Sgrechwr cribog
| Sgrechwr cribog Chauna torquata
| |
|---|---|
| Statws cadwraeth | |
| Dosbarthiad gwyddonol | |
| Teyrnas: | Animalia |
| Ffylwm: | Chordata |
| Dosbarth: | |
| Urdd: | Anseriformes |
| Teulu: | Anhimidae |
| Genws: | Chauna[*] |
| Rhywogaeth: | Chauna torquata |
| Enw deuenwol | |
| Chauna torquata | |
| |
| Dosbarthiad y rhywogaeth | |
.jpg)
Aderyn a rhywogaeth o adar yw Sgrechwr cribog (sy'n enw gwrywaidd; enw lluosog: sgrechwyr cribog) a adnabyddir hefyd gyda'i enw gwyddonol Chauna torquata; yr enw Saesneg arno yw Crested screamer. Mae'n perthyn i deulu'r Sgrechwyr (Lladin: Anhimidae) sydd yn urdd y Anseriformes.[1]
Talfyrir yr enw Lladin yn aml yn C. torquata, sef enw'r rhywogaeth.[2]
Mae'r sgrechwr deheuol (Chauna torquata), a elwir hefyd yn sgrechwr cribog, yn perthyn i'r urdd Anseriformes. Fe'i ceir yn ne-ddwyrain Periw, gogledd Bolivia, Paraguay, de Brasil, Uruguay a gogledd yr Ariannin. Mae ei ddeiet yn cynnwys coesynnau planhigion, hadau, dail, ac, yn anaml, anifeiliaid bach.
Disgrifiad[golygu | golygu cod]
Mae'r sgrechwr cribog yn 81-95 cm (32-37 modfedd) o hyd ar gyfartaledd ac yn pwyso 3-5 kg (6.6-11.0 lb). Nhw yw'r trymaf, er nad o reidrwydd yr hiraf, o'r tri sgrechwr. Mae lled yr adenydd tua 170 cm (67 modfedd)[3] . Ymhlith y mesuriadau safonol, mae cord yr adenydd yn mesur 54 cm (21 modfedd), y gynffon 23.2 cm (9.1 modfedd), y cwlmen 4.5 cm (1.8 in) a'r tarsus hir 11 cm (4.3 modfedd). Mae'n byw mewn corsydd trofannol ac is-drofannol, aberoedd a glannau dŵr.
Teulu[golygu | golygu cod]
Mae'r sgrechwr cribog yn perthyn i deulu'r Sgrechwyr (Lladin: Anhimidae). Dyma rai o aelodau eraill y teulu:
Rhestr Wicidata:
| rhywogaeth | enw tacson | delwedd |
|---|---|---|
| Sgrechwr corniog | Anhima cornuta |  |
| Sgrechwr cribog | Chauna torquata | _-_the_weird_looking_Southern_Screamer_(Chauna_torquata)_-_(24213807344).jpg) |
| Sgrechwr y Gogledd | Chauna chavaria |  |
Ymddygiad ac ecoleg[golygu | golygu cod]
Mae'r sgrechwr cribog yn nofiwr da, gyda thraed gweog yn rhannol, ond mae'n well ganddo symud ar y ddaear. Defnyddir y sbardunau esgyrnog ar ei adenydd i amddiffyn rhag sgrechwyr cystadleuol a gelynion eraill. Er ei nad yw'n fudwr, mae'n hedfannwr ardderchog. Mae'n byw mewn heidiau mawr tan.y tymor nythu pan fyddant yn paru, yn bwydo ar y ddaear mewn glaswelltiroedd a chaeau wedi'u trin. tan y tymor nythu[4] Mae eu diet eang yn eu gwneud yn hawdd eu dofi ac maent yn gwneud anifeiliaid gwarchod rhagorol oherwydd eu sgrechiadau uchel.
Bridio[golygu | golygu cod]
Mae'r sgrechwr deheuol yn sefydlu perthnasoedd monogamaidd sy'n para am oes, a amcangyfrifir i fod yn 15 mlynedd. Mae carwriaeth yn golygu galw uchel gan y ddau ryw, y gellir ei glywed hyd at ddwy filltir i ffwrdd. Ar gyfer y nyth mae'r cwpl yn gwneud llwyfan mawr o gyrs, gwellt, a phlanhigion dyfrol eraill mewn man anhygyrch ger dŵr. Mae'r fenyw yn dodwy rhwng dau a saith wy gwyn. Mae'r cwpl yn rhannu deori, sy'n cymryd 43 i 46 diwrnod. Mae cywion yn gadael y nyth yn syth ar ôl deor, ond mae'r rhieni'n gofalu amdanynt am rai wythnosau. Mae'r cyfnod magu yn cymryd 8 i 14 wythnos.
Gweler hefyd[golygu | golygu cod]
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
- ↑ [https://web.archive.org/web/20040610130433/http://www.cymdeithasedwardllwyd.org.uk/ Archifwyd 2004-06-10 yn y Peiriant Wayback. Gwefan Cymdeithas Edward Llwyd]; adalwyd 30 Medi 2016.
- ↑ Gwefan Avibase; adalwyd 3 Hydref 2016.
- ↑ Screamer (2011).
- ↑ "Southern Crested Screamer". Sacramento Zoo. Cyrchwyd 30 December 2009.[dolen marw]
Safonwyd yr enw Sgrechwr cribog gan un o brosiectau 
. Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.