Ysgol-lys arennaidd

Ysgol-lys arennaidd Nardia geoscyphus
Statws cadwraeth
Pryder lleiaf (IUCN 3.1)
Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas:	Plantae
Rhaniad:	Marchantiophyta
Dosbarth:	Jungermanniopsida
Urdd:	Jungermanniales
Teulu:	Jungermanniaceae
Genws:	Nardia
Rhywogaeth:	N. geoscyphus
Enw deuenwol
Nardia geoscyphus

Math o blanhigyn, di-flodau, ac un o lysiau'r afu yw Ysgol-lys arennaidd (enw gwyddonol: Nardia geoscyphus; enw Saesneg: earth-cup flapwort). O ran tacson, mae'n perthyn i urdd y Jungermanniales, o fewn y dosbarth Jungermanniopsida.

Mae’r rhywogaeth hon i’w chanfod yng Nghymru, Iwerddon, yr Alban a Lloegr.

Dyma rywogaeth unigryw! Anaml y mae llawer ohoni. Mae i'w chael gan amlaf ar lannau o bridd ysgafn, cyfoethog yn yr ucheldiroedd (er enghraifft ar glogwyni calchaidd), ond weithiau mae'n tyfu ar bridd llaith a graeanog mewn chwareli segur.

O ran maint, mae'r egin yn 0.5–1.5 mm o led a hyd at 2 cm o hyd, gyda'r dail yn aml yn gorgyffwrdd, gydag ymyl y cefn prin yn ymestyn o dan y coesyn.

Mae'r dail wedi'u talgrynnu i siâp aren (sylwer ar enw'r rhywogaeth), fel arfer yn llawer mwy llydan nag o hyd: hyd at 1.2 mm o led a 0.8 mm o hyd.

Llysiau'r afu

Prif: Llysiau'r afu

Planhigion anflodeuol bach o'r rhaniad Marchantiophyta yw llysiau'r afu. Defnyddir y term "lysiau'r afu" am un planhigyn, neu lawer. Erbyn 2019 roedd tua 6,000 o rywogaethau wedi cael eu hadnabod gan naturiaethwyr. Fe'u ceir ledled y byd, mewn lleoedd llaith gan amlaf. Mae gan lawer ohonynt goesyn a dail ac maent yn debyg i fwsoglau o ran golwg.

Mae rhai rhywogaethau i'w cael yng Nghymru; gweler y categori yma.