Migwrn: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Torvalu4 (sgwrs | cyfraniadau) BDim crynodeb golygu |
Torvalu4 (sgwrs | cyfraniadau) Dim crynodeb golygu |
||
| Llinell 1: | Llinell 1: | ||
{{Pethau| fetchwikidata = ALL}} |
{{Pethau| fetchwikidata = ALL}} |
||
| ⚫ | Mewn [[Anatomeg ddynol|anatomi dynol]], y '''migwrn''' (neu '''ffêr''', '''pigwrn''', '''swrn''') ydy'r [[Cymal (anatomeg)|cymal]] colfach sydd rhwng y [[crimog|grimog]] (neu [[Cyhyr croth y goes|groth y goes]]) a'r [[troed|droed]]. Yr un tarddiad o'r Gelteg *''kornu'' ‘corn’ sydd i ddiwedd y gair ''mi'''gwrn''''' a'r geiriau eraill ''as'''gwrn''''', ''co'''gwrn''''' a ''llos'''gwrn'''''. |
||
| ⚫ | |||
[[Delwedd:Dorsiplantar.jpg|chwith|bawd|Cefnblygiad (uchod) a gwadnblygiad (isod) y droed diolch i brif gymal y migwrn]] |
|||
| ⚫ | Mewn [[Anatomeg ddynol|anatomi dynol]], y '''migwrn''' (neu '''ffêr''', '''pigwrn''', '''swrn''') ydy'r [[Cymal (anatomeg)|cymal]] colfach |
||
| ⚫ | Dyma ble mae esgyrn y [[tibia]] (asgwrn crimog) a'r [[ffibwla]] yn y goes yn cysylltu â'r [[talws]] (asgwrn ffêr) yn y droed. I fyny ac i lawr yn unig mae'r cymal talocrural yn caniatau ei ymsymud; fe'i defnyddir pan rydym yn cerdded (cefnblygiad) a phan rydym yn sefyll ar flaenau'r traed (gwadnblygiad). |
||
[[Delwedd: |
[[Delwedd:Eversion and inversion.jpg|dde|bawd|Gwrthdroad (chwith) ac echdroad (dde) y droed diolch i'r ddau gymal arall]] |
||
Mewn ystyr ehangach, fodd bynnag, mae'r gair ''migwrn'' yn cyfeirio nid yn unig at y cymal talocrural ond at yr ardal hwnnw'n gyffredinol. Mewn gwirionedd, mae'r ardal yma yn cynnwys tri chymal ar wahân a phedwar [[gewyn]]. Ceir y gewyn [[deltoid]] ynghyd â thri gewyn ochrol: y gewyn blaen taloffibiwlar, gewyn ôl taloffibiwlar a'r gewyn calcaneoffibiwlar. Mae'r ddau gymal arall - h.y. y cymal subtalar a'r cymal tibioffibwlar isaf - yn caniatáu i'r droed ymsymud o ochr i ochr, h.y. tuag at allan (echdroad) a tuag at i mewn (gwrthdroad). |
|||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
Oherwydd fod holl bwysau'r corff yn cael ei grynhoi mewn dau le bach, ceir llawer o broblemau, yn enwedig mewn [[chwaraeon]]; yr hyn a ddywedir, fel arfer, yw bod rhywun wedi ‘troi’ (h.y. ysigo) ei droed. |
Oherwydd fod holl bwysau'r corff yn cael ei grynhoi mewn dau le bach, ceir llawer o broblemau, yn enwedig mewn [[chwaraeon]]; yr hyn a ddywedir, fel arfer, yw bod rhywun wedi ‘troi’ (h.y. ysigo) ei droed. |
||
Golygiad diweddaraf yn ôl 20:38, 20 Mai 2022
 | |
| Enghraifft o'r canlynol | dosbarth o endidau anatomegol  |
|---|---|
| Math | free lower limb segment, endid anatomegol arbennig |
 Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia | |
Mewn anatomi dynol, y migwrn (neu ffêr, pigwrn, swrn) ydy'r cymal colfach sydd rhwng y grimog (neu groth y goes) a'r droed. Yr un tarddiad o'r Gelteg *kornu ‘corn’ sydd i ddiwedd y gair migwrn a'r geiriau eraill asgwrn, cogwrn a llosgwrn.
Dyma ble mae esgyrn y tibia (asgwrn crimog) a'r ffibwla yn y goes yn cysylltu â'r talws (asgwrn ffêr) yn y droed. I fyny ac i lawr yn unig mae'r cymal talocrural yn caniatau ei ymsymud; fe'i defnyddir pan rydym yn cerdded (cefnblygiad) a phan rydym yn sefyll ar flaenau'r traed (gwadnblygiad).
Mewn ystyr ehangach, fodd bynnag, mae'r gair migwrn yn cyfeirio nid yn unig at y cymal talocrural ond at yr ardal hwnnw'n gyffredinol. Mewn gwirionedd, mae'r ardal yma yn cynnwys tri chymal ar wahân a phedwar gewyn. Ceir y gewyn deltoid ynghyd â thri gewyn ochrol: y gewyn blaen taloffibiwlar, gewyn ôl taloffibiwlar a'r gewyn calcaneoffibiwlar. Mae'r ddau gymal arall - h.y. y cymal subtalar a'r cymal tibioffibwlar isaf - yn caniatáu i'r droed ymsymud o ochr i ochr, h.y. tuag at allan (echdroad) a tuag at i mewn (gwrthdroad).
Oherwydd fod holl bwysau'r corff yn cael ei grynhoi mewn dau le bach, ceir llawer o broblemau, yn enwedig mewn chwaraeon; yr hyn a ddywedir, fel arfer, yw bod rhywun wedi ‘troi’ (h.y. ysigo) ei droed.
