Glandyfi
 | |
| Math | pentrefan  |
|---|---|
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Ceredigion |
| Gwlad |  Cymru |
| Cyfesurynnau | 52.5605°N 3.9242°W |
| Cod OS | SN695969 |
| Gwleidyddiaeth | |
| AC/au | Elin Jones (Plaid Cymru) |
| AS/au | Ben Lake (Plaid Cymru) |
 | |
Pentref yng ngogledd Ceredigion yw Glandyfi (
ynganiad ). Lleolir ger lan Afon Dyfi, ar ffordd yr A487 rhwng Machynlleth ac Aberystwyth, a thri chwarter milltir i'r de o Orsaf Reilffordd Cyffordd Dyfi. Lleolir Castell Glandyfi gerllaw, a adeiladwyd ym 1810, yn agos i safle Castell Aberdyfi sy'n dyddio o 1156.[1]
Cynrychiolir yr ardal hon yn Senedd Cymru gan Elin Jones (Plaid Cymru)[2] ac yn Senedd y DU gan Ben Lake (Plaid Cymru).[3]
Mae'n debyg mai Carreg neu Garreg oedd yr enw ar y cymuned hyd canol yr 19g, ond fe mabwysiadodd enw'r castell.[1][4]
Wal Fawr Glandyfi[golygu | golygu cod]
Arferai llifogydd gau'r ffordd yn rheolaidd, ychydig i'r gogledd o'r pentref. Oherwydd hyn a'r nifer o ddamweiniau ffordd, yn 2004 datguddiwyd cynlluniau er mwyn lledu a gwella'r ffordd yng Nglandyfi,[5]; yn 2007 trefnwyd pryniant gorfodol, codwyd y wal enfawr rhwng 2012 a 2013.[6] Costiodd y gwaith lledu a gwella 1.3 km o hyd £10 miliwn o bunnoedd, a ddaeth o goffrau Llywodraeth Cymru. Y pensaeri oedd Parsons Brinkerhoff.[7]
Mae'r llysenw 'Wal Fawr Glandyfi' yn parodio'r enw 'Wal Fawr Tsieina'.
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
- ↑ 1.0 1.1 Castle for keeps. Telegraph.co.uk (10 Mawrth 2008).
- ↑ Gwefan Senedd Cymru
- ↑ Gwefan Senedd y DU
- ↑ Richard (Dick) Knight Williams. Garreg, Ysgubor-y-Coed, Llanfihangel Capel-Edwin and Glandyfi. Gwefan "Dyfi Valley".
- ↑ Plans for A487 at Glandyfi to go on show. News Wales (11 Mai 2004).
- ↑ A487, Glandyfi improvements Compulsory Purchase and Side Roads Orders 2007 (Saesneg yn unig). Llywodraeth Cynulliad Cymru (8 Mawrth 2007).
- ↑ premierconstructionnews.com; teitl: New widening scheme brings Glandyfi up to speed; adalwyd 22 Mai 2024.
Dolenni allanol[golygu | golygu cod]
Trefi
Aberaeron · Aberteifi · Aberystwyth · Ceinewydd · Llanbedr Pont Steffan · Llandysul · Tregaron
Pentrefi
Aberarth · Aber-banc · Aber-ffrwd · Abermagwr · Abermeurig · Aber-porth · Adpar · Alltyblaca · Betws Bledrws · Betws Ifan · Betws Leucu · Bethania · Beulah · Blaenannerch · Blaenpennal · Blaenplwyf · Blaen-porth · Y Borth · Bow Street · Bronant · Bwlch-llan · Capel Bangor · Capel Cynon · Capel Dewi · Capel Seion · Caerwedros · Castellhywel · Cellan · Cilcennin · Ciliau Aeron · Clarach · Cnwch Coch · Comins Coch · Cribyn · Cross Inn (1) · Cross Inn (2) · Cwm-cou · Cwmystwyth · Cwrtnewydd · Dihewyd · Dôl-y-bont · Eglwys Fach · Felinfach · Y Ferwig · Ffair-rhos · Ffostrasol · Ffos-y-ffin · Ffwrnais · Gartheli · Goginan · Y Gors · Gwbert · Henfynyw · Henllan · Horeb · Llanafan · Llanarth · Llanbadarn Fawr · Llandre · Llandyfrïog · Llanddeiniol · Llanddewi Brefi · Llanfair Clydogau · Llanfarian · Llanfihangel y Creuddyn · Llangeitho · Llangoedmor · Llangrannog · Llangwyryfon · Llangybi · Llangynfelyn · Llangynllo · Llanilar · Llanio · Llan-non · Llanrhystud · Llansantffraid · Llanwenog · Llanwnnen · Llechryd · Lledrod · Llundain-fach · Llwyncelyn · Llwyndafydd · Llwyn-y-groes · Morfa · Mwnt · Nanternis · Penbryn · Penparc · Penrhiw-llan · Penrhyn-coch · Penuwch · Pen-y-garn · Plwmp · Pontarfynach · Ponterwyd · Pontgarreg · Pontrhydfendigaid · Pontrhydygroes · Pontsiân · Rhydlewis · Rhydowen · Rhydyfelin · Rhydypennau · Salem · Sarnau · Southgate · Swyddffynnon · Synod Inn · Talgarreg · Tal-y-bont · Temple Bar · Trefenter · Trefilan · Tremain · Tre-saith · Tre Taliesin · Troedyraur · Ysbyty Ystwyth · Ystrad Aeron · Ystrad Meurig · Ystumtuen
