Gweld cod am System rhifolion Groegaidd

System o ysgrifennu rhifau gan ddefnyddio llythrennau'r [[Yr wyddor Roeg|wyddor Roeg]] yw '''system rhifolion Groegaidd'''. Dyma oedd y dull o nodi rhifau a ddefnyddiwyd yng [[Groeg yr Henfyd|Ngroeg yr Henfyd]], ond yng [[Gwlad Groeg|Ngwlad Groeg]] fodern, mae'r rhifau yn dal i gael eu defnyddio ar gyfer [[trefnolion]] ac mewn cyd-destunau tebyg i'r rhai lle mae [[rhifolion Rhufeinig]] yn dal i gael eu defnyddio mewn rhannau eraill o'r Gorllewin. Fodd bynnag, ar gyfer [[rhif prifol|rhifau prifol]] cyffredin, mae Gwlad Groeg yn defnyddio [[rhifolion Arabaidd]].

Mae rhifolion Groegaidd yn [[degol|ddegol]], yn seiliedig ar bwerau 10.
Yn lle rhoi symbolau penodol eu hunain i rifau, ailddefnyddiodd lythrennau'r wyddor Roeg.

==Braslun o'r system==
Dros ganrifoedd, roedd amrywiad mawr yn ffurfiau'r llythrennau, a'r ffordd yr oeddent yn cael eu harddangos. Dim ond braslun o'r system yw'r canlynol.

Mae'r unedau o 1 i 9 yn cael eu neilltuo i naw llythyren gyntaf yr wyddor o ''alffa'' (α) i ''theta'' (θ).
Yn lle ailddefnyddio'r rhifau hyn i ffurfio lluosrifau o'r pwerau uwch o ddeg (fel sy'n wir gyda rhifolion Arabaidd sy'n cael eu defnyddio heddiw), mae pob lluosrif o deg, o 10 i 90, yn cael eu neilltuo i naw llythyren nesaf yr wyddor o ''iota'' (ι) i ''koppa'' (ϟ).
Mae pob lluosrif o gant, o 100 i 900, yn cael eu neilltuo i naw llythyren o ''rho'' (ρ) i ''sampi'' (ϡ).
Mae acen (''keraia'') ar ochr chwith isaf llythyren yn golygu ei fod yn cael ei luosi â 1000.
Cyfunir y llythyrau hyn i ffurfio'r rhifau yn ôl yr angen. Er enghraifft, 365 = 300 + 60 + 5 = τξε .

{|class="wikitable" style="text-align:center;"
|-style="background:#EAECF0"
! α || β || γ || δ || ε || ϛ || ζ || η || θ
|-
| 1 || 2 || 3 || 4 || 5 || 6 || 7 || 8 || 9
|-style="background:#EAECF0"
! ι || κ || λ || μ || ν || ξ || ο || π || ϟ
|-
| 10 || 20 || 30 || 40 || 50 || 60 || 70 || 80 || 90
|-style="background:#EAECF0"
! ρ || σ || τ || υ || φ || χ || ψ || ω || ϡ
|-
| 100 || 200 || 300 || 400 || 500 || 600 || 700 || 800 || 900
|-style="background:#EAECF0"
! ͵α || ͵β || ͵γ || ͵δ || ͵ε || ͵ϛ || ͵ζ || ͵η || ͵θ
|-
| 1000 || 2000 || 3000 || 4000 || 5000 || 6000 || 7000 || 8000 || 9000
|}

==Enghraifft==
[[Delwedd:Greek minuscule numerals Cod.Const.Pal.Vet.f96r.svg|bawd|300px|dim|Darn o destun o ''Metrica'' gan Hero o Alexandria (1g&nbsp;CC) mewn llawysgrif sy'n dyddio o tua 1100&nbsp;OC (Codex Constantinopolitanus Veteris Palatii 1, fol.&nbsp;96r)]]

Dyma drawsgrifiad o'r testun yn yr enghraifft a ddangosir uchod:

:[…] γίγνεται {{overline|͵θϡϟϛ}} δʹ ϛʹ […]
:[…] ἔσται τὸ στερεὸν […]

Mae'r testun yn cynnwys y rhif "{{lang|grc|{{overline|͵θϡϟϛ}} δʹ ϛʹ}}", h.y. "{{nowrap|9,996 + {{frac|4}} + {{frac|6}}}}". Mae'r llinell uwchben y llythrennau yn dangos eu bod yn cynrychioli rhif.

{{comin|Category:Greek numerals|Rhifolion Groegaidd}}

[[Categori:Systemau rhifol]]