Viroconium
.jpg) | |
| Math | safle archaeolegol, cyn anheddiad, adeilad Rhufeinig  |
|---|---|
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Swydd Amwythig |
| Gwlad |  Lloegr |
| Cyfesurynnau | 52.6742°N 2.6442°W |
| Rheolir gan | English Heritage |
 | |
| Perchnogaeth | English Heritage |
Dinas Rufeinig tua 8 km (5 milltir) i'r dwyrain o'r Amwythig oedd Viroconium, neu yn llawn Viroconium Cornoviorum. Saif pentref Caerwrygion (Wroxeter) yn un gornel o'r hen dref.
Sefydlwyd Viroconium tua 58 OC fel caer i'r lleng Legio XIV Gemina yn ystod eu hymosodiad ar Gymru. Yn ddiweddarach daeth y Legio XX Valeria Victrix yno yn eu lle, hyd nes i'r fyddin adael y safle yn 88. Daeth yn brif dref llwyth y Cornovii, ac erbyn 130 roedd yn gorchuddio mwy na 173 acer (70ha), gyda fforwm a baddonau cyhoeddus. Ar ei hanterth, roedd gan y ddinas boblogaeth o dros 6,000, y bedwaredd dinas ym Mhrydain o ran maint.
