Neidio i'r cynnwys

Selene

Oddi ar Wicipedia
Selene
Personoliad o'r Lleuad
Selene, oddi ar sarcoffagws Rhufeinig
Selene, oddi ar sarcoffagws Rhufeinig
Enwau eraillMene (Μήνη)
GroegΣελήνη
PreswylfaYr wybren
PlanedY Lleuad[1]
AnifeiliaidCeffylau, teirw, mulod
SymbolY cilgant, y cerbyd rhyfel, y torch, y clogyn tonnol, y tarw, a'r lleuad
DiwrnodDydd Llun (hēméra Selḗnēs)
Achyddiaeth
RhieniHyperion a Theia
SiblingiaidHelios ac Eos
ConsortEndymion
PlantPum deg merch, Narcissus, Pandia, Ersa, Horae, Musaeus
Cywerthyddion
RhufeinigLuna
PhrygianMen

Ym mytholeg a chrefydd Groeg yr Henfyd, Selene /sɪˈliːniː/ Groeg Hynafol: Σελήνη, [selɛ̌ːnɛː], sy'n golygu "Lleuad") yw duwies a phersonoliad y Lleuad. Gelwir hi hefyd yn Mene, ac yn draddodiadol mae hi'n ferch i'r Titaniaid Hyperion a Theia, ac yn chwaer i dduw'r haul Helios a duwies y wawr Eos. Mae hi'n gyrru ei cherbyd rhyfel lleuad ar draws y nefoedd. Priodolir amryw o gariadon iddi mewn mythau amrywiol, gan gynnwys Zeus, Pan, a'r dyn Endymion. Yn y cyfnod ôl-glasurol, roedd Selene yn aml yn cael ei huniaethu ag Artemis, fel yr uniaethwyd ei brawd, Helios, ag Apollo. Roedd Selene ac Artemis hefyd yn gysylltiedig â Hecate ac roedd y tri yn cael eu hystyried yn dduwiesau'r lleuad, ond dim ond Selene a ystyriwyd yn bersonoliad y Lleuad ei hun.

Yr hyn sy'n cyfateb iddi mewn crefydd a mytholeg Rufeinig yw'r dduwies Luna.

Oriel

[golygu | golygu cod]
  • Celf o Selene
  • Rhyddhad Selene ac Endymion, carreg fedd Alessandro a Lancellotto Pusterla, 16eg ganrif.
    Rhyddhad Selene ac Endymion, carreg fedd Alessandro a Lancellotto Pusterla, 16eg ganrif.
  • Selene ac Endymion yn sefyll wrth ymyl ei gilydd, dernyn o sarcoffagws, diwedd yr 2il ganrif OC.
    Selene ac Endymion yn sefyll wrth ymyl ei gilydd, dernyn o sarcoffagws, diwedd yr 2il ganrif OC.
  • Selene, paentiad 1880 gan Albert Aublet.
    Selene, paentiad 1880 gan Albert Aublet.
  • Selene gyda Endymion cysgu, ffresgo ym medwaredd arddull Pompeaidd.
    Selene gyda Endymion cysgu, ffresgo ym medwaredd arddull Pompeaidd.
  • Manylion Selene o sarcoffagws, cyfnod imperialaidd.
    Manylion Selene o sarcoffagws, cyfnod imperialaidd.
  • Selene, engrafiad gan François Chauveau.
    Selene, engrafiad gan François Chauveau.
  • Pen un o geffylau Selene'.
    Pen un o geffylau Selene'.
  • Cerflun o Selene o'r grŵp Silahtarağa sy'n cynrychioli Gigantomachy, Amgueddfa Archaeoleg Istanbul.
    Cerflun o Selene o'r grŵp Silahtarağa sy'n cynrychioli Gigantomachy, Amgueddfa Archaeoleg Istanbul.
  • Dernyn lamp olew gyda phen Selene, cyfnod clasurol cynnar, Musée de Die.
    Dernyn lamp olew gyda phen Selene, cyfnod clasurol cynnar, Musée de Die.
  • Selene and Endymion, in the mural above the stage of the Friedrich von Thiersch Saal in the Wiesbaden Kurhaus.
    Selene and Endymion, in the mural above the stage of the Friedrich von Thiersch Saal in the Wiesbaden Kurhaus.
  • Selene yn gadael ei cherbyd rhyfel, mosäig Rhufeinig, Andalusia.
    Selene yn gadael ei cherbyd rhyfel, mosäig Rhufeinig, Andalusia.
  • Selene and Endymion, ffresgo ar nenfwd gan Giuseppe Antonio Orelli, tua 1730–1770, Palazzo Riva.
    Selene and Endymion, ffresgo ar nenfwd gan Giuseppe Antonio Orelli, tua 1730–1770, Palazzo Riva.
  • Selene and the Horae, gan Wilhelm Heinrich Roscher.
    Selene and the Horae, gan Wilhelm Heinrich Roscher.
  • Selene neu Nyx yn Academi Athens, Groeg.
    Selene neu Nyx yn Academi Athens, Groeg.
  • Un o'r darluniau hynaf o Selene sydd wedi'i adennill, tua 490 CC, gan y Brygos Painter.
    Un o'r darluniau hynaf o Selene sydd wedi'i adennill, tua 490 CC, gan y Brygos Painter.

Achau

[golygu | golygu cod]
Achres Selene[2]
UranusGaiaPontus
OceanusTethysHyperionTheiaCriusEurybia
The RiversThe OceanidsHeliosSELENE[3]EosAstraeusPallasPerses
CronusRheaCoeusPhoebe
HestiaHeraHadesZeusLetoAsteria
DemeterPoseidon
IapetusClymene (or Asia)[4]Mnemosyne(Zeus)Themis
Atlas[5]MenoetiusPrometheus[6]EpimetheusThe MusesThe Horae

Gweler hefyd

[golygu | golygu cod]

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. ↑ Evans, James (1998). The History and Practice of Ancient Astronomy. Oxford University Press. tt. 296–7. ISBN 978-0-19-509539-5. Cyrchwyd 2008-02-04.
  2. ↑ Hesiod, Theogony 132–138, 337–411, 453–520, 901–906, 915–920; Caldwell, pp. 8–11, tables 11–14.
  3. ↑ Er mai Selene yw merch Hyperion a Theia, sef Hesiod, Theogony 371–374, yn yr emyn Homeric i Hermes (4), 99–100, Selene yw merch Pallas, mab Megamedes.
  4. ↑ Yn ôl Hesiod, Theogony 507–511, Clymene, un o'r Oceanidau, merched Oceanus a Tethys, yn Hesiod, Theogony 351, oedd y fam gydag Iapetus o Atlas, Menoetius, Prometheus, ac Epimetheus, ond yn ôl Apollodorus, 1.2.3, Oceanid aral, Asia oedd eu mam gydag Iapetus.
  5. ↑ Yn ôl Plato, Critias, 113d–114a, Atlas oedd mab Poseidon a'r dyn Cleito.
  6. ↑ Yn Aeschylus, Prometheus Bound 18, 211, 873 (Sommerstein, pp. 444–445 n. 2, 446–447 n. 24, 538–539 n. 113) Prometheus yw mab Themis.

Dolenni allanol

[golygu | golygu cod]
Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/w/index.php?title=Selene&oldid=13426375"