Neidio i'r cynnwys

Ysgwydd fyglyd fawr

Oddi ar Wicipedia
Ysgwydd fyglyd fawr
Bjerkandera fumosa

Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas: Fungi
Dosbarth: Basidiomycota
Urdd: Polyporales
Teulu: Meruliaceae
Genws: Bjerkandera[*]
Rhywogaeth: Bjerkandera fumosa
Enw deuenwol
Bjerkandera fumosa
(Pers.) P.Karst.

Math a rhywogaeth o ffwng yn nheulu'r Meruliaceae yw'r Ysgwydd fyglyd fawr (Lladin: Bjerkandera fumosa; Saesneg: Big Smoky Bracket).[1] 'Yr Ysgwyddau' yw'r enw ar lafar ar y grwp mae'r ffwng yma'n perthyn iddo, ond nid yw'n derm gwyddonol. Fel yr ysgwydd, mae'r ffyngau yn y grwp yma'n llorweddol, yn tyfu allan ac ar draws o fonyn y goeden. Mae'r teulu Meruliaceae yn gorwedd o fewn urdd y Polyporales.

Disgrifiwyd ac enwyd y tacson yma'n wreiddiol gan y naturiaethwr Christiaan Hendrik Persoon.

Mae'r rhywogaeth hon o ffwng i'w chael yn Ewrop, Asia a Gogledd America.

Ffyngau

[golygu | golygu cod]

Credir fod rhwng 2.2 a 3.8 miliwn o wahanol rywogaethau o ffwng, a'u bod yn perthyn yn nes at grwp yr anifeiliaid nag at blanhigion.[2] Gelwir yr astudiaeth o ffwng yn "feicoleg", sy'n dod o'r Groeg μύκης (mykes) sef 'madarchen'. Mae tua 120,000 o'r rhain wedi'u disgrifio gan naturiaethwyr megis Carolus Linnaeus, Christiaan Hendrik Persoon ac Elias Magnus Fries. Oherwydd mai prin iawn yw gwybodaeth gwyddonwyr am y pwnc hwn, mae tacson y ffyngau'n newid o ddydd i ddydd.[3] Credir bod oddeutu 20,000 o rywogaethau o ffyngau yng ngwledydd Prydain.

Aelodau eraill o deulu'r Meruliaceae

[golygu | golygu cod]

Mae gan Ysgwydd fyglyd fawr ambell aelod arall yn y teulu hwn, gan gynnwys y canlynol:

Rhestr Wicidata:

rhywogaeth enw tacson delwedd
Hyphoderma albocremeum Hyphoderma albocremeum
Hyphoderma capitatum Hyphoderma capitatum
Hyphoderma crustulinum Hyphoderma crustulinum
Hyphoderma cryptocallimon Hyphoderma cryptocallimon
Hyphoderma incrustatum Hyphoderma incrustatum
Hyphoderma litschaueri Hyphoderma litschaueri
Hyphoderma macedonicum Hyphoderma macedonicum
Hyphoderma malenconii Hyphoderma malenconii
Hyphoderma roseocremeum Hyphoderma roseocremeum
Hyphoderma transiens Hyphoderma transiens
Diwedd y rhestr a gynhyrchwyd yn otomatig o Wicidata.

Gweler hefyd

[golygu | golygu cod]

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. Gwefan y Bywiadur; CELl, lle ceir enwau safonol Cymraeg. Adalwyd 21 Chwefror 2020.
  2. Erthygl Fungal Diversity Revisited: 2.2 to 3.8 Million Species gan Hawksworth DL ac Lücking R yn y dyddlyfr Microbiology Spectrum, cyfrol 5, rhif 4, tud. 79–95. Cyhoeddwyd Gorffennaf 2017; Microbiology Spectrum; isbn=978-1-55581-957-6
  3. Gwefan palaeos.com; adalwyd 21 Chwefror 2020.
Safonwyd yr enw Ysgwydd fyglyd fawr gan un o brosiectau . Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.