Monopoli: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Oddi ar Wicipedia
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
BDim crynodeb golygu
BDim crynodeb golygu
Llinell 1: Llinell 1:
:''Erthygl am y term economaidd yw hon. Am y gêm fwrdd gweler [[Monopoly]].''
:''Erthygl am y term economaidd yw hon. Am y gêm fwrdd gweler [[Monopoly]].''


Yn [[economeg]], term sy'n disgrifio [[diwydiant]] neu [[sector economaidd]] arall lle mae'r rheolaeth yn nwylo un [[cwmni]] gan mai'r cwmni hwnnw yw'r unig un sy'n [[cyflenwad|cyflenwi]]'r [[marchnad|farchnad]] yw '''monopoli'''. Mewn damcaniaeth, mae hynny yn golygu rheolaeth lwyr neu "fonopoli cyflawn" ond yn ymarferol mae'r rhan fwyaf o fonopolïau heddiw yn "lled-fonopolïau", gyda chyflenwr yn dominyddu'r farchnad ''bron'' yn llwyr ond gyda lle i ambell gwmni bychan hefyd (e.e. cwmni bws fel [[Arriva Cymru]] mewn cystadleuaeth a nifer fechan o gwmnïau lleol llai).
Yn [[economeg]], term sy'n disgrifio [[diwydiant]] neu [[sector economaidd]] arall lle mae'r rheolaeth yn nwylo un cyflenwr gan mai'r cyflenwr hwnnw yw'r unig un sy'n [[cyflenwad|cyflenwi]]'r [[marchnad|farchnad]] yw '''monopoli'''. Mewn damcaniaeth, mae hynny yn golygu rheolaeth lwyr neu "fonopoli cyflawn" ond yn ymarferol mae'r rhan fwyaf o fonopolïau heddiw yn "lled-fonopolïau", gyda chyflenwr yn dominyddu'r farchnad ''bron'' yn llwyr ond gyda lle i ambell gwmni bychan hefyd (e.e. cwmni bws fel [[Arriva Cymru]] mewn cystadleuaeth a nifer fechan o gwmnïau lleol llai).


Gall y monopolïydd gael [[pris]] uchel am ei [[cynnyrch|gynnyrch]] trwy gyfyngu'r cyflenwad ar y farchnad fel bod y cyflenwad o [[nwydd]]au yn llai na'r [[gofyniad]] amdano. Ond am fod hynny'n milwro yn erbyn budd y [[cwsmer]], mae'r rhan fwyaf o [[economi|economïau]] modern yn cyfyngu ar fonopolïau preifat trwy ddeddfwriaeth. Eithriad i'r drefn honno yw monopolïau gwladol, e.e. yn achos diwydiannau a [[gwasanaeth]]au [[gwladoli]]edig, fel [[Glo Prydain]] a [[British Rail]] ar un adeg.
Gall y monopolïydd gael [[pris]] uchel am ei [[cynnyrch|gynnyrch]] trwy gyfyngu'r cyflenwad ar y farchnad fel bod y cyflenwad o [[nwydd]]au yn llai na'r [[galwad|alwad]] amdano. Ond am fod hynny'n milwro yn erbyn budd y [[cwsmer]], ond yn y rhan fwyaf o [[economi|economïau]] modern mae'r [[gwladwriaeth|wladwriaeth]] yn cyfyngu ar fonopolïau preifat trwy ddeddfwriaeth. Eithriad i'r drefn honno yw monopolïau gwladol, e.e. yn achos diwydiannau a [[gwasanaeth]]au [[gwladoli]]edig, fel [[Glo Prydain]] a [[British Rail]] ar un adeg.


== Gweler hefyd ==
== Gweler hefyd ==

Fersiwn yn ôl 22:05, 24 Hydref 2008

Erthygl am y term economaidd yw hon. Am y gêm fwrdd gweler Monopoly.

Yn economeg, term sy'n disgrifio diwydiant neu sector economaidd arall lle mae'r rheolaeth yn nwylo un cyflenwr gan mai'r cyflenwr hwnnw yw'r unig un sy'n cyflenwi'r farchnad yw monopoli. Mewn damcaniaeth, mae hynny yn golygu rheolaeth lwyr neu "fonopoli cyflawn" ond yn ymarferol mae'r rhan fwyaf o fonopolïau heddiw yn "lled-fonopolïau", gyda chyflenwr yn dominyddu'r farchnad bron yn llwyr ond gyda lle i ambell gwmni bychan hefyd (e.e. cwmni bws fel Arriva Cymru mewn cystadleuaeth a nifer fechan o gwmnïau lleol llai).

Gall y monopolïydd gael pris uchel am ei gynnyrch trwy gyfyngu'r cyflenwad ar y farchnad fel bod y cyflenwad o nwyddau yn llai na'r alwad amdano. Ond am fod hynny'n milwro yn erbyn budd y cwsmer, ond yn y rhan fwyaf o economïau modern mae'r wladwriaeth yn cyfyngu ar fonopolïau preifat trwy ddeddfwriaeth. Eithriad i'r drefn honno yw monopolïau gwladol, e.e. yn achos diwydiannau a gwasanaethau gwladoliedig, fel Glo Prydain a British Rail ar un adeg.

Gweler hefyd

Eginyn erthygl sydd uchod am economeg neu arianneg. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.