrop a Gogledd America.

• 
  Palmant calchfaen Bryn Alun: yr ail fwyaf yng Nghymru
• 
  Palmant calchfaen Bryn Alun
• 
  Geifr ger calchfaen Pen y Gogarth, Llandudno
• 
  Ogof ger gwaith calch Loggerheads, Rhuthun
• 
  Creigiau Eglwyseg, ger Llangollen

Gweler hefyd

• Carst
• Dolomit
• Marmor
• Sialc