Teyrnas Seland Newydd

Teyrnas Seland Newydd

Map o Deyrnas Seland Newydd, gyda Seland Newydd ei hun yn wyrdd tywyll.
Enghraifft o:	teyrnas
Dechrau/Sefydlu	1983
Gwladwriaeth	Seland Newydd
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Enw cyfansoddiadol a chyfreithiol ar yr holl ardal sy'n ddarostyngedig i frenhiniaeth Seland Newydd yw Teyrnas Seland Newydd (Saesneg: Realm of New Zealand). Nid un wlad neu wladwriaeth unedig ydyw, nac ychwaith ffederasiwn, ond grŵp o diriogaethau yn Neheubarth y Cefnfor Tawel a Chylch yr Antarctig sy'n rhannu'r un pennaeth gwladwriaethol—ers 2022, Charles III—yn rhinwedd ei swydd fel Brenin Seland Newydd. Mae'r deyrnas yn cynnwys:

• Seland Newydd, cenedl-wladwriaeth sofran ac un o deyrnasoedd y Gymanwlad;
• Ynysoedd Cook, gwlad hunanlywodraethol sy'n gysylltiedig â Seland Newydd;
• Niue, gwlad hunanlywodraethol sy'n gysylltiedig â Seland Newydd;
• Tokelau, tiriogaeth sy'n ddibynnol ar Seland Newydd; a
• Tiriogaeth Ddibynnol Ross, ardal o'r Antarctig a hawlir gan Seland Newydd.

Gan fod Tokelau a Thiriogaeth Ross yn ddibynnol ar Seland Newydd, tair awdurdodaeth ymreolaethol sydd yn Nheyrnas Seland Newydd: Seland Newydd, Ynysoedd Cook, a Niue. Cynrychiolir y teyrn gan Lywodraethwr Cyffredinol Seland Newydd. Er bod llywodraeth Seland Newydd yn ymwneud â sawl agwedd o gyfraith Ynysoedd Pitcairn, nid ydy'r diriogaeth honno yn rhan o'r deyrnas; yn hytrach, un o diriogaethau tramor y Deyrnas Unedig ydyw.

Mae defnydd swyddogol y term Saesneg realm wrth disgrifio'r deyrnas yn unigryw ymhlith teyrnasoedd y Gymanwlad, y 15 gwladwriaeth sofran a chanddynt Charles III yn bennaeth y wladwriaeth. Ni chyfeirir byth at "Deyrnas Awstralia", er enghraifft, er bod Charles III hefyd yn meddu ar deitl Brenin Awstralia ac hynny'n cynnwys sawl tiriogaeth allanol. Yr unig un arall o deyrnasoedd y Gymanwlad sy'n defnyddio "teyrnas" (kingdom yn Saesneg, yn hytrach na realm) yn ei henw ydy'r Deyrnas Unedig.