Pwyllgor Rhyngwladol y Groes Goch
.jpg) | |
 | |
| Enghraifft o'r canlynol | international non-governmental organization  |
|---|---|
| Rhan o | Mudiad Rhyngwladol y Groes Goch a'r Cilgant Coch |
| Dechrau/Sefydlu | 17 Chwefror 1863 |
| Sylfaenydd | Henry Dunant, Guillaume Henri Dufour, Gustave Moynier, Louis Appia, Théodore Maunoir |
| Aelod o'r canlynol | Memoriav, DLM Forum |
| Gweithwyr | 25 |
| Rhiant sefydliad | Mudiad Rhyngwladol y Groes Goch a'r Cilgant Coch |
| Ffurf gyfreithiol | association |
| Pencadlys | Genefa |
| Gwladwriaeth | Y Swistir |
| Rhanbarth | Genefa |
| Gwefan | https://www.icrc.org, https://www.icrc.org/es, https://www.icrc.org/fr, https://www.icrc.org/pt, https://www.icrc.org/zh, https://www.icrc.org/ar, https://www.icrc.org/ru, https://www.icrc.org/de, https://www.icrc.org/it, https://jp.icrc.org/, https://kr.icrc.org/ |
 Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia | |
Mae Pwyllgor Rhyngwladol y Groes Goch (Talfryiad Saesneg: ICRC; enw Ffrangeg: Comité international de la Croix-Rouge) yn sefydliad sydd â chenhadaeth ddyngarol yn unig i amddiffyn dioddefwyr rhyfel a thrais mewnol, yn ogystal â darparu cymorth iddynt. Mae pencadlys y pwyllgor yn y Swistir, yn ninas Genefa.
Mewn sefyllfaoedd o wrthdaro, mae'n cyfarwyddo ac yn cydlynu gweithgareddau rhyddhad rhyngwladol Mudiad Rhyngwladol y Groes Goch a'r Cilgant Coch. Mae hefyd yn ceisio atal dioddefaint trwy hyrwyddo a chryfhau cyfraith ac egwyddorion dyngarol cyffredinol. O'r pwyllgor, a sefydlwyd ar 26 Hydref 1863, datblygodd y Mudiad yn ei dro.
Rôl[golygu | golygu cod]
Mae partïon gwladwriaeth (llofnodwyr) Confensiwn Genefa 1949 a’i Brotocolau Ychwanegol 1977 (Protocol I, Protocol II) a 2005 wedi rhoi mandad i’r Pwyllgor amddiffyn dioddefwyr gwrthdaro arfog rhyngwladol a mewnol. Mae dioddefwyr o'r fath yn cynnwys pobl a anafwyd gan ryfel, carcharorion, ffoaduriaid, sifiliaid, a phobl eraill nad ydynt yn ymladd.[1]
Mae'r pwyllgor yn rhan o Fudiad Rhyngwladol y Groes Goch a'r Cilgant Coch, ynghyd â Ffederasiwn Rhyngwladol Cymdeithasau'r Groes Goch a'r Cilgant Coch (IFRC) a 192 o Gymdeithasau Cenedlaethol.[2] Dyma'r sefydliad hynaf a mwyaf anrhydeddus o fewn y mudiad ac un o'r sefydliadau a gydnabyddir fwyaf yn y byd, ar ôl ennill tair Gwobr Heddwch Nobel (yn 1917, 1944, a 1963).[3]
Cydweithio traws-sefydliadol[golygu | golygu cod]
Mae Mudiad Rhyngwladol y Groes Goch a'r Cilgant Coch yn cwmpasu'r holl sefydliadau sy'n ymwneud â'r Groes Goch a'r Cilgant Coch, sef:
- Pwyllgor Rhyngwladol y Groes Goch (ICRC).
- Ffederasiwn Rhyngwladol Cymdeithasau'r Groes Goch a'r Cilgant Coch (IFRC).
- Cymdeithasau'r Groes Goch Genedlaethol a'r Cilgant Coch .
Cyfansoddiad y Pwyllgor[golygu | golygu cod]
Cyrff llywodraethu’r Pwyllgor yw:
- Y Cynulliad: yn cynnwys rhwng pymtheg a phump ar hugain o bobl sy'n cael eu recriwtio trwy gyfethol ymhlith dinasyddion y Swistir. Dyma awdurdod uchaf y Pwyllgor ac mae ei lywydd hefyd ar y Pwyllgor.
- Cyngor y Cynulliad: yn cynnwys pum aelod a etholwyd gan y Cynulliad a llywydd y Pwyllgor. Mae'n gweithredu rhwng sesiynau'r Cynulliad ac yn gyfrifol am y cyswllt rhyngddo a Bwrdd y Cyfarwyddwyr.
- Y Bwrdd yw corff gweithredol y Pwyllgor. Mae'n gyfrifol am weithredu penderfyniadau'r Cynulliad a gweinyddiaeth y Pwyllgor. Mae'n cynnwys y cyfarwyddwr cyffredinol a thri chyfarwyddwr arall, pob un wedi'i benodi gan y Cynulliad.
- Y Llywyddiaeth: yn cynnwys y llywydd a'r is-lywydd. mae'r Llywydd yn cynrychioli'r sefydliad ar y lefel ryngwladol ac mae hefyd yn delio â chydlynu mewnol. Mae'n cael cymorth gan yr Is-lywydd.
- Yr Uned Archwilio Mewnol: corff rheolaeth fewnol sy’n goruchwylio datblygiad ac effeithiolrwydd y sefydliad yn annibynnol ac yn wrthrychol.
Yn ôl statudau'r pwyllgor, rhaid i bob aelod o'r cyrff llywodraethu fod yn ddinasyddion Swistir.
Hanes sefydlu[golygu | golygu cod]
Sefydlwyd y sefydliad ar fenter Jean Henri Dunant, ym 1863, dan yr enw y Pwyllgor Rhyngwladol ar Gymorth i'r Milwrol Clwyfedig, newid enw, o 1876, i Bwyllgor Rhyngwladol y Groes Goch.
Gwnaeth y cymorth i garcharorion rhyfel gynnydd mawr o 1864, pan sefydlwyd Confensiwn Genefa, i wella amodau i amddiffyn y clwyfedig, ac yn 1899, pan gynhaliwyd Confensiwn yr Hâg, a ddisgyblodd “normau” tir a môr rhyfela.
Ar hyn o bryd, mae'r pwyllgor nid yn unig wedi cyfyngu ei hun i amddiffyn carcharorion milwrol, ond hefyd carcharorion sifil mewn sefyllfaoedd o ryfel neu mewn cenhedloedd sy'n torri'r Statud Hawliau Dynol. Mae hefyd yn ymwneud â gwella amodau cadw, gwarantu cyflenwad a dosbarthiad bwyd i ddioddefwyr gwrthdaro sifil, darparu cymorth meddygol a gwella amodau glanweithdra, yn enwedig mewn gwersylloedd ffoaduriaid neu garcharorion.
Mae hefyd wedi gweithredu fel cymorth i ddioddefwyr trychinebau naturiol, megis llifogydd, daeargrynfeydd, corwyntoedd, yn enwedig mewn cenhedloedd sydd heb eu hadnoddau eu hunain i gynorthwyo dioddefwyr.
Mae Pwyllgor Rhyngwladol y Groes Goch yn seiliedig ar yr egwyddor o niwtraliaeth, peidio â chymryd rhan mewn materion milwrol neu wleidyddol , er mwyn bod yn deilwng o ymddiriedaeth y partïon mewn gwrthdaro a thrwy hynny arfer ei weithgareddau dyngarol yn rhydd.
Sylfaenwyr[golygu | golygu cod]
Aelodau sefydlu'r pwyllgor oedd:
- Gustave Moynier
- Henri Dunant
- Guillaume-Henri Dufour
- Louis Appia
- Theodore Maunoir
Gwobrau ac anrhydeddau[golygu | golygu cod]
Derbyniodd Pwyllgor Rhyngwladol y Groes Goch Wobr Heddwch Nobel yn 1901 , 1917 , 1944 a 1963 . Roedd yr un yn 1901 ar gyfer crëwr y sefydliad o ganlyniad i'w ymdrechion i helpu milwyr i beidio â dioddef ar ôl gwrthdaro. Rhoddwyd gwobr 1917 yn bennaf am gludo milwyr clwyfedig i'w mamwlad drwy'r Swistir. Ym 1944 derbyniodd Pwyllgor Rhyngwladol y Groes Goch y Wobr Nobel am ei weithgareddau dyngarol helaeth a'i wasanaethau i garcharorion rhyfel. Yn olaf, y wobr ddiwethaf a dderbyniwyd gan y sefydliad hwn oedd ym 1963 am fod wedi helpu mewn gwrthdaro mawr ar y pryd fel Algeria, y Congo a Tibet.
Derbyniodd hefyd Wobr Balzan yn 1996.
Ac yn 2013, derbyniodd Wobr Ryngwladol Jaime Brunet am hyrwyddo hawliau dynol.[4][5][6]
Dolenni allanol[golygu | golygu cod]
- Gwefan Swyddogol Pwyllgor Ryngwladol y Groes Goch (ICRC)
- The International Red Cross and Red Crescent Movement
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
- ↑ "Discover the ICRC". 2007. Cyrchwyd 2009-05-12. p.6.
- ↑ "National Society Directory - IFRC". Cyrchwyd 17 Ebrill 2016.
- ↑ "Nobel Laureates Facts – Organizations". Sefydliad Nobel. Cyrchwyd 2009-10-13.
- ↑ Universidad Pública de Navarra: El Comité Internacional de Cruz Roja, Premio Brunet 2013.
- ↑ 20 Minutos: La UPNA entrega a Comité Internacional de Cruz Roja el Premio Jaime Brunet a la Promoción de los Derechos Humanos.
- ↑ Diario de Navarra: El Comité Internacional de Cruz Roja, Premio Brunet de la UPNA.
