Rhagddodiad SI

Data cyffredinol
Math	rhagddodiad yr uned

Rhagddodiad safonol wedi'i dderbyn gan system enwi rhyngwladol o'r enw System Rhyngwladol o Unedau (Ffrangeg: Le Système international d'unités; Saesneg: International System of Units) ydy rhagddodiaid SI, sydd wedi eu seilio ar saith prif uned o fesur ac ar hwylustod y rhif deg (10):

Rhagddodiaid a safonwyd i'w rhoi o flaen yr Unedau

Lluoswm	Enw		deca-	hecto-	kilo-	mega-	giga-	tera-	peta-	exa-	zetta-	yotta-
	Symbol		da	h	k	M	G	T	P	E	Z	Y
	Ffactor	100	101	102	103	106	109	1012	1015	1018	1021	1024
Isddosbarthiad	Enw		deci-	centi-	milli-	micro-	nano-	pico-	femto-	atto-	zepto-	yocto-
	Symbol		d	c	m	μ	n	p	f	a	z	y
	Ffactor	100	10−1	10−2	10−3	10−6	10−9	10−12	10−15	10−18	10−21	10−24

Tabl manwl

Rhagddodiaid SI

Rhagddodiad	Symbol	1000m	10n	Ffurf degol	Term Cymraeg	Term Saesneg	Derbyniwyd[1]
iota-	Y	10008	1024	1000000000000000000000000	Septiliwn	Septillion	1991
seta-	Z	10007	21	1000000000000000000000	Secstiliwn	Sextillion	1991
ecsa-	E	10006	18	1000000000000000000	Cwintiliwn	Quintillion	1975
peta-	P	10005	15	1000000000000000	Cwadriliwn	Quadrillion	1975
tera-	T	10004	12	1000000000000	Triliwn	Trillion	1960
giga-	G	10003	9	1000000000	Biliwn	Billion	1960
mega-	M	10002	6	1000000	Miliwn	Million	1960
kilo-	k	10001	3	1000	Mil	Thousand	1795
hecto-	h	10002⁄3	2	100	Cant	Hundred	1795
deca-	da	10001⁄3	1	10	Deg	Ten	1795
		10000	0	1	Un	One
deci-	d	1000−1⁄3	−1	0.1	Degfed	Tenth	1795
centi-	c	1000−2⁄3	−2	0.01	Canfed	Hundredth	1795
mili-	m	1000−1	−3	0.001	Milfed	Thousandth	1795
micro-	μ	1000−2	−6	0.000001	Miliynfed	Millionth	1960[2]
nano-	n	1000−3	−9	0.000000001	Biliynfed	Billionth	1960
pico-	p	1000−4	−12	0.000000000001	Triliynfed	Trillionth	1960
femto-	f	1000−5	−15	0.000000000000001	Cwadriliynfed	Quadrillionth	1964
ato-	a	1000−6	−18	0.000000000000000001	Cwintriliynfed	Quintillionth	1964
septo-	z	1000−7	−21	0.000000000000000000001	Chwetriliynfed	Sextillionth	1991
iocto-	y	1000−8	−24	0.000000000000000000000001	Heptriliynfed	Septillionth	1991
Cyflwynwyd y system ddegol am y tro cyntaf yn 1795 gyda dim ond chwe rhagddodiad. Mae'r dyddiadau eraill yn cyfeirio at y dyddiadau y cafodd y rhagddodiaid eraill eu derbyn yn swyddogol gan CGPM. Yn 1948 cafodd y micron ei dderbyn gan y CGPM; yn 1967 penderfynwyd ei hepgor.

Gweler hefyd

• System Ryngwladol o Unedau