Qurratulain Hyder

Qurratulain Hyder
Ffugenw	Ainee Apa
Ganwyd	20 Ionawr 1927  Aligarh
Bu farw	21 Awst 2007
Dinasyddiaeth	India
Alma mater	Indraprastha College for Women
Adnabyddus am	Aag Ka Dariya
Gwobr/au	Padma Bhushan, Gwobr Jnanpith, Gwobr Padma Shri mewn Llenyddiaeth ac Addysg, Gwobr Sahitya Akademi
llofnod

Llenor, golygydd, ysgolhaig, a chyfieithydd yn yr iaith Wrdw o India oedd Qurratulain Hyder (20 Ionawr 1927 – 21 Awst 2007). Priodolir iddi ddyrchafu'r nofel yn ffurf gain yn llenyddiaeth Wrdw, a oedd yn draddodiadol yn canolbwyntio ar farddoniaeth. Ei champwaith mae'n debyg ydy'r nofel hanesyddol epig Aag ka darya ("Afon Dân"; 1959).

Ganed hi yn Aligarh (a leolir heddiw yn Uttar Pradesh), yn y Taleithiau Unedig yng ngogledd India Brydeinig. Astudiodd yng Ngholeg Isabella Thoburn yn Lucknow ac enillodd ei gradd meistr mewn llenyddiaeth Saesneg o Brifysgol Lucknow. Symudodd i Bacistan yn sgil rhaniad India ym 1947, ac yno gweithiodd ar ffilmiau dogfen. Yn y 1950au, symudodd i Loegr a gweithiodd i'r BBC. Dychwelodd i India ym 1961.

Cyhoeddodd 12 nofel a chasgliad o straeon byrion, a chyfieithodd nifer o weithiau Saesneg i'r Wrdw, a gweithiau Wrdw, gan gynnwys ffuglen ei hun, i'r Saesneg. Gweithiodd hefyd fel newyddiadurwraig ar y radio ac i gylchgronau, ac addysgodd mewn sawl prifysgol yn India ac fel darlithydd gwadd yn Unol Daleithiau America.

Derbyniodd Hyder nifer o wobrau llenyddol yn ystod ei hoes, gan gynnwys Gwobr Jnanpith ym 1989, Gwobr y Sahitya Akademi ym 1967 a chymrodoriaeth y Sahitya Akademi ym 1994, yn ogystal â dau o anrhydeddau sifil uchaf Gweriniaeth India, y Padma Shri (1984) a'r Padma Bhushan (2005). Bu farw Qurratulain Hyder yn Noida, Uttar Pradesh, yn 80 oed.

Gweithiau

• Mere bhi sanamkhane (1948).
• Aag ka darya (1959).
• Patjhar ki awaaz (1965).
• Akhir-i shab ke hamsafar (1994).