San Francisco

Oddi ar Wicipedia
San Francisco
ArwyddairOro en paz. Fierro en guerra. Edit this on Wikidata
Mathconsolidated city-county, dinas yn yr Unol Daleithiau, sanctuary city, dinas, dinas fawr, charter city Edit this on Wikidata
Enwyd ar ôlFfransis o Assisi Edit this on Wikidata
LL-Q809 (pol)-Poemat-San Francisco.wav, De-San Francisco.ogg, Nl-San Francisco.ogg Edit this on Wikidata
Poblogaeth873,965 Edit this on Wikidata
Sefydlwyd
  • 29 Mehefin 1776 Edit this on Wikidata
Pennaeth llywodraethLondon Breed Edit this on Wikidata
Cylchfa amserUTC−08:00, UTC−07:00, Cylchfa Amser y Cefnfor Tawel Edit this on Wikidata
Gefeilldref/i
Daearyddiaeth
Rhan o'r canlynolArdal Bae San Francisco, San Francisco–San Mateo–Redwood City metropolitan division Edit this on Wikidata
SirSir San Francisco Edit this on Wikidata
GwladBaner Unol Daleithiau America Unol Daleithiau America
Arwynebedd600.592202 km², 600.59028 km² Edit this on Wikidata
Uwch y môr52 troedfedd Edit this on Wikidata
GerllawBae San Francisco, Y Cefnfor Tawel, Golden Gate Edit this on Wikidata
Yn ffinio gydaSausalito, Richmond, Alameda, Brisbane, Daly City Edit this on Wikidata
Cyfesurynnau37.7775°N 122.4164°W Edit this on Wikidata
Cod post94110, 94103, 94133, 94107, 94109, 94108, 94105 Edit this on Wikidata
Gwleidyddiaeth
Corff deddfwriaetholSan Francisco Board of Supervisors Edit this on Wikidata
Swydd pennaeth
  y Llywodraeth
Maer San Francisco Edit this on Wikidata
Pennaeth y LlywodraethLondon Breed Edit this on Wikidata
Map
Sefydlwydwyd ganJosé Joaquín Moraga, Francisco Palóu Edit this on Wikidata

Dinas a sir yng Nghaliffornia yn Unol Daleithiau America yw San Francisco (Dinas a Sir San Francisco). Dyma yw'r bedweredd ddinas mwyaf poblog yng Nghaliffornia a'r drydedd ddinas ar ddeg mwyaf poblog yn yr Unol Daleithiau, gyda 744,230 o bobl yn byw yn y ddinas a 7,533,384 o bobl yn byw yn Ardal Bae San Francisco. San Francisco yw'r ddinas gyda'r dwysedd poblogaeth fwyaf yn y dalaith a'r ddinas gyda dwysedd ail fwyaf yn yr Unol Daleithiau. Lleolir y ddinas ar ben pellaf penrhyn San Francisco, gyda'r Cefnfor Tawel i'r gorllewin iddi a Bae San Francisco i'r gogledd a'r dwyrain.

Ym 1776, sefydlodd y Sbaenwyr amddiffynfa wrth y Golden Gate a chenhadaeth a enwyd ar gyfer Ffransis o Assisi. Yn sgîl y Rhuthr am Aur ym 1849, aeth y ddinas trwy gyfnod o dŵf cyflym, a drawsnewidiodd y ddinas nes ei bod y ddinas fwyaf ar yr Arfordir Orllewinol ar y pryd. Ym 1906, cafodd San Francisco ei tharo gan ddaeargryn a thân a chafodd mwy na 3,000 o bobl eu lladd a rhan helaeth o'r ddinas ei dinistrio. Ail-adeiladwyd y ddinas yn gyflym, gan gynnal Arddangosfa Ryngwladol Panama-Pasiffig naw mlynedd yn ddiweddarach. Yn ystod yr Ail Ryfel Byd, San Francisco oedd y man ffarwelio ar gyfer nifer o filwyr. Pan ddaeth y rhyfel i ben, arweiniodd y don o filwyr yn dychwelyd, mewnfudiad enfawr, agweddau rhyddfrydol, a ffactorau eraill at yr Haf o Gariad a'r mudiad hawliau hoyw, gan gadarnhau statws San Francisco fel canolfan rhyddfrydol yn yr Unol Daleithiau.

Erbyn heddiw, mae San Francisco yn ganolfan ryngwladol o ran y byd ariannol, cludiant a diwylliant. Mae'r ddinas hefyd yn gyrchfan gwyliau poblogaidd i dwristiaid sy'n enwog am ei niwl hafaidd, ei bryniau serth niferus, ei chymysgedd o bensaernïaeth Fictoraidd a modern, ei thirnodau bydenwog fel Pont Golden Gate, ei cherbydau ceblau a Thref Tsieina.

Daearyddiaeth[golygu | golygu cod]

Penrhyn San Fransisco

Lleolir San Francisco ar arfordir gorllewinol yr Unol Daleithiau, ar ddiwedd Penrhyn San Francisco, ac mae'n cynnwys rhannau helaeth o'r Cefnfor Tawel a Bae San Francisco o fewn ei ffiniau. Mae sawl ynys, Alcatraz, Treasure Island, a'r Ynys Yerba Buena gyferbyn, a rhannau bychain o ynys Alameda, Ynys y Garreg Goch, ac Ynys yr Angylion i gyd yn rhan o'r ddinas. Yn fras, mae'r prif dir o fewn ffiniau'r ddinas yn cynnwys "sgwâr saith milltir gyda saith milltir," yn ôl y trigolion lleol, er mewn gwirioedd mae arwynebedd y ddinas, gan gynnwys y dŵr yn 232 milltir sgwâr (600 km2).

Mae San Francisco yn enwog am ei bryniau. Ceir yno dros 50 o fryniau o fewn ffiniau'r ddinas. Enwyd rhai cymdogaethau ar ôl y bryn lle maent wedi eu lleoli, gan gynnwys Nob Hill, Pacific Heights, a Russian Hill. Yn agos i ganolbwynt ddaearyddol y ddinas, i'r de-orllewin o ardal "downtown", ceir nifer o fryniau llai poblog. Mae Twin Peaks, sy'n bâr o fryniau yn un o fannau uchaf y ddinas, yn fan poblogaidd i weld y ddinas. Mae bryn mwyaf San Francisco, Mount Davidson, yn 925 troedfedd (282 m) o uchder ac ar ei ben mae yna groes 103 troedfedd (31 m) o uchder, a adeiladwyd ym 1934. Dominyddir yr ardal hon hefyd gan Dŵr Sutro, tŵr darlledu radio a theledu coch a gwyn.

Adeiladau a chofadeiladau[golygu | golygu cod]

Pobl o San Francisco[golygu | golygu cod]

Dolenni allanol[golygu | golygu cod]


Oriel[golygu | golygu cod]