Alpau Dinarig

Oddi ar Wicipedia
Alpau Dinarig
Mathcadwyn o fynyddoedd Edit this on Wikidata
Enwyd ar ôlDinara Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
Rhan o'r canlynolllain Alpid Edit this on Wikidata
LleoliadDe Ddwyrain Ewrop Edit this on Wikidata
SirBalcanau Edit this on Wikidata
GwladSerbia, Croatia, Bosnia a Hertsegofina, Slofenia, Montenegro, Albania, Cosofo Edit this on Wikidata
Arwynebedd175,000 km² Edit this on Wikidata
Uwch y môr2,694 metr Edit this on Wikidata
Cyfesurynnau43°N 19°E Edit this on Wikidata
Hyd645 cilometr Edit this on Wikidata
Cyfnod daearegolMesosöig Edit this on Wikidata
Map
Deunyddcraig waddodol, calsiwm carbonad, calchfaen Edit this on Wikidata
Map topograffig o'r Alpau Dinarig
Bwlch Valbona, gogledd Albania

Cadwyn hir o fynyddoedd yn ne Ewrop, sy'n ymestyn dros rannau o Slofenia, Croatia, Bosnia-Hertsegofina, Serbia, Montenegro, Albania, Gweriniaeth Macedonia a Chosofo yw'r Alpau Dinarig[1] neu'r Dinarides (Croateg a Bosneg: Dinarsko gorje neu Dinaridi, Albaneg: Alpet Dinaride, Serbeg: Динарске планине neu Динариди/Dinarske planine neu Dinaridi; Slofeneg: Dinarsko gorstvo; Eidaleg: Alpi Dinariche).

Ymestynnant am 645 km ar hyd arfordir Môr Adria, o'r Alpau Iwliaidd (Julian Alps) yn y gogledd-orllewin hyd massif Šar-Korab, lle mae cyfeiriad y gadwyn yn newid i echel sy'n rhedeg o'r gogledd i'r de. Y mynydd uchaf yn yr Alpau Dinarig yw Prokletije, ar ffin dwyrain Montenegro a gogledd Albania (2692 m).

Mae'r Alpau Dinarig yn ffurfio'r ardal fwyaf creigiog a mynyddig yn Ewrop gyfan ac eithrio y Caucasus, yr Alpau a Mynyddoedd Llychlyn. Maent yn cynnwys creigiau gwaddod o greigiau dolomît, calchfaen, tywod, a chreigiau cymysgryw a ffurfiwyd gan foroedd a llynnoedd yn y gorffennol pell. Yn ystod y cyfnod o symudiadau daearegol Alpaidd a ddigwyddodd tua 50-100 miliwn o flynyddoedd yn ôl, plygwyd y creigiau hyn gan bwysau ymylaidd anferth mewn arch o gwmpas yr hen greigiau solet yn y gogledd-ddwyrain.

Mae'r Alpau Dinarig yn ffurfio cyfres o is-gadwynau, cyfochrog fwy neu lai, o'r Alpau Iwliaidd yn Slofenia a'r Eidal hyd at ogledd Albania a Chosofo lle mae'r mynyddoedd yn ildio i'r tiroedd is o gwmpas Afon Drin a thir amaethyddol Cosofo. Wedyn mae Mynydd Sar a Mynydd Korab yn codi ac mae'r tirwedd mynyddig yn parhau trwy'r Balcanau i gyfeiriad y de i orffen ym mynyddoedd y Pindos yng Ngwlad Groeg ac ymlaen hyd at y Peloponnese a Creta, Rhodes a'r Mynyddoedd Taurus yn neheubarth Twrci.

Mynyddoedd yr Alpau Dinarig[golygu | golygu cod]

Mae mynyddoedd yn y Dinarides yn cynnwys:

Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]

  1. Jones, Gareth (gol.). Yr Atlas Cymraeg Newydd (Collins-Longman, 1999), t. 56.