Samira Azzam
| Samira Azzam | |
|---|---|
| Ganwyd | 13 Medi 1927  Acre |
| Bu farw | 8 Awst 1967 o clefyd cardiofasgwlar Amman |
| Man preswyl | Acre, Beirut, Baghdad, Dinas Coweit, Amman, Haifa |
| Dinasyddiaeth |  Palesteina |
| Galwedigaeth | ysgrifennwr, athro, cyflwynydd radio |
| Gwobr/au | Order of Jerusalem for Culture, Arts and Literature |
Roedd Samira Azzam (13 Medi 1927 - 8 Awst 1967) yn awdur, darlledwr a chyfieithydd Palesteinaidd [1] sy'n adnabyddus am ei chasgliadau o straeon byrion.
Ym 1948, ffodd Azzam o Balesteina gyda'i gŵr a'i theulu yng nghanol Rhyfel Palestina 1948. Mae ei chasgliadau o straeon yn enwog am archwilio hunaniaeth Palestina yn ei chyfanrwydd yn ystod y cyfnod 1940-1950au.[2] Cyhoeddwyd ei set gyntaf o straeon byrion, Pethau Bychan, ym 1954, ac archwiliodd mewn i rôl menywod yng nghymdeithas Palestina.
Ar ôl dychwelyd i Beirut ym 1959, archwiliodd strwythurau cymdeithasol Palestina eraill fel hierarchaeth y dosbarth. Cyhoeddodd ddau gasgliad arall o straeon byrion yn ystod ei bywyd, The Big Shadow a The Clock and the Man. Trwy ei gwaith, nid yw'n beio achos y strwythurau cymdeithasol ond yn hytrach mae'n creu llinellau plot sy'n nodweddu'r gwahanol is-ddiwylliannau hyn yng nghymdeithas Palestina, gan eu cysylltu â sefyllfa wleidyddol y cyfnod hanesyddol hwn. Felly, mae ei gwaith yn creu golwg gyfannol iawn o hunaniaeth genedlaethol Palestina yn ystod yr amser hwn mewn hanes.
Bywyd[golygu | golygu cod]
Ganwyd Samira Azzam i deulu Uniongred Cristnogol[3] yn Acre, Palestina. Mynychodd ysgol elfennol yn Acre ac ysgol uwchradd yn Haifa yn "Takmilyet Al-Rahibat."[4] cyn dod yn athro ysgol yn 16 oed. Yn ystod yr amser hwn, dechreuodd ysgrifennu erthyglau ar gyfer papur newydd Palestina o dan yr enw “Coastal Girl.” Ym 1948, cafodd Azzam a'i theulu eu hadleoli i Libanus oherwydd ecsodus Palestina 1948. Gadawodd Azzam ei theulu ar ôl dwy flynedd i ddod yn brifathrawes ysgol i ferched yn Irac.
Yn Irac y dechreuodd ei gyrfa fel darlledwr radio i Gwmni Darlledu Near East Asia. Yn gyntaf, ysgrifennodd ar gyfer y rhaglen “Women's Corner” cyn cael ei symud i Beirut gan yr orsaf ddarlledu, lle hi oedd pennaeth y rhaglen “With the Morning.” Daeth ei llais yn bresenoldeb rheolaidd ym mywydau llawer o Arabiaid, gan ei hysbrydoli i ysgrifennu'n fwy pwerus o lawer.
Ar Ragfyr 24, 1959, priododd Azzam ag Adib Yousef Hasan. Dychwelodd y ddau i Irac am gyfnod byr, fodd bynnag, bu’n rhaid iddynt adael yn fuan wedi hynny. Pan gwympodd y frenhiniaeth, cyhuddodd y weriniaeth newydd ddarllediadau Azzam o fod yn elyniaethus tuag at y drefn newydd.[5] Ar ôl dychwelyd i Beirut, dechreuodd ysgrifennu ar gyfer nifer o gyhoeddiadau menywod yn ogystal â chyfieithu clasuron Saesneg i Arabeg.[6] Daeth yn hynod weithgar yn wleidyddol yn y 1960au.[7]
Bu farw Samira Azzam o drawiad ar y galon ar 8 Awst 1967.
Ysgrifennu a phrif themâu[golygu | golygu cod]
Roedd ysgrifennu Azzam, mewn llawer o achosion, yn ymwneud â "phrofiad Palestina yn y Diaspora".[8] Roedd y prif themâu yn ei gweithiau'n cynnwys cywirdeb manwl a rheolaeth - roedd ei straeon yn aml yn troi o amgylch gweithred neu ddewis penodol. (Jayyusi) Cyhoeddwyd casgliad cyntaf Azzam o straeon byrion, dan y teitl “Pethau Bychain” ym 1954.[5] Trwy gydol y casgliad hwn, mae cymeriadau'n methu yn eu hymdrechion. Nid oes ganddynt ymdeimlad o hunaniaeth na phwrpas.[6]
Daeth yn hynod weithgar yn wleidyddol yn y 1960au.[9] Yn ei stori "Gan Iddo'u Caru" mae Azzam yn portreadu ffermwr gweithgar sy'n colli popeth yn Exodus 1948. Yna caiff ei ostwng i statws gwerinwr, gan droi at alcohol er cysur. Daw'r stori i ben gydag ef yn llofruddio'i wraig mewn cynddaredd meddw.[10] Trwy gydol y stori, nid yw'n cael ei bardduo fel person drwg, ond yn hytrach yn ddyn o gymeriad bonheddig a gafodd ei effeithio gymaint gan golli popeth yr oedd yn ei garu nes iddo wneud penderfyniadau gwael.
Y Fenyw mewn cymdeithaas[golygu | golygu cod]
Yn enwedig yn ei hysgrifennu cynnar, mae Azzam yn datblygu sylwebaeth helaeth ar fenywod mewn cymdeithas, ond nid yw'n cymryd y safbwynt ffeministaidd traddodiadol. Yn lle beio'r brwydrau y mae menywod yn eu hwynebu ar ormes gan ddynion, mae hi'n eu priodoli i'r gymdeithas gyfan.[6] Datblygir y sylwebaeth hon hefyd yn "Gan Iddo'u Caru". Mae Azzam yn beio llofruddiaeth y wraig ar yr amgylchiadau o amgylch ei gŵr yn hytrach na'r gŵr ei hun. Mae'r bai ar gymdeithas a sefyllfa wleidyddol yr oes, nid y cymeriad gwrywaidd.[11]
Gwledyddiaeth[golygu | golygu cod]
Ar y dechrau, cuddiodd Azzam ei safbwyntiau gwleidyddol yn ei gwaith, a daeth yn fwy ac yn fwy amlwg bod ei straeon yn alegori am frwydrau gwleidyddol Palesteina. Treiddiai ei barn ar y brwydrau hyn fel rhyw is-haen drwy ei gwaith, gan drechu gwerth artistig y stori weithiau.[6] Daeth yn hynod weithgar yn wleidyddol yn y 1960au.[12]
Yn ei stori "On the Way to Solomon's Pools" mae Azzam yn adrodd hanes athro ysgol pentref sydd ar ei ben ei hun yn ceisio dymchwel lluoedd Israel sy'n dod yn nes ac yn nes. Er ei fod yn aflwyddiannus yn y pen draw, mae ei frwydr yn cynrychioli brwydr Palesteina a'i hyder i oroesi, hyd yn oed wrth wynebu gwrthwynebiad grymus. Yna mae'n claddu ei unig fab yn y pridd o dan goeden. Mae'r weithred hon yn cynrychioli'r teimlad presennol o obaith ymhlith pobl Palestina y bydd eu cartref yn perthyn iddyn nhw eto ryw ddydd.[11]
Mae llawer o'r motiffau a ddarganfuwyd yn ei straeon yn deillio o'r brwydrau a wynebodd Azzam trwy gydol ei hoes. Mae ei harwresau'n annibynnol i raddau helaeth, gyda llawer ohonynt yn gweithio, yn union fel y gwnaeth Azzam ers oedd yn blentyn ifanc. Mae llawer ohonynt yn gyfrifol am gefnogi eu teulu ac yn gwerthfawrogi gwerth arian a'r cysur y mae'n ei roi iddynt.[6]
Yn gyffredinol, mae ei chymeriadau'n cael eu hystyried yn hynod realistig, hyd yn oed gan feirniaid cyfoes. Canolbwyntiodd ar frwydrau a wynebai'r bobl gyffredin, er nad oedd hi o reidrwydd ynun ohonyn nhw. Ymgorfforodd Azzam hunaniaeth gyfan Palesteina yn ei hysgrifennu, gan ei gwneud yn arwyddlun llenyddol hynod bwysig o fewn y ffrâm amser hon.
Trwy gydol y 1960au, gwnaed llawer o'i hymdrechion tuag at ddrafftio nofel, a ddinistriwyd yn ôl pob sôn wrth glywed am orchfygiad yr Arabiaid yn ystod y rhyfel chwe diwrnod.[6] Teitl y nofel oedd Sinai Heb Ffiniau. Cyhoeddwyd dwy gyfrol o'i straeon ar ôl ei marwolaeth.
Gweithiau[golygu | golygu cod]
- Pethau Bach (1954 - straeon)
- Y Cysgod Mawr (1956 - straeon)
- A Straeon Eraill (1960 - straeon)
- TY Cloc a'r Dyn (1963 - straeon)
- Yr Ŵyl Trwy'r Ffenestr Orllewinol (1971 - straeon)
- Adleisiau (2000 - straeon)
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
- ↑ Elmessiri, Abdel; Elmessiri, Nur (1998). A Land of Stone and Thyme: and Anthology of Palestinian Short Stories. Quartet Books, Limited. t. 244. ISBN 9780704370920.
- ↑ Miller, Jane Eldridge (2001). Who's Who in Contemporary Women's Writing. London: Routledge.
- ↑ Piselli, Kathyanne (1988). "Samira Azzam: Author's Works and Vision". International Journal of Middle East Studies (Cambridge University Press) 20: 93–100. doi:10.1017/S0020743800057524. https://archive.org/details/sim_international-journal-of-middle-east-studies_1988-02_20_1/page/93.
- ↑ "Samira Azzam: A Profile from the Archives". Jadaliyya.
- ↑ 5.0 5.1 "Samira Azzam: A Profile from the Archives". Jadaliyya."Samira Azzam: A Profile from the Archives". Jadaliyya.
- ↑ 6.0 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 Piselli, Kathyanne (1988). "Samira Azzam: Author's Works and Vision". International Journal of Middle East Studies (Cambridge University Press) 20: 93–100. doi:10.1017/S0020743800057524. https://archive.org/details/sim_international-journal-of-middle-east-studies_1988-02_20_1/page/93.Piselli, Kathyanne (1988). "Samira Azzam: Author's Works and Vision". International Journal of Middle East Studies. Cambridge University Press. 20: 93–100. doi:10.1017/S0020743800057524.
- ↑ Khalil-Habib, Nejmeh. "Samira Azzam (1926-1967): Memory of a Lost Land" (PDF). www.nobleworld.biz.
- ↑ Jayyusi, Salma Khadra (1992). Anthology of Modern Palestinian LIterature. New York: Columbia University Press. ISBN 978-0-231-07509-1.
- ↑ Khalil-Habib, Nejmeh. "Samira Azzam (1926-1967): Memory of a Lost Land" (PDF). www.nobleworld.biz.Khalil-Habib, Nejmeh. "Samira Azzam (1926-1967): Memory of a Lost Land" (PDF). www.nobleworld.biz.
- ↑ Suleiman, Yasir (1991). "Palestine and the Palestinians in the Short Stories of Samīra ʿAzzām". Journal of Arabic Literature 22 (2): 154–165. doi:10.1163/157006491x00142.
- ↑ 11.0 11.1 Suleiman, Yasir (1991). "Palestine and the Palestinians in the Short Stories of Samīra ʿAzzām". Journal of Arabic Literature 22 (2): 154–165. doi:10.1163/157006491x00142.Suleiman, Yasir (1991). "Palestine and the Palestinians in the Short Stories of Samīra ʿAzzām". Journal of Arabic Literature. 22 (2): 154–165. doi:10.1163/157006491x00142.
- ↑ Khalil-Habib, Nejmeh. "Samira Azzam (1926-1967): Memory of a Lost Land" (PDF). www.nobleworld.biz.Khalil-Habib, Nejmeh. "Samira Azzam (1926-1967): Memory of a Lost Land" (PDF). www.nobleworld.biz.